Waarom Je Emotionele Hygiëne Belangrijk Is

Als we last hebben van griep of aanhoudende pijn, dan gaan we naar een arts. Waarom gaan we niet naar een expert als we emotionele pijn hebben, zoals schuldgevoelens, verlies of eenzaamheid? Te veel mensen met gangbare psychische kwalen proberen deze alleen op te lossen, aldus Guy Winch. Maar dat is niet nodig. Winch legt de noodzaak uit van emotionele hygiëne: de zorg voor onze emoties en gedachten, net zoals we voor ons lichaam zorgen.

"Mijn eeneiige tweelingbroer en ik zijn samen opgegroeid. Mijn broer was echt een lieverd. Als tweeling krijg je een feilloos gevoel voor voorkeursbehandelingen. Als zijn koekje ook maar ietsje groter was dan de mijne, ging ik vragen stellen. En ik was duidelijk niet uitgehongerd. (Gelach)

Toen ik psycholoog werd, ontdekte ik een andere vorm van voortrekkerij, namelijk: onze voorkeur voor het lichaam boven de geest. Het kostte me negen jaar om mijn doctoraat in de psychologie te halen, en je hebt geen idee hoeveel mensen mijn kaartje zien en zeggen: 'Oh, psycholoog. Dus geen echte dokter.' (Gelach) Alsof dat op mijn kaartje zou moeten staan! [Gewoon psycholoog - geen echte dokter] (Gelach) Ik zie deze voorkeur voor het lichaam boven de geest overal.

Ik was laatst bij een vriend thuis en hun kind van vijf maakte zich klaar om te gaan slapen. Hij stond op een kruk bij de gootsteen zijn tanden te poetsen toen hij uitgleed en zijn been bezeerde. Hij huilde even, stond toen op en pakte een pleister om op zijn wond te plakken. Dit kind kon amper zijn veters strikken, maar hij wist dat je de wond moet bedekken zodat het niet ontsteekt en dat je twee keer per dag moet poetsen voor een gezond gebit. We weten allemaal hoe we fysiek gezond kunnen blijven en hoe mondhygiëne werkt, nietwaar? We weten het van kinds af aan. Maar wat weten we eigenlijk over psychisch gezond blijven? Eigenlijk niets. Wat leren we onze kinderen over emotionele hygiëne? Niets. Waarom zorgen we beter voor onze tanden dan voor onze geest? Waarom is onze fysieke gezondheid zoveel belangrijker dan onze mentale gezondheid?

We lopen vaker psychische letsels op dan fysieke letsels, letsels zoals falen, afwijzing of eenzaamheid. Ze kunnen erger worden als we ze negeren en kunnen een dramatische impact op ons leven hebben. En toch, ook al bestaan er wetenschappelijk bewezen technieken om dergelijk psychologisch letsel te behandelen, we doen het niet. We beseffen niet eens dat het nodig is. 'Ben je depressief? Oh, kop op, het zit gewoon tussen de oren.' Stel je voor dat je tegen iemand met een gebroken been zegt: 'Loop het er maar uit, het zit gewoon in je been?' (Gelach) Het wordt tijd dat we de kloof dichten tussen psychische en fysieke gezondheid. Ze verdienen een gelijke behandeling, meer zoals een tweeling.

