Hoe Kun Je Het Beste Praten Met Een Vriend Die Depressief Is?

Wil je contact opnemen met een depressieve vriend of vriendin, maar weet je niet goed wat je tegen hem of haar moet zeggen? Komiek en storyteller Bill Bernat heeft een paar suggesties voor je. Leer wat je beter wel en niet zegt tegen mensen die depressief zijn -- en zorg ervoor dat jullie volgende gesprek aangenaam verloopt en misschien zelfs met een vleugje humor.

"Dat ene gesprek dat me meer opbeurde dan welk gesprek dan ook, was met een vrouw die me vertelde hoe ze een paar dagen ervoor met haar Jeep Wrangler naar het randje van de Grand Canyon was gereden, en daar met een draaiende motor eraan dacht om eraf te rijden. Alhoewel ik kampte met ernstige sociale angst, voelde ik me in dat gesprek volkomen op m'n gemak.

(Gelach)

Ze vertelde me hoe haar leven was verlopen in de dagen en maanden vooraf aan dat voorval, waar ze op dat exacte moment aan had gedacht, waarom ze dood wilde, en waarom ze het toch niet gedaan had. We knikten wat en lachten een beetje en toen was het mijn beurt om te vertellen over mijn uitstapje naar de eettafel in een gemeenschappelijke ruimte op de afdeling geestelijke gezondheidszorg van een dorpsziekenhuis. Ik had teveel slaappillen ingenomen en nadat ze me daarvoor hadden behandeld, zeiden ze: "We zouden het leuk vinden als je ons gezelschap kwam houden op de psychiatrische afdeling."

(Gelach)

We grapten dat je van haar zelfmoord een veel mooiere ansichtkaart kon maken.

(Gelach)

We praatten over het vak.

(Gelach)

Ze liet me zwaar depressief zijn en een oprechte band met iemand hebben, en dat allemaal op hetzelfde moment. Voor het eerst identificeerde ik me als iemand die depressief was en ik voelde me er goed over -- ik voelde me er geen slecht persoon door.

Stel je eens voor dat er een familielid aan die tafel zat, of een goede vriend. Zou je het makkelijk vinden om met ze te praten? En als ze in plaats van in het ziekenhuis aan je keukentafel zouden zitten en ze je zouden vertellen dat ze zwaar depressief zijn?

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is depressie de belangrijkste oorzaak voor een slechte gezondheid en arbeidsongeschiktheid; het betreft wereldwijd 350 miljoen mensen. Het National Insitute of Mental Health rapporteert dat per jaar zeven procent van de Amerikanen depressief is. Depressie komt dus heel vaak voor, maar mijn ervaring is dat veel mensen niet met depressieve mensen willen praten, tenzij we doen alsof we gelukkig zijn. Een vrolijke façade is gepast bij vluchtige ontmoetingen. Een depressief persoon kan vragen om extra suiker in een toch al mierzoete koffie zonder uit te leggen dat ze het nodig hebben omdat ze zich gevangen voelen in de oneindige duisternis van hun ziel en alle hoop hebben verloren --

(Gelach)

alweer.

(Gelach)

Depressie vermindert niet iemands verlangen om met andere mensen te praten, maar wel het vermogen. In tegenstelling tot wat je misschien denkt: praten met depressieve vrienden of familieleden kan best makkelijk en misschien zelfs gezellig zijn. Niet zo gezellig als dat je een Facebook-selfie met Lady Gaga maakt -- Ik heb het over gezellig hebben zoals mensen die moeiteloos van elkaars gezelschap genieten. Niemand voelt zich raar en niemand beschuldigt de verdrietige persoon ervan de feestdagen te verpesten.

Waarom bestaat die kloof eigenlijk? Aan de ene kant heb je mensen die depressief zijn, mensen die verdrietig of in de war zijn, omdat er een oorlog in hun hoofd wordt gevoerd die niemand anders ziet. Aan de andere kant ziet de meerderheid van de mensen de kloof niet; ze schudden hun hoofd en denken: waarom ben je nou toch zo depressief?

