Het Mysterie Rondom Wagenziekte

Hoewel één op de drie mensen lijdt aan wagenziekte, weten wetenschappers niet helemaal zeker wat de oorzaak is. Net als bij verkoudheid, is het een schijnbaar eenvoudig probleem waar nog steeds geen remedie voor is. Als je denkt dat een lange autorit met het gezin slecht is, stel je eens een misselijke astronaut voor! Rose Eveleth legt uit wat er met ons lichaam gebeurt wanneer we de wagenziekteblues krijgen.

Bekijk hier de hele les

Kan jij lezen in de auto? Zo ja, dan bof je. Zo'n één op de drie mensen wordt van lezen in een auto, boot, trein of vliegtuig verschrikkelijk misselijk. Maar waarom worden we eigenlijk reisziek? Geloof het of niet, wetenschappers weten het niet zeker.

De bekendste theorie wijst op stijdige zintuiglijke signalen. Als je autorijdt, krijgt je lijf uiteenlopende signalen. Je ogen zien de binnenkant van een voertuig dat niet lijkt te bewegen.

Intussen merkt je oor dat je vooruitgaat. Hoezo, je oor? Ja, naast horen, hebben je oren nog een belangrijke functie. Binnenin zit de structuur van het vestibulair systeem, dat onze balans en beweging stuurt. Daarin zitten drie halfronde kanalen die rotatie aanvoelen, één voor elke dimensie. Er zijn ook twee behaarde zakjes gevuld met vocht. Als je beweegt, kietelt het vocht de haartjes, wat zegt of je horizontaal of verticaal beweegt. Door deze combinatie weet je lijf welke kant je op gaat, hoe je versnelt en zelfs in welke hoek. In de auto voelt je vestibulaire systeem beweging die je ogen niet zien; zeker als je opgaat in een boek.

Het omgekeerde kan ook. Stel, je zit in de bios en de camera maakt een grote zwaai. Dan denken je ogen dat je beweegt, terwijl je oren weten dat je stil zit. Maar waarom maakt dit ons nu zo misselijk?

Wetenschappers vermoeden een evolutionaire verklaring. Je weet dat snelle voertuigen en filmbeelden nog maar een paar eeuwen bestaan, een oogwenk in evolutionaire tijd. Het merendeel van de tijd was er niet veel om onze zintuigen te verwarren, afgezien van vergif. Omdat vergif niet het beste overlevingsmiddel is, ontstond een snelle, maar niet zo aangename manier, om het opgegetene kwijt te raken dat problemen veroorzaakte. Dit klinkt aannemelijk, maar laat zaken onbeantwoord. zoals: waarom hebben vrouwen sneller last dan mannen, of waarom worden bijrijders sneller misselijk dan chauffeurs?

Eén theorie legt de oorzaak bij de manier waarop onbekende situaties je natuurlijke lichaamshouding houden, bemoeilijken. Studies bewijzen dat je onderdompelen of je houding veranderen de effecten van reisziekte grotendeels verlicht. Toch weten we niet echt wat er aan de hand is.

We kennen wel wat middeltjes tegen wagenziekte: naar de horizon kijken, kauwgom, een pilletje nemen. Maar geen is 100% betrouwbaar of helpt bij extreme reisziekte.

Soms zijn er belangrijker zaken dan je niet vervelen tijdens een autorit. Bij NASA, waar astronauten worden gelanceerd met 27.000 kilometer per uur, vormt reisziekte een groot probleem. Naast de nieuwste ruimte-technologieën, onderzoekt NASA ook hoe astronauten hun ruimterantsoenen binnen kunnen houden.

Net zoals de mysteries rondom slaap of verkoudheid, blijft reisziekte zo'n schijnbaar simpel probleem waarvan we, ondanks alle wetenschap, maar weinig van weten. Misschien ontdekken we ooit de exacte oorzaak van reisziekte en een manier om het te voorkomen. Maar die dag ligt nog voorbij de horizon.

 

Bron: TED.com