Technologie Heeft Liefde Niet Veranderd. Dit Is De Reden

 

In onze door technologie aangestuurde, onderling verbonden wereld hebben we nieuwe manieren en regels ontwikkeld om elkaar te versieren, maar de fundamentele principes van liefde zijn hetzelfde gebleven, zegt antropoloog Helen Fisher in deze TED-talk. Volgens haar leiden onze snellere verbindingen juist tot langzamere, intiemere relaties.

12.20 minuten na het begin van de TED-talk voegt relatietherapeut Esther Perel zich bij Fisher, om een belangrijk punt te maken - namelijk dat hoewel liefde hetzelfde blijft, technologie wel de manier waarop we relaties vormen en beëindigen, heeft beïnvloed.

"Onlangs was ik op reis in de Highlands van Nieuw-Guinea, en ik praatte met een man die drie vrouwen had. Ik vroeg: "Hoeveel vrouwen zou je willen hebben?" Toen kwam er een lange pauze en ik dacht bij mezelf: zal hij vijf zeggen? Zal hij tien zeggen? Zal hij 25 zeggen? En hij boog voorover en fluisterde: "Geen enkele."

(Gelach)

In 86% van de menselijke samenlevingen mogen mannen meerdere vrouwen hebben: polygynie. Maar in de meerderheid van deze culturen hebben maar zowat 5% à 10% van de mannen daadwerkelijk meerdere vrouwen. Meerdere partners hebben kan een ramp zijn. De vrouwen kunnen daadwerkelijk met elkaar vechten, soms kunnen ze elkaars kinderen zelfs vergiftigen. En je moet veel koeien hebben, en veel geiten, veel geld en veel land om een harem op te bouwen.

We zijn een soort die zich in paren bindt. 97% van de zoogdieren vormen geen koppel om jongen te hebben, mensen doen dat wel. Ik suggereer niet dat we niet -- dat we per se seksueel trouw zijn aan onze partners. Ik heb overspel onderzocht in 42 culturen, ik begrijp eigenlijk best hoe dat allemaal kan gebeuren en hoe dat in ons brein werkt. Het gebeurt heel veel overal ter wereld, maar we zijn gemaakt om lief te hebben.

Hoe verandert technologie nu de liefde? Ik zou zeggen bijna helemaal niet. Ik bestudeer het brein. Met mijn collega's heb ik ruim 100 mensen door een breinscanner gehaald, mensen die net heerlijk verliefd waren geworden, mensen wiens liefde net afgewezen was en mensen die langdurig verliefd zijn. En het is mogelijk om 'verliefd' te blijven. Ik ben al lange tijd overtuigd dat we drie verschillende hersensystemen hebben ontwikkeld voor het paren en de reproductie: het seksuele instinct, gevoelens van intense romantische liefde en gevoelens van diepe alomvattende liefde voor een langdurige partner. En samen orkestreren deze drie breinsystemen, samen met andere delen van het brein, ons seksuele, ons romantische en ons familieleven.

Maar ze liggen ver onder de cortex, ver onder het limbische systeem waar we onze emoties voelen, onze emoties produceren. Ze liggen in de meest primitieve delen van de hersenen, waar je energie, ambitie, begeerte, motivatie, verlangen en instinct vindt. In dit geval het instinct om dé prijs van het leven te winnen: een liefdespartner. Meer dan 4,4 miljoen jaren geleden zijn ze onder onze voorouders geëvolueerd, en ze zullen niet veranderen, of je nu naar rechts of links veegt op Tinder.

(Gelach)

(Applaus)

De technologie verandert wel de manier waarop we het hof maken: e-mail, SMS, emoticons om je emoties te tonen, sexting, het vind-ik-leuken van een foto, selfies ... We zien nu nieuwe regels en taboes over hoe je iemand het hof maakt. Maar, weet je, zal dit nu de liefde echt fundamenteel veranderen? Wat denk je van het einde van de jaren 40, toen de auto razend populair werd en we plots rijdende slaapkamers hadden?

(Gelach)

Wat denk je van de lancering van de anticonceptiepil? Bevrijd van de grote bedreiging van zwangerschap en sociale ondergang konden de vrouwen eindelijk hun primordiale seksualiteit uitdrukken.

