Hoe Je Zonder Taboes Over Ongesteldheid Kunt Praten

 

Het is waar: veel mensen voelen zich niet op hun gemak wanneer ze praten over menstruatie. En dat taboe heeft consequenties: in India weten drie op de tien meisjes niet eens wat menstruatie is ten tijde van hun eerste menstruatie, en beperkende gewoonten met betrekking tot menstruatie leiden tot psychische schade bij jonge meisjes. Aditi Gupta, die zelf opgroeide met dit taboe, wist dat ze meisjes, ouders en leraren wilde helpen comfortabel en zonder schaamte over ongesteldheid te praten. In deze TED-talk deelt ze hoe ze dat deed.

"Ongesteld. Bloed. Menstruatie. Smerig. Geheim. Verborgen. Waarom?

Een natuurlijk biologisch proces dat alle meisjes en vrouwen iedere maand doormaken gedurende ruim hun halve leven. Een fenomeen dat zó belangrijk is dat het overleven en voortplanten van onze soort ervan afhangt. En toch rust er een taboe op. Het is ongemakkelijk en beschamend om over te praten.

Toen ik voor het eerst ongesteld was, werd mij gezegd er niet over te praten -- zelfs niet met mijn vader en broer. Toen het aan bod kwam in een boek op school sloeg onze biologiedocent het hoofdstuk over.

(Gelach)

Weet je wat ik daarvan leerde? Ik leerde dat het schandelijk is om erover te praten. Dat ik me moest schamen voor mijn lichaam. Ik leerde dat ik mijn ongesteldheid moest negeren om netjes te zijn voor anderen.

Onderzoek in diverse delen van India toont aan dat drie op de tien meisjes niets afweten van de menstruatiecyclus wanneer zij voor het eerst ongesteld zijn. In sommige delen van Rajasthan is dit zelfs het geval bij negen op de tien meisjes. Het zal je misschien verrassen, maar de meeste meisjes die ik sprak die niets afwisten van menstrueren toen zij voor het eerst ongesteld waren, dachten dat zij bloedkanker hadden en spoedig dood zouden gaan.

Hygiëne speelt een hele belangrijke rol bij infecties in het voortplantingskanaal. Maar in India heeft slechts 12% van alle meisjes en vrouwen toegang tot hygiënische middelen om met hun menstruatie om te gaan. Reken maar uit: 88% gebruikt dus onhygiënische middelen om ermee om te gaan.

Ik hoorde bij die groep. Ik groeide op in een klein dorp genaamd Garhwa, in Jharkhand, waar alleen al het kopen van maandverband gezien wordt als schande. Toen ik dus voor het eerst ongesteld werd, begon ik lappen te gebruiken. Na ieder gebruik waste ik die en gebruikte ze opnieuw. Om ze op te bergen, verstopte ik ze op een donkere, vochtige plek, zodat niemand zou weten dat ik ongesteld was. Door het steeds opnieuw wassen, werden de lappen ruwer en vaak kreeg ik uitslag en infecties als ik ze weer gebruikte.

Ik droeg deze lappen al vijf jaar toen ik dat dorp eindelijk verliet. Een ander probleem dat ongesteldheid meebracht, waren de sociale beperkingen die onze meisjes en vrouwen opgelegd krijgen wanneer zij ongesteld zijn. Ik denk dat jullie ze wel kennen, maar zal ze toch noemen voor de enkeling die ze niet kent.

Ik mocht geen augurken aanraken of eten. Ik mocht niet op de bank zitten, of op het bed van iemand anders. Ik moest mijn lakens na iedere ongesteldheid wassen, zelfs als er geen vlekken in zaten. Ik werd als onrein gezien en mocht religieuze voorwerpen noch aanraken, noch aanbidden. Bij tempels staan bordjes die de toegang verbieden aan menstruerende meisjes en vrouwen.

Ironisch genoeg is het meestal de oudere vrouw die dergelijke beperkingen oplegt aan jongere vrouwen in een familie. Zij zijn er immers mee opgegroeid en accepteren deze beperkingen als norm. Aangezien niemand ertegen ingaat, worden mythes en misvattingen overgedragen van generatie op generatie.

In de jaren dat ik werk doe op dit gebied heb ik zelfs verhalen gehoord van meisjes die apart moeten eten en hun afwas doen. Ook mogen zij niet in bad tijdens hun menstruatie en in sommige huishoudens worden ze zelfs afgezonderd van andere familieleden. Circa 85% van de Indiase meisjes en vrouwen volgt elke maand één of meer beperkende gewoontes op. Kun je je voorstellen wat dit doet met het zelfbeeld en -vertrouwen van een jong meisje? Welk een psychologische trauma dit toebrengt, hoe het haar persoonlijkheid aantast en haar schoolprestaties, en alle andere formatieve aspecten in de jaren die haar moeten vormen?

Ik volgde al deze beperkende gebruiken 13 jaar lang nauwgezet op, tot een gesprek met mijn partner, Tuhin, mijn beeld van menstruatie voor altijd veranderde. In 2009 waren Tuhin en ik bezig voor het behalen van ons doctoraal. We werden op elkaar verliefd en ik kon met hem gerust praten over ongesteldheid. Tuhin wist er maar weinig van af.

(Gelach)

Hij was verbijsterd te horen dat vrouwen pijnlijke krampen krijgen en iedere maand bloeden.