Nu we het erover hebben, mijn broer is ook psycholoog. Dus hij is ook geen echte dokter. (Gelach) Maar we hebben niet samen gestudeerd. Dat was wel het moeilijkste wat ik ooit in mijn leven heb gedaan: de Atlantische Oceaan oversteken om in New York mijn doctoraat in de psychologie te halen. Toen waren we voor het eerst van ons leven van elkaar gescheiden en dat was voor ons allebei enorm zwaar. Maar hij had tenminste nog familie en vrienden om zich heen; ik was alleen in een nieuw land. We misten elkaar verschrikkelijk, maar internationaal bellen was nog erg duur, dus konden we elkaar maar vijf minuten per week bellen. Onze verjaardag kwam eraan en het zou de eerste zijn die we niet samen vierden. We spraken af om eens gek te doen: die week zouden we wel 10 minuten bellen. Ik liep die ochtend in mijn kamer te ijsberen, wachtend op zijn telefoontje. Ik wachtte en wachtte, maar de telefoon ging niet over. Vanwege het tijdsverschil dacht ik: 'Oké, hij is vast uit met vrienden, hij belt later wel.' We hadden toen nog geen mobiele telefoons. Maar hij belde niet. En het besef begon door te dringen dat, na die 10 maanden zonder elkaar, hij mij niet meer zo erg miste als ik hem. Ik wist dat hij 's ochtends wel zou bellen, maar die nacht was een van de langste en verdrietigste van mijn leven. Ik werd de volgende ochtend wakker. Ik keek naar de telefoon en zag dat ik per ongeluk tijdens het ijsberen de hoorn van de haak had afgetikt. Ik sprong mijn bed uit en legde de hoorn terug op de haak. Een seconde later rinkelde de telefoon. Het was mijn broer. En wat was hij kwaad. (Gelach) Het was ook voor hem de langste en verdrietigste nacht van zijn leven geweest. Ik probeerde uit te leggen wat er was gebeurd, maar hij zei: 'Ik snap het niet. Jouw telefoon ging niet over, maar waarom belde jij mij dan niet?' Hij had gelijk. Waarom had ik zelf niet gebeld? Ik wist het toen nog niet, maar nu wel. Het antwoord is simpel: eenzaamheid.

Eenzaamheid veroorzaakt een diepe psychologische wond, die onze waarneming verstoort en ons denken overhoop haalt. We gaan geloven dat mensen om ons heen minder om ons geven dan ze feitelijk doen. Het maakt ons bang om contact te zoeken, want waarom zou je het risico willen lopen op afwijzing en hartzeer, als je hart al meer pijn doet dan je aankunt? Ik was toen echt eenzaam, maar ik had de hele dag mensen om me heen, dus het viel me gewoon niet op. Toch is eenzaamheid een heel subjectief gegeven. Het ontstaat als je je emotioneel of sociaal afgesloten voelt van mensen om je heen. En zo voelde ik me toen. Er is veel onderzoek gedaan naar eenzaamheid en de uitkomsten zijn verschrikkelijk. Eenzaamheid maakt niet alleen ongelukkig; je kunt er dood aan gaan. Ik maak geen grap. Chronische eenzaamheid verhoogt de kans op vroegtijdig overlijden met 14 procent. Eenzaamheid veroorzaakt een hoge bloeddruk en een hoog cholesterol. Het onderdrukt zelfs de werking van het immuunsysteem, waardoor je vatbaar wordt voor allerlei kwalen en ziektes. Wetenschappers hebben zelfs geconcludeerd dat voor de gezondheid en de levensverwachting, chronische eenzaamheid een even groot risico vormt als roken. Bij een pakje sigaretten staat het er tenminste nog op: 'Roken is dodelijk'. Maar bij eenzaamheid niet. Daarom is het zo belangrijk om prioriteit te geven aan onze psychische gezondheid, om emotioneel hygiënisch te zijn. Je kunt een psychologische wond namelijk niet behandelen als je niet weet dat je gewond bent. [Heb aandacht voor emotionele pijn] Eenzaamheid is niet de enige psychologische wond die onze waarneming beïnvloedt en ons misleidt.

Falen doet dat ook. Ik was eens in een kinderdagverblijf waar ik drie peuters zag spelen met identiek plastic speelgoed. Ze moesten een rode knop verschuiven en dan kwam er een schattig hondje uit. Een klein meisje trok aan de paarse knop, vervolgens drukte ze erop, waarna ze met trillende onderlip naar de doos bleef kijken. Het jongetje naast haar zag het gebeuren, hij keek naar zijn eigen doos en barstte in huilen uit, zonder het ook maar aan te raken. Tegelijkertijd probeerde een ander meisje gewoon van alles uit, tot ze uiteindelijk de rode knop verschoof en het schattige hondje eruit sprong. Ze kraaide het uit van plezier. Er waren dus drie kinderen met precies hetzelfde speelgoed, maar met heel verschillende reacties op falen. De eerste twee kinderen waren prima in staat om een rode knop te verschuiven. De enige reden dat ze er niet in slaagden, was dat ze dachten dat ze het niet konden. Volwassenen trappen er ook voortdurend in. We zijn zelfs allemaal standaard uitgerust met gevoelens en overtuigingen die getriggerd worden door frustraties en tegenslagen.

