Muziek, Voor Een Gezond Lichaam En Een Gezonde Geest

Robert Gupta, violist bij het LA Philharmonic Orchestra, spreekt over een les die hij ooit gaf aan een briljante schizofrene musicus en over wat hij daar zelf van leerde. Als hij later weer het podium op wordt geroepen, speelt Gupta zijn eigen transcriptie van de prelude uit de eerste cellosuite van Bach.

"Een columnist van de Los Angeles Times... Steve Lopez, liep op een dag... door het centrum van Los Angeles... toen hij prachtige muziek hoorde. Die kwam van een man. Een zwarte man. Charmant, verlopen, dakloos. Hij speelde op een viool met maar twee snaren.

Ik vertel nu iets dat velen van u al weten... want de columns van Steve vormden de basis... voor een boek waarvan een film werd gemaakt. Robert Downey Jr. speelt de rol van Steve Lopez... en Jamie Foxx die van Nathaniel Anthony Ayers... de klassiek geschoolde contrabassist... die zijn veelbelovende carrière moest afbreken... doordat hij leed aan paranoïde schizofrenie. Nathaniel stopte met het Juilliardconservatorium, stortte in... en 30 jaar later zwierf hij dakloos... door de armste straten van Los Angeles. U zou Steve's boek moeten lezen of de film moeten zien. Niet alleen voor de prachtige band... die ontstond tussen deze twee mannen. Maar ook om te zien welke rol muziek speelde... een instrumentele rol, als ik dat zo mag zeggen... om Nathaniel van de straat te krijgen.

Ik ontmoette Ayers in 2008... twee jaar geleden, in een Disney-concertzaal. Hij had geluisterd naar een uitvoering van de 1e en 4e symfonie van Beethoven... en kwam backstage en stelde zich voor. Hij sprak op een joviale en sociale manier... over Yo-Yo-Ma en Hillary Clinton. Hij zei dat de Dodgers nooit de World Series zouden halen. Allemaal naar aanleiding van een lastige vioolpassage... in het laatste deel van de vierde symfonie van Beethoven. We spraken over muziek. Later kreeg ik een mail van Steve... die schreef dat Nathaniel graag een vioolles van me wilde hebben.

U moet weten dat Nathaniel niet wil worden behandeld. Toen hij wel werd behandeld kreeg hij shocktherapie... chloorpromazine en handboeien... en dat heeft hem voor zijn leven getekend. Het resultaat is wel dat hij nu... aanvallen van schizofrenie heeft. Tijdens de ergste aanvallen... ontploft hij... en verdwijnt hij dagenlang. Hij zwerft dan over straat... en leeft met die narigheid en de wanorde in zijn hoofd... die volop tekeer gaat.

Nathaniel bevond zich in zo'n geagiteerde staat... toen we met onze eerste les begonnen. Hij had een manische gloed in z'n ogen. Hij was verdwaald. Hij praatte over... onzichtbare demonen en rook... en iemand die hem in z'n slaap wilde vergiftigen.

Ik was bang. Niet voor mezelf, Ik was bang... dat ik hem kwijt zou raken... dat hij zou wegzakken in zo'n aanval... en dat ik zijn relatie met de viool zou verstoren... als ik begon over toonladders... en arpeggio's en andere spannende voorbeelden... van wat je bij vioollessen leert. (Gelach) Ik begon dus maar te spelen. Ik speelde het eerste deel van het vioolconcert van Beethoven.

Terwijl ik speelde... zag ik een duidelijke verandering... in de ogen van Nathaniel. Het was alsof een onzichtbaar medicijn zijn werk deed. Een chemische reactie waarvoor mijn spel... de katalysator was. De manische opwinding van Nathaniel... veranderde in begrip. In stille nieuwsgierigheid en gratie. Als door een wonder pakte hij z'n eigen viool... en begon op het gehoor te spelen. Bepaalde fragmenten van vioolconcerten... die ik dan moest afmaken. Mendelssohn... Tchaikovsy, Sibelius. We begonnen over muziek te praten, van Bach... tot Beethoven en Brahms... Bruckner, alle B's. Van Bartók tot aan Esa-Pekka Salonen.

Ik zag in dat hij niet alleen... een encyclopedische muzikale kennis had... maar dat hij persoonlijk geraakt werd door die muziek. Hij sprak erover met dezelfde passie... en hetzelfde begrip als ik en m'n collega's... van het Los Angeles Philharmonic. Door muziek te maken en over muziek te praten... was deze man veranderd... van de paranoïde, verwarde man... die rechtstreeks van de straten... van Los Angeles was gekomen... in een charmante, erudiete... briljante, klassiek geschoolde musicus.

Muziek geneest. Muziek verandert ons. Voor Nathaniel is muziek een gezonde geest. Door muziek kan hij zijn gedachten... en delusies vervormen... via zijn fantasie en creativiteit... in realiteit. Zo ontvlucht hij.. zijn getroubleerde aanvallen. Ik zag in dat dat de essentie van kunst is. Dat is de reden waarom we muziek maken. Dat we iets nemen dat in ons allemaal zit... diep in onze kern. Onze emoties. En dat we via onze artistieke lens... via onze creativiteit die emoties kunnen vervormen tot realiteit. De realiteit van die expressie... bereikt ons allemaal. We worden geraakt, geïnspireerd en verenigd.

Nathaniel... kreeg door muziek een groep vrienden terug. De reddende kracht van muziek bracht hem terug... in een familie van musici... die hem begrepen... die zijn talenten erkenden... en die hem respecteerden. Ik zal altijd muziek blijven maken met Nathaniel. Of het nu in Walt Disney Concert Hall is... of op straat. Hij herinnert me eraan... waarom ik musicus ben geworden. Dankuwel.

(Applaus)

Dank u. Bedankt. Robert Gupta.

(Applaus)

Ik wil iets spelen dat ik schaamteloos van cellisten heb gestolen. Vergeef me."

(Gelach)

(Muziek)

(Applaus)

 

Bron: TED.com