Misschien herken je zo'n kloof in je leven. Wil je er een brug over bouwen? Misschien wil je die brug niet bouwen en dat is absoluut een geldige keuze. Of misschien wil je wel aan een sterkere band werken, maar heb je veel vragen en wat bedenkingen. Je bent zoals ik dat noem 'nieuwsgierig naar die brug'.

(Gelach)

Dit zijn mogelijke redenen waarom sommigen van jullie depressieve mensen ontwijken. Misschien ben je bang dat als je met een depressief persoon praat, je plotseling verantwoordelijk bent voor hun welzijn. Er wordt niet van je verwacht dat je dr. Phil bent. Wees gewoon aardig -- zoals Ellen DeGeneres bijvoorbeeld.

(Gelach)

Misschien weet je niet wat je moet zeggen en lijkt elke poging tot een gesprek raar. En het enige moment waarop je je op je gemak voelt, is als jullie het gesprek beiden opgeven en naar jullie telefoon gaan staren. Woorden zijn niet het belangrijkste waarop je je moet richten. Misschien ben je bang om je schaduw te zien. Als jij je eigen persoonlijke demonen achter je hebt kunnen laten, is dat geweldig. Hopelijk heb je wind mee.

(Gelach)

Je hoeft echt niet hooggevoelig te zijn om met depressieve mensen te kunnen omgaan. Misschien heb je gehoord dat depressie besmettelijk is en ben je bang dat jij het oploopt. Neem desinfecterende handgel mee.

(Gelach)

De kans is groter dat je het plezier van vriendschap oploopt.

Misschien denk je dat depressieve mensen anders zijn. Je denkt dat ze iets mankeren. Uit meerdere universitaire studies is gebleken dat de hoogst scorende leerlingen vaker een bipolaire stoornis hebben. Onze hersenen zijn niet defect of beschadigd, ze werken gewoon anders. Ik dacht jarenlang dat gelukkige mensen het gewoon niet snappen.

(Gelach)

Uiteindelijk ben ik gestopt om gelukkige mensen te discrimineren.

(Gelach)

Ik werd voor het eerst depressief toen ik acht was en tientallen jaren later begon ik er tot mijn verbazing bovenop te komen. Ik veranderde van iemand die zich bijna altijd ellendig voelde, in iemand die van het leven genoot. Het gaat goed met me ondanks mijn bipolaire stoornis en ik ben andere mentale problemen te boven gekomen, zoals teveel eten, verslaving en sociale angst. Dus ik leef aan beide kanten van die kloof. Ik wil jullie graag advies geven, gebaseerd op mijn ervaringen, om er een brug overheen te bouwen, als jullie dat willen. Het is echt niet moeilijk, maar ik heb met anderen samengewerkt die ook aan een depressie lijden om deze suggesties wat aan te scherpen.

Ten eerste een paar dingen die je liever vermijdt -- wat moet je niet doen. Een van de meest ontmoedigende dingen die je kunt zeggen is: 'Zet je er gewoon overheen.' Geweldig idee -- echt heel goed, maar daar hadden we zelf ook al aan gedacht.

(Gelach)

De afwezigheid van het vermogen om je er overheen te zetten, is depressie.

(Gelach)

(Applaus)

We voelen het in onze lichamen -- het is iets lichamelijks voor ons. En medisch gezien is het niet anders dan tegen iemand met een gebroken been te zeggen: 'Zet je er gewoon overheen.' Wees niet vastberaden om ons beter te maken. Dank je, maar ... die druk kan ervoor zorgen dat we denken dat we jou teleurstellen. Sommige dingen waar andere mensen van opfleuren, werken misschien niet voor ons. Je kunt een klinische depressie niet genezen met een ijsje ... Dat is erg jammer, want dat noem ik nou een ideaal leven.