Weet jij hoe jouw gedachten reageren op falen? Dat zou je moeten weten. Want als je eigen gedachten je ervan proberen te overtuigen dat je iets niet kan en je gelooft erin, dan zul je je net zo hopeloos voelen als die twee peuters. Je zult te snel opgeven of het niet eens proberen. Dan zul je nog overtuigder raken dat je niet zult slagen. Dit is waarom zoveel mensen onder hun niveau presteren. Er is ooit ergens een faalmoment geweest, wat hen ervan overtuigde dat ze niet konden slagen en ze geloofden het.

Als we eenmaal van iets overtuigd zijn, is het erg lastig om dat te veranderen. Dat was voor mij ooit een harde les, toen ik en mijn broer tieners waren. We reden 's avonds met vrienden over een donkere weg, toen de politie ons aanhield. Er was in de buurt een overval geweest en ze zochten naar verdachten. De agent liep op onze auto af en scheen met zijn lamp op de bestuurder, toen op mijn broer die ernaast zat, en uiteindelijk op mij. Hij zette grote ogen op en zei: 'Waar heb ik jouw gezicht eerder gezien?' (Gelach) En ik zei: 'Voorin'. (Gelach) Maar het kwartje viel niet bij hem, dus dacht hij dat ik drugs had gebruikt. (Gelach) Hij trok me uit de auto en fouilleerde me, hij nam me mee naar de politiewagen, en pas toen hij had geverifieerd dat ik geen strafblad had, kon ik hem laten zien dat mijn tweelingbroer voorin zat. Maar zelfs toen we wegreden, zag je hem nóg denken dat ik ergens mee wegkwam.

Onze gedachten zijn moeilijk te veranderen als we eenmaal ergens van overtuigd zijn. Het kan dus heel natuurlijk zijn om je ontmoedigd te voelen als je faalt. Maar je mag jezelf niet toestaan te gaan geloven dat je niet kunt slagen. Je moet de strijd aangaan met gevoelens van hulploosheid. Je moet controle krijgen over de situatie. Je moet zo'n negatieve spiraal doorbreken voordat ze begint. [Stop het emotionele bloeden] Onze gedachten en gevoelens zijn niet de betrouwbare vrienden die we dachten dat ze waren. Ze zijn meer zoals een heel humeurige vriend, die je het ene moment volledig steunt, en je het andere moment laat vallen. Ik werkte ooit met een vrouw die na 20 jaar huwelijk en een hele zware scheiding, eindelijk weer klaar was voor een eerste date. Ze had online een man ontmoet, hij leek zo leuk en succesvol, en het belangrijkste: hij leek haar geweldig te vinden. Ze was helemaal blij, ze kocht een nieuwe jurk, en ze ontmoetten elkaar in een hippe bar in New York. De date was net 10 minuten aan de gang toen de man opstond en zei: 'Ik ben niet geïnteresseerd', en hij liep weg. Afwijzing is bijzonder pijnlijk. De vrouw was zo gekwetst dat ze niet meer kon bewegen. Ze kon het nog net opbrengen om een vriend te bellen. Die zei: 'Wat verwachtte je dan? Je hebt brede heupen, je hebt niks interessants te melden, waarom zou zo'n knappe, succesvolle man met een sukkel als jij op stap gaan?' Het is toch choquerend dat een vriend zo gemeen kan zijn? Het zou veel minder choquerend zijn als ik je zou vertellen dat het niet de vriend was, die het zei. De vrouw zei het tegen zichzelf. Dat doen we allemaal, met name na een afwijzing. We denken dan aan al onze fouten en tekortkomingen, aan wat we zouden willen zijn of wat juist niet, we worden boos op onszelf. Misschien niet zo extreem, maar we doen het allemaal. Het is interessant dat we dat dan doen, want ons zelfvertrouwen is al geschaad. Waarom zouden we dat nog erger willen maken? Een lichamelijke wond maken we ook niet expres erger. Als je een snijwond op je arm hebt, denk je toch ook niet: 'Wacht eens! Ik pak een mes en zal eens kijken hoe diep ik kan gaan.'