Zelfs dating-websites zijn de liefde niet aan het veranderen. Ik ben Hoofd Wetenschappelijk Adviseur bij Match.com, en ik ben dat al 11 jaar. Ik blijf zeggen en ze zijn het met me eens dat dat geen dating-sites zijn, het zijn introducerende sites. Wanneer je in een bar gaat zitten, in een café, of op een bank in een park, schiet je oerbrein in actie, zoals een slapende kat wakker schiet, en je glimlacht en lacht en luistert en paradeert zoals onze voorouders dat 100.000 jaar geleden deden. We kunnen je meerdere mensen voorstellen, alle dating sites kunnen dat, maar het enige echte algoritme is je eigen menselijke brein. En de technologie zal daar niets aan veranderen.

De technologie zal ook niet veranderen wie je beslist lief te hebben. Ik bestudeer de biologie van de persoonlijkheid en ik denk inmiddels dat we vier zeer ruime stijlen van denken en gedrag hebben ontwikkeld, gekoppeld aan dopamine-, serotonine-, testosterone- en estrogeensystemen. Dus heb ik een questionnaire ontwikkeld gebaseerd op hersenwetenschap om te meten in welke mate iemand de trekken vertoont, en de samenhang van deze trekken, gekoppeld aan elke van deze vier hersensystemen. Ik heb deze questionnaire dan gepost op verschillende dating sites in 40 landen. Ruim veertien miljoen mensen hebben nu deze questionnaire beantwoord en zo heb ik kunnen zien wie van nature aangetrokken is door wie.

En zo blijkt nu dat degene die sterk stonden in het dopamine systeem eerder nieuwsgierig, creatief, spontaan en energetisch zijn. Ik neem aan dat er hier een heleboel van dergelijke mensen zijn. Ze worden aangetrokken door soortgelijke mensen. Nieuwsgierige, creatieve mensen hebben mensen zoals hen nodig. Mensen die het serotonine systeem vertegenwoordigen zijn meestal traditioneel, conventioneel, ze volgen de regels, ze hebben respect voor het gezag, ze zijn meestal gelovig -- godsvrucht ligt in het serotoninesysteem -- en traditionele mensen kiezen traditionele mensen. Soort zoekt soort zou je kunnen zeggen. In de andere twee gevallen geldt het omgekeerde. Mensen die meer testosterone gericht zijn zijn meestal analytisch, logisch, direct en vastbesloten, en ze kiezen hun tegenpool: ze gaan voor iemand die estrogeen gericht is, iemand die sterk is in verbale communicatie en de omgang met mensen, die heel intuïtief is, die zeer zorgzaam is en zijn gevoelens sterk uitdrukt. Onze partnerselectie volgt natuurlijke patronen. De moderne technologie zal niet veranderen van wie we beslissen te houden.

Maar de technologie heeft nu een nieuwe trend ingeleid die ik bijzonder belangrijk vind. Het heeft te maken met het concept van de paradox van de keuzes. Gedurende miljoenen jaren hebben we in kleine jagersgroepen geleefd. Je had de mogelijkheid niet om te kiezen uit 1.000 mensen op een dating site. Nu heb ik dat recent bestudeerd en eigenlijk denk ik dat het brein een soort optimum heeft; wat het precies is weet ik niet, maar nu ik veel data erover heb gelezen, blijkt dat we met 5 à 9 alternatieven kunnen omgaan, maar daarna geraak je in wat de academici 'cognitieve overbelasting' noemen, en je kiest er geen enkel.

Dus ben ik nu van mening dat deze cognitieve overbelasting tot een nieuwe vorm van hofmakerij aan het leiden is die ik 'slow love' zou noemen. Mijn werk bij Match.com heeft me hiertoe gebracht. Gedurende elk van de laatste zes jaar hebben we een studie gedaan over 'Alleenstaanden in de VS'. We ondervragen niet de Match-leden, we ondervragen de Amerikaanse bevolking. We gebruiken daarbij ruim 5.000 mensen, een proefbevolking van Amerikanen gebaseerd op de volkstelling.

