De Gave En Kracht Van Emotionele Moed

Psychologe Susan David laat zien hoe de manier waarop wij met onze emoties omgaan, alles vormgeeft dat voor ons van belang is: onze acties, carrières, relaties, gezondheid en geluk. In deze ontroerende, humoristische en potentieel levensveranderende presentatie, stelt zij de cultuur ter discussie waarin meer waarde wordt gehecht aan positiviteit dan aan emotionele waarheid, en bespreekt zij de krachtige strategie van emotionele flexibiliteit.

"Hallo allemaal.

Sawubona.

In Zuid-Afrika, waar ik vandaan kom, betekent 'sawubona' in Zoeloetaal 'hallo'. Het woord heeft een mooie en krachtige betekenis want 'sawubona' betekent letterlijk: 'Ik zie je en daardoor besta je'. Geweldig om zo begroet te mogen worden. Maar wat doet dit met ons zelfbeeld? Met onze gedachten, onze emoties en onze verhalen die ons helpen groeien in een steeds veranderende en steeds ingewikkeldere wereld?

Deze cruciale vraag staat centraal in mijn levenswerk, want hoe we omgaan met ons innerlijk is de motor van ons bestaan. Elk aspect van hoe we liefhebben, hoe we leven, hoe we opvoeden en hoe we leiden. De conventionele visie, waarin emoties gezien worden als goed of slecht, positief of negatief, is star. En starheid in combinatie met complexiteit is dodelijk. We hebben een grotere mate van emotionele flexibiliteit nodig voor ware veerkracht en bloei.

Mijn reis met deze roeping begon niet in de collegebanken van de universiteit, maar in de rommelige, liefdevolle school van het leven. Ik groeide op in een witte buitenwijk van Zuid-Afrika tijdens de apartheid, een land en een gemeenschap die bovenal de ogen gesloten hield en in ontkenning was. Deze ontkenning maakte 50 jaar racistische wetgeving mogelijk, omdat mensen zichzelf ervan overtuigden dat ze niets verkeerd deden. Toch was mijn eerste ervaring met de destructieve kracht van ontkenning een persoonlijke, voordat ik begreep wat het deed met mijn geboorteland.

Mijn vader stierf op een vrijdag. Hij was 42 jaar oud en ik was 15. Mijn moeder fluisterde dat ik afscheid van hem moest nemen voordat ik naar school ging. Dus ik zette mijn schooltas neer en liep door de gang naar de plek waar mijn vader op sterven lag door kanker. Zijn ogen waren gesloten, maar hij wist dat ik er was. Bij hem voelde ik me altijd gezien. Ik zei dat ik van hem hield, nam afscheid en verliet het huis. Op school ging ik van natuurkunde naar wiskunde naar biologie, terwijl mijn vader weggleed van deze aarde. Van mei tot juli en van september tot november had ik mijn gebruikelijke glimlach op mijn gezicht. Mijn punten bleven hetzelfde. Als men vroeg hoe het met me ging, haalde ik mijn schouders op en zei: "Oké." Ik kreeg complimenten dat ik zo sterk was. Ik was heel goed in 'oké-zijn'.

Thuis hadden we het moeilijk. De zaak van mijn vader hield geen stand door zijn ziekte. Mijn moeder, alleenstaand, rouwde om de liefde van haar leven, probeerde drie kinderen op te voeden en de schuldeisers stonden aan de deur. We voelden ons, als gezin, financieel en emotioneel verwoest. En al snel zakte ik steeds dieper weg, eenzaam en alleen. Ik begon te eten om mijn pijn te verdoven. Eetbuien en weer uitbraken. Ik weigerde de ernst van mijn verdriet te accepteren. Niemand wist ervan en in een cultuur met positiviteit hoog in het vaandel, dacht ik dat niemand het wilde weten.

Maar er was één persoon die niet geloofde dat ik mijn verdriet overwonnen had. Mijn lerares Engels keek me met haar blauwe ogen strak aan terwijl ze lege schriften uitdeelde. Ze zei: "Schrijf op wat je voelt. Schrijf de waarheid. Schrijf alsof niemand het zal lezen." En op die manier werd ik uitgenodigd om mijn ware verdriet en pijn te laten zien. Het was een simpele daad, maar voor mij niets minder dan een revolutie. De revolutie die begon in dit schrift 30 jaar geleden, gaf vorm aan mijn levenswerk. Deze geheime, stille correspondentie met mezelf. Zoals een turnster begon ik de starheid van het ontkennen te doorbreken en over te schakelen op wat ik nu noem: emotionele flexibiliteit.