Maar met psychologische wonden doen we dat steeds weer. Waarom? Door slechte emotionele hygiëne. We stellen geen prioriteit aan psychologische gezondheid. Talloze studies tonen aan dat een lager zelfvertrouwen je vatbaarder maakt voor stress en spanningen, dat falen en afwijzingen meer pijn doen en dat het langer duurt om te herstellen. Dus als je afgewezen wordt, zou je je zelfvertrouwen juist eerst een boost moeten geven, in plaats van het nog verder de grond in te boren. Als je emotionele pijn hebt, toon jezelf dan hetzelfde medeleven dat je ook verwacht van een goede vriend. [Bescherm je gevoel van eigenwaarde] We moeten onze ongezonde psychologische gewoontes leren kennen en veranderen. Een van de ongezondste en meest voorkomende, is rumineren. Rumineren betekent herkauwen. Stel, je krijgt op je kop van je baas, of je docent zet je voor schut in de klas, of je ruzie hebt met een vriend, en in je hoofd blijft zich de bewuste scène maar herhalen, dagenlang, soms zelfs wekenlang. Het herkauwen van nare momenten kan zo gemakkelijk een gewoonte worden, een gewoonte die je duur komt te staan. Want als je je zoveel focust op nare en negatieve gedachten, verhoog je het risico aanzienlijk om klinische depressie te ontwikkelen, alcoholisme, eetstoornissen, of zelfs hart- en vaatziekten.

De drang om te blijven herkauwen kan erg sterk zijn en belangrijk lijken, dus de gewoonte is moeilijk te stoppen. Ik kan het weten, omdat ik iets meer dan een jaar geleden precies die gewoonte had. Mijn tweelingbroer werd gediagnosticeerd met de ziekte van Hodgkin in fase drie. De kanker was zeer agressief. Hij had zichtbare tumoren over zijn hele lichaam. Hij moest een zware chemokuur ondergaan. Ik kon alleen maar denken aan hoe dit voor hem moest zijn. Ik dacht alleen maar aan hoezeer hij leed, ondanks dat hij nooit klaagde, nooit. Hij had een ongelooflijk positieve instelling. Zijn psychologische gezondheid was uitstekend. Ik was lichamelijk gezond, maar psychologisch helemaal niet. Maar ik wist wat ik moest doen. Onderzoek toont aan dat een afleiding van slechts twee minuten genoeg is om de drang tot herkauwen op dat moment te doorbreken. Dus elke keer dat ik piekerde, van streek was, of negatief dacht, dwong ik mezelf me op iets anders te concentreren, tot die drang verdween. En binnen een week was mijn hele perspectief veranderd, ik werd positiever en behulpzamer. [Bestrijd negatief denken] Negen weken nadat hij met chemo begon kreeg mijn broer een CAT-scan, ik was bij hem toen hij de uitslag kreeg. Alle tumoren waren weg. Hij had nog drie chemokuren te gaan, maar we wisten dat hij beter zou worden. Deze foto is van twee weken geleden.

Door actie te ondernemen als je eenzaam bent, door je reactie op falen te veranderen, door je zelfvertrouwen te beschermen, door negatieve gedachtes te bestrijden, genees je niet alleen je psychologische wonden. Je kweekt er incasseringsvermogen mee. Je bloeit op. Honderd jaar geleden begonnen mensen met persoonlijke hygiëne en de gemiddelde levensverwachting steeg met meer dan 50 procent binnen enkele tientallen jaren. Ik geloof dat onze levenskwaliteit net zo hard kan stijgen als we allemaal emotionele hygiëne gaan betrachten.

Kun je je een wereld voorstellen met psychisch gezondere mensen? Als er minder eenzaamheid en depressie was? Als mensen wisten hoe ze met falen moeten omgaan? Als ze een beter zelfbeeld hadden en zich sterker voelden? Als ze gelukkiger en meer voldaan waren? Ik wel, want dat is de wereld waarin ik wil leven, en dat is ook de wereld waarin mijn broer wil leven. Als je je gewoon informeert en een paar simpele gewoontes verandert, dan kunnen wij allemaal in zo'n wereld leven.

Dank je wel."

(Applaus)

 

Bron: TED.com