(Gelach)

Neem een negatieve reactie niet persoonlijk. Een vriend van me sms'te me vorig jaar dat hij zich erg alleen en depressief voelde. Ik stelde voor om iets voor hem te doen en hij zei: "Nee, nee en nee." Ik werd boos. Waarom accepteerde hij mijn briljante wijsheid niet?

(Gelach)

Toen dacht ik aan de momenten waarop ik zelf depressief was en geen enkele uitweg meer zag, of dat iedereen me plotseling haatte en dat soort dingen. Het maakte niet uit hoeveel mensen me vertelden dat dat niet zo was -- ik geloofde ze niet. Dus liet ik mijn vriend weten dat ik om hem gaf en dat ik het me niet persoonlijk aantrok.

Raak niet van slag door een gebrek aan bruisend geluk. Je wordt niet aangevallen door een haai. 'Bel de kustwacht, mijn vriend is verdrietig!'

(Gelach)

We kunnen verdrietig zijn en ons tegelijkertijd goed voelen. Ik zeg dat nog een keer, want in onze maatschappij wordt ons het tegengestelde geleerd, dus is het contra-intuïtief. Mensen kunnen verdrietig zijn en zich tegelijkertijd goed voelen.

Sommige dingen zullen op je van toepassing zijn, andere niet. Onthoud wat nuttig is. Onthoud ook dat je geen contact hoeft te maken. Maar als je dat wel wil, heb ik wat suggesties die handig kunnen zijn -- dingen die je wel moet doen. Praat met ons op een normale toon.

(Gelach)

Je hoeft niet op een verdrietige manier te praten omdat wij depressief zijn -- je gaat niet niezen als je met iemand praat die verkouden is.

(Gelach)

Het is niet grof om vrolijk te zijn. Je mag gewoon jezelf zijn. Als je ons graag wil helpen, zeg dan heel duidelijk wat je wel en niet kunt doen. Ik heb tegen mensen gezegd: "Bel of sms wanneer je wil, maar reken er niet op dat ik dezelfde dag nog reageer." Het is ook goed als je niets aanbiedt of hele duidelijke grenzen stelt. Zorg ervoor dat wij er controle over hebben. Vraag ons om toestemming. Ik heb een vriendin die een poosje geleden, toen ik depressief was, contact met me opnam en ze zei: "Ik wil weten hoe het gaat. Mag ik je elke dag bellen? Of zal ik je elke dag sms'en en later in de week bellen? Wat vind jij een goed idee?" Door mij om toestemming te vragen, vertrouwde ik haar volkomen en ze is nog steeds een van mijn beste vrienden. Mijn laatste suggestie is: praat niet over de depressie maar over normale dingen. Als mensen zich zorgen maakten om een vriend van mij, belden ze hem op en vroegen ze of hij met ze wilde winkelen of ze te helpen de garage op te ruimen. Je depressieve vrienden die voor je werken, helemaal gratis.

(Gelach)

Wat ik hiermee echt wil zeggen, is dat het goed is om ze in jouw leven te betrekken, ook al is het maar met iets kleins, door ze mee te vragen naar die film die je graag in de bioscoop kijkt.

Dit zijn de dingen die je wel en niet of misschien moet doen. Het is absoluut geen vaststaande lijst. Wat je moet onthouden, is dat ze allemaal gebaseerd zijn op een belangrijk principe. Het principe waarmee de vrouw in de Jeep Wrangler mijn herstel initieerde zonder er iets bijzonders voor te doen. Ze praatte met me alsof ik ertoe deed en alsof ik ergens aan bijdroeg, ongeacht hoe ik me voelde. Als je met een depressieve persoon praat alsof hun leven net zo waardevol, intens en mooi is als het jouwe, dan hoeft er geen brug tussen jullie gebouwd te worden, want je hebt de kloof al gesloten. Richt je daarop in plaats van op je woorden, dat zou het meest opbeurende gesprek van hun leven kunnen zijn. Wat betekent dat voor degene om wie je geeft? Wat betekent dat voor jou?

Dankjewel."

(Applaus)

 

Bron: TED.com