Wat Is Een Bipolaire Stoornis?

Het woord bipolair betekent 'twee uitersten'. Voor miljoenen mensen over de hele wereld die aan een bipolaire stoornis lijden, is het leven in twee verschillende realiteiten verdeeld: euforie en depressie. Wat veroorzaakt deze ziekte? En is de stoornis te behandelen? Helen M. Farrell beschrijft de oorzaken en behandelingen van een bipolaire stoornis.

Bekijk hier de volledige les

"Wat is een bipolaire stoornis?

Het woord bipolair betekent 'twee uitersten'. Voor miljarden mensen over de hele wereld die aan een bipolaire stoornis lijden, is het leven in twee verschillende realiteiten verdeeld: euforie en depressie. Er zijn verschillende varianten van de bipolaire stoornis, ik wil er hier twee bespreken. Bij het type 1 wisselen euforische periodes en depressies elkaar af. Bij het type 2 zijn de euforische episodes korter en milder en houden de depressieve periodes langer aan. Voor iemand die tussen deze emoties heen en weer schommelt, lijkt het soms onmogelijk de juiste balans voor een gezond leven te vinden.

De hoge pieken van type 1 worden ook wel manische periodes genoemd en de emoties variëren van geïrriteerdheid tot onoverwinnelijkheid. Maar deze euforische episodes gaan veel verder dan gewoon blijheid, wat nare symptomen teweegbrengt, zoals te snel denken, slapeloosheid, snel praten, impulsieve acties en het nemen van grote risico's. Zonder behandeling worden deze episodes steeds frequenter, intensiever en houden steeds langer aan.

De depressieve fase wordt gekenmerkt door symptomen zoals: somberheid, verminderde interesse in hobby's, verandering in eetlust, lage eigendunk of extreem schuldig voelen, te veel of te weinig slaap, rusteloosheid of traagheid, of terugkerende suïcidegedachten.

Eén tot drie procent van de volwassen wereldbevolking heeft last van de verschijnselen die bij een bipolaire stoornis horen. Meestal zijn deze mensen actieve, productieve leden in de samenleving en worden hun levens, keuzes en relaties niet door deze stoornis bepaald. Maar toch zijn voor velen de consequenties groot. De ziekte kan prestaties ondermijnen op het gebied van studie en beroep, relaties, financiële zekerheid en persoonlijke veiligheid.

Wat veroorzaakt een bipolaire stoornis? Volgens wetenschappers spelen de complexe verbindingen in de hersenen een hoofdrol. Een gezond brein heeft sterke verbindingen tussen zenuwcellen, omdat de hersenen voortdurend bezig zijn de niet-gebruikte en foute verbindingen tussen zenuwcellen weg te snoeien. Dit is een belangrijk proces, omdat dit netwerk de plattegrond vormt van alles wat we doen. Met behulp van een 3D-afbeelding van de hersenen heeft men ontdekt dat het snoeiproces verstoord is bij mensen met een bipolaire stoornis. Dit betekent dat hun zenuwcellen van slag zijn en een netwerk creëren waarin je de weg kwijtraakt. Met deze verwarrende verbindingen als plattegrond ontwikkelen mensen met een bipolaire stoornis abnormale gedachtes en gedrag.

Ook psychotische verschijnselen, zoals verwarde spraak en gedrag, waanideeën, paranoia en hallucinaties kunnen tijdens extreme episodes van de ziekte voorkomen. Dit wordt veroorzaakt door een teveel aan de overdrachtsstof dopamine.

Ondanks deze inzichten heeft een bipolaire stoornis niet slechts één oorzaak. In feite is het een complex probleem. De amygdala in ons brein is bijvoorbeeld betrokken bij het denken, het langetermijngeheugen en het verwerken van emoties. Hier kunnen verschillende factoren zoals erfelijkheid en sociale trauma's afwijkingen creëren die symptomen van deze stoornis veroorzaken.

De aandoening zit in de familie, dus we weten dat erfelijkheid een belangrijke rol speelt. Maar dat betekent niet dat er één bipolair gen is. Eigenlijk wordt de kans dat je een bipolaire stoornis ontwikkelt bepaald door de interactie tussen verschillende genen in een ingewikkeld samenspel dat we nog steeds niet begrijpen.

De oorzaken zijn ingewikkeld, dus de diagnose stellen en leven met deze ziekte is een uitdaging. Desondanks is de stoornis goed te behandelen. Medicatie zoals lithium heeft een gunstig effect op risicovolle gedachtes en gedrag door stemmingswisselingen te voorkomen.

Deze stemmingsstabilisatoren verminderen afwijkende activiteiten in het brein en versterken de bruikbare verbindingen tussen zenuwcellen. Andere vaak voorgeschreven medicijnen zijn antipsychotica, die het effect van dopamine beïnvloeden, of elektroconvulsieve therapie, waarbij een zorgvuldig georkestreerde epileptische aanval wordt opgewekt. Dit wordt soms gebruikt als noodbehandeling.

Sommige patiënten weigeren behandeling, omdat ze bang zijn dat het hun emoties vervlakt en hun creativiteit aantast. Maar de moderne psychiatrie is erop gericht dit te voorkomen. Tegenwoordig bekijkt de arts per patiënt welke combinatie van behandelingen het best kan worden toegepast waardoor deze persoon een zo normaal mogelijk leven kan leiden.

Naast behandelingen kunnen patiënten ook voordeel halen uit eenvoudige veranderingen in hun leven, zoals regelmatig sporten, goede slaapgewoontes, afzien van drugs en alcohol, en niet te vergeten de acceptatie en steun van familie en vrienden.

Houd in gedachten dat een bipolaire stoornis een ziekte is en geen tekortkoming, het bepaalt niet je identiteit en het kan in goede banen worden geleid door een combinatie van medische behandelingen voor de interne mens, liefdevolle acceptatie en begrip vanuit de omgeving, en door er zelf bewust aan te werken om balans in het leven te vinden."

 

Bron: TED.com