De schoonheid van het leven en zijn breekbaarheid zijn een eenheid. We zijn jong totdat we het niet meer zijn. We lopen sexy over straat, totdat we ons realiseren dat we niet meer gezien worden. We vitten op onze kinderen tot we ons ineens realiseren dat het kind er niet meer is, omdat hij of zij op eigen benen staat. We zijn gezond totdat een diagnose ons klein krijgt. De enige zekerheid is onzekerheid en toch navigeren we niet succesvol of verantwoord door deze kwetsbaarheid. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is depressie wereldwijd de hoofdoorzaak van invaliditeit en overtreft daarmee kanker en hartaandoeningen. In deze tijd van groeiende complexiteit, ongekende technologische, politieke en economische veranderingen, zien we dat mensen geneigd zijn om steeds meer vast te zitten in starre reacties op hun emoties.

Enerzijds piekeren we veel te veel over onze gevoelens. Blijven we vastzitten in ons hoofd. Verslaafd aan ons gelijk halen. Of slachtoffer van onze nieuwsfeeds. Aan de andere kant kroppen we emoties op, we negeren ze en staan alleen emoties toe die we legitiem achten.

Uit resultaten van een enquête die ik uitvoerde onder 70.000 mensen blijkt dat een derde van ons -- een derde -- zichzelf veroordeelt voor het hebben van 'slechte emoties' zoals neerslachtigheid, woede of zelfs verdriet. Of probeert actief deze gevoelens te negeren. We doen dit niet alleen onszelf aan, maar ook onze dierbaren, zoals onze kinderen, onbedoeld zorgen we ervoor dat ze zich schamen voor hun negatieve emoties. We zijn oplossingsgericht en niet in staat hen te laten inzien dat deze emoties van nature waardevol zijn.

Normale, natuurlijke emoties worden nu gezien als goed of slecht. En positiviteit wordt gezien als de nieuwe morele juistheid. Tegen mensen met kanker wordt gezegd dat ze positief moeten blijven. Vrouwen moeten stoppen met boos zijn. En de lijst is eindeloos. Het is een tirannie. De tirannie van de positiviteit. Het is hardvochtig, onvriendelijk en niet effectief. En we doen het onszelf aan en anderen.

Eén ding hebben piekeren, opkroppen en valse positiviteit gemeen: het zijn allemaal starre reacties. Als er één les is die we kunnen leren van de onvermijdelijke val van apartheid, dan is het wel dat starre ontkenning niet werkt. Het is niet vol te houden. Niet voor individuen, niet voor gezinnen, niet voor samenlevingen. Terwijl we de ijskappen zien smelten, zien we ook dat het niet vol te houden is voor onze planeet.

Onderzoek naar onderdrukte emoties laat zien dat als emoties genegeerd worden, deze juist sterker worden. In de psychologie heet dit 'amplificatie'. Denk aan die heerlijke chocoladetaart in de koelkast -- hoe meer je probeert er niet aan te denken ...

(Gelach)

hoe sterker de gedachte eraan wordt. Je denkt dat jij de leiding hebt over ongewenste emoties als je ze negeert, maar in feite is dat niet zo. Opgekropte pijn komt altijd bovendrijven. Altijd. En wie betaalt de prijs? Wij. Onze kinderen, onze collega's, onze gemeenschappen.

Begrijp me niet verkeerd. Ik ben niet tegen gelukkig zijn. Ik ben heel graag gelukkig. Ik ben redelijk gelukkig. Maar als we normale emoties onderdrukken en valse positiviteit omarmen, verleren we hoe we moeten omgaan met de wereld zoals die is en niet zoals wij willen dat de wereld is. Honderden mensen vertelden mij wat ze niet willen voelen. Ze zeggen iets in de trant van: "Ik wil het niet proberen, want ik wil niet teleurgesteld worden." Of: "Ik wil dit niet voelen."

"Dat begrijp ik," zeg ik tegen ze, "maar dat kunnen enkel de doden."

(Gelach)

(Applaus)

Alleen doden hebben geen last meer van ongewenste of lastige gevoelens.

(Gelach)

Alleen doden zijn nooit gestrest, hebben nooit liefdesverdriet, zijn nooit teleurgesteld na een mislukking. Lastige emoties zijn onderdeel van ons contract met het leven. Je kunt geen betekenisvolle carrière opbouwen of kinderen opvoeden of iets betekenen voor deze wereld zonder stress en ongemak. Ongemak is de toegangsprijs tot een betekenisvol leven.

Hoe gaan we starheid ontmantelen en emotionele flexibiliteit omarmen? Toen ik me als jonge scholiere over dat lege schrift boog, begon ik afstand te nemen van gevoelens die ik graag wilde voelen. In plaats daarvan begon ik mijn hart te openen voor wat ik echt voelde. Pijn. En verdriet. En rouw. En spijt.