We hebben nu gegevens over ruim 30.000 mensen en elk jaar zie ik dezelfde patronen. Elk jaar wanneer ik de vraag stel, hebben ruim 50% van de mensen een one-night-stand gehad, niet noodzakelijk vorig jaar, maar gedurende hun leven -- 50% hebben het in de loop van hun leven af en toe met vrienden gedaan, en meer dan 50% hebben lange tijd met iemand samengewoond voor ze trouwden. De Amerikanen vinden dit lichtzinnig. Ik heb daar lange tijd aan getwijfeld; de patronen zijn te duidelijk. Ergens moet daar een Darwiniaanse uitleg voor zijn. Het is onmogelijk dat zoveel mensen gek zijn.

En toen vond ik toevallig gegevens die alles voor mij verduidelijkten. Het was een heel interessant academisch artikel dat onthulde dat vandaag de dag 67% van de alleenstaanden in de VS die lange tijd met iemand samenwonen, nog niet getrouwd zijn omdat ze als de dood zijn voor een echtscheiding. Ze zijn als de dood voor de sociale, wettelijke, emotionele, en economische gevolgen van een echtscheiding. Dus besef ik nu dat ik niet denk dat dit lichtzinnigheid is, ik denk dat dit voorzichtigheid is. De alleenstaanden van vandaag willen alles weten over hun partner vóór ze ermee trouwen. Je leert heel veel onder de lakens, niet alleen hoe iemand in bed is, maar ook of ze aardig zijn, of ze kunnen luisteren, en op mijn leeftijd, of ze gevoel voor humor hebben.

(Gelach)

In een tijdperk waarin we te veel keuzes hebben, zijn we niet echt bang van zwangerschappen en ziektes, en is sex voor het huwelijk geen probleem meer. Ik denk dat de mensen gewoon hun tijd nemen om lief te hebben.

Wat er nu aan het gebeuren is, wat we wel zien, is een forse verlenging van het verlovingsstadium, vóór je de grote step zet. Eens was het huwelijk het begin van een relatie, nu is het het slotstuk. Maar het menselijk brein --

(Gelach)

Het menselijk brein triomfeert altijd, en inderdaad, tegenwoordig huwen in de VS 86% van de Amerikanen vóór de leeftijd van 49. En zelfs in culturen buiten de VS waar mensen niet zo vaak trouwen, gaan mensen uiteindelijk samenwonen met een partner voor lange duur.

Dus begon ik me te realiseren: gedurende deze verlengde verlovingsperiode, indien je de slechte relaties kan stoppen vóór je trouwt, dan zien we misschien meer gelukkige huwelijken. En zo heb ik een studie gedaan van 1.100 getrouwde mensen in de VS, niet op Match.com natuurlijk, en ik heb hen veel vragen gesteld. Maar één van de vragen was: "Zou je opnieuw met de persoon trouwen met wie je nu getrouwd bent?" En 81% van de mensen zei: "Ja."

Eigenlijk is de grootste verandering in de moderne liefde en het familieleven niet de technologie. Zelfs niet de 'slow love'. Het zijn de vrouwen die overal ter wereld de arbeidsmarkt overstroomd hebben. Gedurende miljoenen jaren hebben onze voorouders in kleine jagersgemeenschappen geleefd. Vrouwen gingen erop uit om groenten en fruit te verzamelen. Zij brachten 60 tot 80% van het avondeten mee naar huis. Familie met dubbel inkomen dus. En vrouwen werden beschouwd als even economisch, sociaal en seksueel sterk als de mannen.

Zo'n 10.000 jaar geleden veranderden de levensomstandigheden en we begonnen boerderijen te bouwen, en zowel mannen als vrouwen werden eigenlijk verplicht om de juiste persoon te huwen, van de juiste afkomst, van de juiste godsdienst, van de juiste familie met sociale en politieke connecties. Mannenwerk werd belangrijker: de mannen moesten rotsen verzetten, bomen kappen, ploegen. De producten brachten ze naar de markt en ze kwamen thuis met het equivalent aan geld.