(Gelach)

Tja. Hij was al helemaal ontdaan toen hij hoorde over de beperkingen die menstruerende vrouwen krijgen opgelegd door hun eigen familie en maatschappij. Om mij te helpen met mijn krampen raadpleegde hij het internet om er meer over te weten te komen. Toen hij zijn vondsten met mij deelde, realiseerde ik me hoe weinig ik zelf over menstruatie wist. Veel van wat ik geloofde, bleken fabeltjes te zijn.

Toen vroegen we ons af: als wij al, zo goed opgeleid als we zijn, zo slecht geïnformeerd zijn over menstrueren, dan zijn er miljoenen meisjes die óók slecht geïnformeerd zijn. Om het probleem beter te snappen, deed ik een jaar lang onderzoek naar de onwetendheid omtrent menstruatie en naar de hoofdoorzaak ervan.

Hoewel iedereen gelooft dat onwetendheid en misvattingen hierover een fenomeen van het platteland is, ontdekte ik tijdens mijn onderzoek dat dit in de stad evengoed het geval is. Ook onder de geschoolde stedelingen bestaat dit fenomeen. Uit vele gesprekken met ouders en leraren bleek bovendien dat velen van hen meisjes er al over wilden voorlichten vóór hun eerste menstruatiecyclus. Maar het ontbrak hen aan de juiste middelen daartoe. En omdat het een taboe is, schamen zij zich en voelen ze zich opgelaten om het erover te hebben.

Tegenwoordig worden meisjes al in groep zes en zeven ongesteld, maar ons onderwijsprogramma leert meisjes pas over ongesteldheid in groep acht of zelfs nog later. En aangezien het een taboe is, slaan docenten het onderwerp nog altijd gewoonweg over.

De school leert meisjes er dus niet over, de ouders praten er ook niet over... Waar moeten ze nu terecht? Twintig jaar geleden en nu: er is niets veranderd. Ik deelde deze bevindingen met Tuhin en we vroegen ons af: als we nu eens iets konden maken dat meisjes zelf zou leren snappen wat menstrueren is -- iets dat ouders en leraren zou helpen zonder gêne met jonge meisjes over ongesteldheid te praten?

Tijdens mijn onderzoek verzamelde ik een hoop verhalen. Het waren ervaringen van meisjes op het moment dat zij ongesteld waren. Deze verhalen maakten meisjes nieuwsgierig en geïnteresseerd om over menstruatie te praten met mensen in hun nabije omgeving. Dat was wat wij wilden. We wilden iets dat ze aantrok en maakte dat ze erover wilden leren. We wilden deze verhalen gebruiken om meisjes te leren over ongesteldheid.

Dus besloten we een stripboek te maken waarin de stripfiguren deze verhalen uitbeeldden en meisjes op een leuke en boeiende manier leerden over menstruatie. Om meisjes in verschillende fasen van de puberteit te weerspiegelen hebben we drie personages: Pinki, die nog nooit ongesteld is geweest; Jiya, die in de loop van het verhaal ongesteld wordt; en Mira, die het al vaker is geweest. Er is een vierde personage, Priya Didi. Via haar leren meisjes over de verschillende aspecten van opgroeien en over hoe belangrijk hygiëne is.

Bij het maken deden we ons uiterste best om te zorgen dat geen van de tekeningen op wat voor manier dan ook beledigend was en dat het rekening hield met de cultuur. Tijdens de proefperiode bemerkten we dat de meisjes het boek fantastisch vonden. Ze wilden het graag lezen en meer te weten komen over ongesteld worden en zijn. Met het boek praatten ouders en leraren gemakkelijker met jonge meisjes over ongesteld zijn en soms toonden zelfs jongens interesse om het te lezen.

(Gelach)

(Applaus)

Het stripboek droeg bij aan het creëren van een milieu waarin menstruatie niet langer een taboe was. Veel vrijwilligers gingen zelf met het prototype meisjes erover leren en menstruatiebewustzijn-workshops geven in vijf verschillende staten in India. Een van de vrijwilligers nam het mee om jonge monniken erover te leren in een mannenklooster in Ladakh.

De uiteindelijke versie van het boek, genaamd "Menstrupedia Comic", lanceerden we in september vorig jaar. Tot nu toe zijn er meer dan 4.000 meisjes in India voorgelicht aan de hand van dit boek en --

(Applaus)

Dankjewel.

(Applaus)

-- en in 10 andere landen. We vertalen het boek constant in verschillende talen en werken samen met lokale organisaties om het boek in verschillende landen beschikbaar te stellen.

15 scholen in verschillende delen van India hebben dit boek opgenomen in hun curriculum om meisjes over menstruatie te leren.

(Applaus)

Ik ben verbaasd om te zien hoe vrijwilligers, individuen, ouders, leraren en schoolhoofden bij elkaar zijn gekomen en deze bewustwording hebben doorgevoerd in hun eigen gemeenschappen; ervoor hebben gezorgd dat meisjes over ongesteldheid leren op de juiste leeftijd; en geholpen hebben het taboe te breken.

Ik droom van een toekomst waarin menstruatie geen vloek is, geen ziekte, maar een welkome verandering in het leven van een meisje. Ik zou graag --

(Applaus)

Ik zou graag willen afsluiten met een klein verzoek aan alle ouders die hier zitten.

Beste ouders, als jullie je schamen voor ongesteldheid, dan doen jullie dochters dat ook. Dus wees alsjeblieft 'menstuatie-positief'.

(Gelach)

Dankjewel."

(Applaus)

 

Bron: TED.com