Onderzoek toont aan dat het accepteren van al onze emoties -- zelfs de verwarrende, lastige emoties -- de hoeksteen is van veerkracht en bloei en echt, authentiek geluk. Maar emotionele flexibiliteit is meer dan het accepteren van emoties. Ook nauwkeurigheid telt. Mijn eigen onderzoek toont aan dat woorden essentieel zijn. We plakken vaak gemakkelijke etiketjes op onze gevoelens. 'Ik ben gestrest' is de meest voorkomende. Maar er is een wereld van verschil tussen stress en teleurstelling of tussen stress en de angst te weten dat je het verkeerde beroep gekozen hebt. Onze emoties juist benoemen, maakt het gemakkelijker de oorzaak van onze gevoelens te achterhalen. Het gereedheidspotentiaal in onze hersenen wordt geactiveerd en maakt dat we concrete stappen zetten. Niet zomaar stappen -- maar de juiste stappen voor ons. Want onze emoties bevatten informatie.

Onze emoties zijn knipperende pijlen naar de zaken waar we echt om geven. We zijn geneigd geen sterke emotie te hebben bij dingen waar we niets om geven. Als je woede voelt bij het lezen van de krant, dan is dat misschien een signaal dat je waarde hecht aan gerechtigheid -- een kans om actief stappen te ondernemen in de richting van een positieve verandering. Als we openstaan voor de lastige emoties kan dat ons waardevolle lessen opleveren.

Maar een waarschuwing is op z'n plaats. Emoties geven informatie, maar zijn geen richtlijnen. We kunnen onze emoties erkennen en onderzoeken, maar we hoeven er niet naar te luisteren. Ik kan de frustratie van mijn zoon met zijn zusje erkennen, maar ik ga er niet mee akkoord om haar weg te geven aan de eerste de beste in het winkelcentrum.

(Gelach)

Wij zijn eigenaar van onze emoties en niet andersom. Als we het verschil leren zien tussen hoe ik me voel in al mijn wijsheid en hoe ik reageer met mijn waarden als uitgangspunt, maken we de weg vrij naar ons authentieke ik via onze emoties.

Hoe werkt dit in de praktijk? Als je een lastige emotie ervaart, reageer niet meteen vanuit die emotie. Verken de omvang ervan, wees 'aanwezig' voor wat ons hart zegt. Wat vertelt de emotie je? Probeer niet te zeggen "Ik ben ...", zoals in "Ik ben verdrietig." Als je zegt "Ik ben ..." dan lijkt het alsof jij de emotie bent. Maar jij bent jij en de emotie is de informatiebron. Probeer in plaats daarvan het gevoel waar te nemen: "Ik merk dat ik verdrietig ben" of "Ik merk dat ik boos ben." Dit zijn belangrijke vaardigheden voor ons, ons gezin en onze gemeenschap. Ze zijn ook essentieel voor onze werkplek.

Tijdens mijn onderzoek over hoe mensen het beste uit zichzelf kunnen halen op de werkplek, vond ik een belangrijke sleutelfactor: persoonlijke betrokkenheid. Als mensen aangemoedigd worden hun emotionele waarheid te voelen, dan komen betrokkenheid, creativiteit en innovatie tot bloei in een bedrijf. Diversiteit is niet alleen mensen, het is ook het innerlijk van mensen. Inclusief de diversiteit van emoties. De meest flexibile, veerkrachtige individuen en teams, organizaties, gezinnen en gemeenschappen zijn gestoeld op openstaan voor de normale menselijke emoties. Het maakt dat we kunnen zeggen: "Wat vertelt mijn emotie mij?" "Welke actie brengt mij dichter bij mijn waarden?" "Welke actie verwijdert mij van mijn waarden?" Emotionele flexibiliteit is het vermogen je emoties tegemoet te treden met nieuwsgierigheid, compassie en vooral de moed om je door je waarden te laten leiden.

Als kind werd ik 's nachts soms wakker in paniek door de gedachte aan de dood. Mijn vader troostte me dan met kussen en knuffels. Maar hij loog nooit. "We gaan allemaal dood, Susie," zei hij. "Het is normaal om bang te zijn." Hij probeerde het niet mooier te maken dan het is. Het heeft even geduurd voordat ik begreep op wat voor krachtige manier hij me door die nachten hielp. Hij liet me zien dat moed niet betekent dat je niet bang bent; moed is door je angst heen gaan. We wisten beiden niet dat 10 korte jaren later hij er niet meer was. En dat tijd heel kostbaar is voor ons allemaal en veel te kort. Maar als ons moment daar is en we onze kwetsbaarheid onder ogen moeten zien, in die laatste tijd, zal ons gevraagd worden: "Ben jij flexibel?" "Ben jij flexibel?" Ik hoop dat je volmondig 'ja' kunt zeggen. Een 'ja' vanuit een levenslange correspondentie met je hart. En jezelf zien, want als je jezelf ziet, kun je ook anderen zien en dat is de enige duurzame manier vooruit in een kwetsbare, mooie wereld. Sawubona.

Dankjewel.

(Gelach)

Dankjewel.

(Applaus)

Dankjewel."

(Applaus)

 

Bron: TED.com