Daarnaast zien we de opkomst van een reeks opvattingen: het geloof in maagdelijkheid vóór het huwelijk, gearrangeerde huwelijken -- strict gearrangeerde huwelijken -- het geloof dat de man het hoofd is van het huishouden, dat de plaats van de vrouw thuis is, en nog belangrijker, vereer je echtgenoot en tot de dood ons scheidt. Die zijn er nu niet meer. Het is een evolutie, maar in veel plaatsen zijn ze er niet meer.

We zijn nu in een revolutie van het huwelijk. We zijn 10.000 jaar van onze boerentraditie aan het wegwerken ten voordele van een evolutie naar egalitaire man-vrouw relaties, die volgens mij uitstekend passen bij onze oorspronkelijke menselijke geest.

Geen rozengeur en maneschijn, er is nog zoveel om over te huilen. Ik heb de echtscheiding bestudeerd, zoals ik al zei heb ik overspel bestudeerd en er is een hele reeks problemen. De dichter William Butler Yeats zei ooit: "De liefde is oneerlijk." Ik zou hieraan toevoegen: "Niemand kom hier levend uit."

(Gelach)

We hebben allemaal problemen. Ik denk wel dat de dichter Randall Jarrell de beste beschrijving geeft. Hij zei: "De donkere, ongemakkelijke wereld van het familieleven, waar de besten kunnen falen en de nederigsten kunnen slagen."

Maar ik wil jullie nog dit meegeven: liefde en gehechtheid zullen zegevieren, de technologie kan dat niet veranderen. En om af te sluiten zou ik nog zeggen dat je om menselijke relaties te begrijpen, rekening moet houden met één van de sterkste fundamenten van het menselijke gedrag: het onuitblusbare, flexibele en primordiale menselijke verlangen naar liefde.

Dankjewel.

(Applaus)

Kelly Stoetzel: Hartelijk dank Helen. Je weet dat we ook een andere spreker hebben die in jouw domein werkt. Ze beschouwt het wel vanuit een andere invalshoek. Esther Perel is een psychotherapeute die met koppels werkt. Jij bestudeert gegevens, Esther bekijkt de verhalen die de koppels vertellen wanneer ze haar om hulp vragen. Laten we haar erbij roepen. Esther?

(Applaus)

Dus Esther, terwijl je naar Helen luisterde, is er iets in haar talk dat je vanuit het perspectief van je werk heeft getroffen en dat je zou willen toelichten?

Esther Perel: Het is interessant omdat enerzijds de behoefte aan liefde alomtegenwoordig en universeel is. Maar hoe we van iemand houden, het belang dat we eraan geven, de regels die onze relaties beheren zijn, denk ik, grondig aan het veranderen.

We komen van een model dat, tot nu toe, hoofdzakelijk gebaseerd was op plicht en verantwoordelijkheid, de collectieve behoeften en trouw. En nu evolueren we naar een model van vrije keuze en individuele rechten, van zelfontplooiing en geluk. En dus was dit het eerste waar ik aan dacht, dat de behoefte niet verandert, maar de context en de manier waarop we onze relaties opbouwen veranderen sterk.

Over de paradox van de keuzes dan. Enerzijds genieten we van de nieuwigheid en van de speelsheid, denk ik, dat we zoveel keuzes hebben. En tegelijkertijd -- en jij noemde al die cognitieve overbelasting -- zie ik zoveel mensen die .... die de onzekerheid en de zelftwijfel vrezen waar deze massa aan keuzes mee gepaard gaat en zo een geval van 'FOMO' creëren wat ons brengt tot -- FOMO: fear of missed opportunity, bang zijn om iets te missen -- een vraag als: hoe weet ik nu dat ik de ware gevonden heb, de enige echte?

Dus hebben we dat ding gecreëerd dat ik 'stabiele ambiguïteit' noem. Stabiele ambiguïteit is wanneer je doodsbang bent om alleen te zijn, maar tegelijk niet echt een intieme relatie wenst op te bouwen. Het zijn trucjes die de onzekerheid van een relatie in stand houden maar ook de onzekerheid van een breuk. Als je kijkt op het internet zijn dit de drie belangrijkste. De eerste is bevriezen en sudderen, dat zijn fantastische vertragende tactieken die een soort status quo aanbieden die het onbepaalde karakter van een relatie benadrukt, maar die je tegelijkertijd net genoeg stabiliteit biedt en genoeg vrijheid door de onduidelijke grenzen.

(Gelach)

Ja?

En dan heb je 'ghosting'. En ghosting is eigenlijk, dat je ter plaatse voor deze massa van SMSjes verdwijnt, en je wordt niet geconfronteerd met de pijn die je de ander aandoet, omdat je het onzichtbaar maakt, zelfs voor jezelf.

(Gelach)

Ja?

Dus, bedacht ik me terwijl ik naar jou zat te luisteren, dat woorden ook een realiteit creëren, en tegelijkertijd is dat mijn vraag aan jou: denk je dat wanneer de context verandert, het karakter van de liefde toch hetzelfde blijft?

Jij bestudeert het brein en ik bestudeer de relaties en de verhalen van mensen, dus ik denk dat het alles is wat je gezegd hebt, plus. Maar ik weet niet altijd de mate waarin een veranderende context ... Begint het op een bepaald moment te veranderen? Als de betekenis verandert, verandert die de behoefte, of staat de behoefte los van de volledige context?

HF: Wauw! Wel,

(Gelach)

(Applaus)

Ik zie hier drie vragen, correct? Eerst over je eerste punt: het is zeker dat we zijn veranderd, dat we nu van iemand willen houden, en duizenden jaren lang moesten we de juiste persoon huwen van goede afkomst en met de goede connecties. In mijn studies van 5.000 mensen elk jaar vraag ik trouwens ook: "Wat zoek je?" En elk jaar zeggen 97% --

EP: De lijst wordt langer --

HF: Niet echt. Het feit is dat ruim 97% van de mensen iemand willen die hen respecteert, iemand die ze vertrouwen en op wie ze rekenen, iemand die hen doet lachen, iemand die genoeg tijd voor hen maakt en iemand die ze fysiek aantrekkelijk vinden. Dat verandert nooit. En er is zeker -- weet je, er zijn twee delen --

EP: Maar weet je hoe ik dat noem? Dat is niet wat de mensen vroeger zeiden.

HF: Dat klopt volledig.

EP: Toen zochten ze kameraadschap, materiële hulp, kinderen. We gingen van productie-economie naar service-economie.

(Gelach)

We doen dat in het algemeen, we doen het nu in het huwelijk.

HF: Precies, dat is duidelijk. Maar het is interessant, de millennials willen nu zeer goede ouders zijn, terwijl de vorige generatie een zeer goed huwelijk wil hebben, maar niet zo gefocust is op een goede ouder zijn. Je kan de verschillende nuances zien.

Er zijn twee basisdelen in de persoonlijkheid: je cultuur -- alles wat je geleerd hebt te doen, te geloven en te zeggen -- en jouw temperament. Wat ik nu allemaal heb verteld gaat over jouw temperament. Dat temperament zal vast veranderen met het veranderen van mentaliteit en overtuigingen.

En wat betreft de paradox van de keuzes, dat is nu echt wel een probleem. Gedurende miljoenen jaren vond je die leuke jongen aan de overkant van de drinkplaats, en je ging ervoor.

EP: Ja, maar je ...

HF: Ik wil nog één ding zeggen. Het punt is dat ze in gemeenschappen van jagers normaal gezien twee of drie partners in de loop van hun leven hadden. Bekrompen waren ze niet! Ik insinueer niet dat wij zo zijn, maar het punt is, dat we altijd alternatieven hebben gehad. De mensheid is altijd -- het brein is geprogrammeerd om wat we noemen te 'equilibreren', om te proberen te beslissen: kom ik, blijf ik? Ga ik, blijf ik? Welke opportuniteiten heb ik? Wat moet ik hiermee doen? En dus denk ik dat we hier een repetitie daarvan zien.

KS: Wel, bedankt aan alle twee. Ik denk dat je een miljoen uitnodigingen zult hebben voor vanavond!

(Applaus)

Dank je, dank je."

Bron: TED.com