De Psychologie Van Je Toekomstige Zelf

"Menselijke wezens zijn werken-in-uitvoering die ten onrechte denken dat ze afgewerkt zijn." Dan Gilbert spreekt over recent onderzoek naar de 'einde-van-de-geschiedenis-illusie'. Een fenomeen dat ons de illusie geeft dat we nu op dit moment de persoon zijn die we voor de rest van ons leven zullen blijven. Hint: het klopt niet.

"In elk stadium van ons leven nemen we beslissingen die grote invloed zullen hebben op onze toekomstige zelf. Als het dan zover is, hebben we soms spijt over onze beslissingen. Jonge mensen betalen veel geld om tattoo's te laten verwijderen waarvoor tieners veel geld betaalden. Veertigers willen snel scheiden van mensen die jongvolwassenen per se wilden trouwen. Senioren werken hard om te verliezen wat ze eerder met veel moeite vergaarden. Enzovoort, enzovoort. De vraag is - als psycholoog fascineert het mij - waarom we beslissingen maken die we in de toekomst dikwijls betreuren.

Een van de redenen - ik zal jullie hiervan proberen te overtuigen - is volgens mij onze fundamentele misvatting over de kracht van de tijd. Iedereen weet dat de mate van verandering vertraagt naarmate we ouder worden: onze kinderen veranderen elke minuut, onze ouders veranderen maar jaarlijks. Hoe heet dit magische punt in ons leven waarop verandering plots van galop naar kruipen overgaat? In de tienerjaren? In de middelbare leeftijd? Als we oud zijn? Het antwoord is voor bijna iedereen: 'nu'. Waar 'nu' ook mag zijn. Ik wil jullie vandaag aantonen dat we allemaal met een illusie rondlopen. De illusie dat geschiedenis, onze persoonlijke geschiedenis net gestopt is, dat we net de mens zijn geworden waartoe we bestemd waren en die we zullen blijven voor de rest van ons leven.

Ik geef jullie wat achtergrondinformatie. Er is een studie die persoonlijke waarden van mensen door de tijd bestudeert. Er zijn drie waarden. Iedereen heeft ze alle drie, maar bij het opgroeien en ouder worden, verschuift het gewicht van die waarden. Maar hoe? We vroegen het duizenden mensen. Eén helft vroegen we te voorspellen hoeveel hun waarden zouden veranderen in de volgende 10 jaar. De andere helft vroegen we hoeveel hun waarden veranderden in de afgelopen 10 jaar. We maakten zo een interessante analyse omdat we voorspellingen konden vergelijken van mensen van 18 jaar oud met die van mensen van 28 jaar oud. Die analyse konden we doen over de gehele levensloop.

Dit ontdekten we. Je hebt gelijk: verandering vertraagt naarmate we verouderen. Maar je hebt ongelijk over de mate waarin ze vertraagt. Op elke leeftijd, van 18 tot 68 in onze gegevens, onderschatten mensen schromelijk hoeveel verandering ze de komende 10 jaar zullen ervaren. Ik noem het de 'einde-geschiedenis-illusie'. Om je een idee te vormen van de grootte van dit effect: verbind deze twee lijnen en je ziet dat 18-jarigen maar evenveel verwachten te veranderen als 50-jarigen in werkelijkheid veranderen.

Het zijn niet alleen waarden, ook andere dingen. Persoonlijkheid bijvoorbeeld. Velen weten dat psychologen nu beweren dat er vijf fundamentele dimensies zijn aan persoonlijkheid: neurotisicme, openheid voor ervaringen, mildheid, extraversie en zelfdiscipline. We vroegen mensen hoeveel ze verwachtten de volgende 10 jaar te veranderen en hoeveel ze de laatste 10 jaar veranderden. We ontdekten - je zal dit diagram steeds opnieuw zien, want opnieuw: de veranderingsgraad vertraagt naarmate we verouderen, maar op elke leeftijd onderschatten mensen hoeveel hun persoonlijkheid zal veranderen in de volgende 10 jaar.

Het zijn niet enkel vluchtige dingen zoals waarden en persoonlijkheid. Je kan mensen naar hun voor- en afkeuren vragen, hun basisvoorkeuren. Bijvoorbeeld: wie is je beste vriend, je favoriete vakantie, je favoriete hobby, je favoriete muziek. Mensen kunnen alles opsommen. We vragen de helft ons te vertellen of ze denken dat dit zal veranderen in de volgende 10 jaar. De andere helft vragen we of ze de afgelopen 10 jaar veranderd zijn. We zagen het al twee keer en ook deze keer: mensen voorspellen dat hun huidige vriend steeds dezelfde blijft. De vakantie waar ze nu meest van houden, blijft dezelfde. En toch zeggen mensen van 10 jaar ouder dat dit helemaal veranderd is.

Heeft dit belang? Is dit gewoon een verkeerde voorspelling zonder gevolgen? Nee, het is heel belangrijk. Ik zal je vertellen waarom. Onze beslissingen lijden eronder op belangrijke vlakken. Denk aan je huidige favoriete musicus en je favoriete musicus van 10 jaar geleden. Ik toon de mijne om je te helpen. We vroegen mensen ons te voorspellen, ons te vertellen hoeveel ze nu zouden betalen om hun favoriete musicus te zien optreden binnen 10 jaar. Gemiddeld zeggen mensen dat ze 129 dollar voor dat ticket zouden betalen. En toch, toen we vroegen hoeveel ze zouden betalen om hun favoriet van 10 jaar geleden vandaag te zien optreden, is dat maar 80 dollar. In een perfect logische wereld, zou dat getal hetzelfde moeten zijn, maar we betalen meer voor de kans onze huidige voorkeuren te koesteren omdat we hun stabiliteit overschatten.

Waarom gebeurt dit? We weten het niet echt zeker. Misschien heeft het te maken met het gemak van herinneren tegenover de moeilijkheid van verbeelding. We herinneren ons wie ze 10 jaar geleden waren maar het is moeilijk te verbeelden wie we zullen zijn. We maken de denkfout dat wat moeilijk te verbeelden is, waarschijnlijk niet zal gebeuren. Sorry, maar als mensen zeggen: "Ik kan het mij niet inbeelden", bedoelen ze hun eigen gebrek aan verbeelding en niet de onwaarschijnlijkheid dat de situatie zich zal voordoen.

Tijd is dus een krachtig gegeven. Hij verandert onze voorkeuren, onze waarden en onze persoonlijkheid. We erkennen dit maar alleen als we terugkijken. Het is dan dat we ons realiseren hoeveel we veranderden in 10 jaar tijd. Het is net alsof het heden voor ons een magische tijd is. Het is een druppel op de tijdlijn. Een moment waarop we eindelijk onszelf worden. Mensen zijn werken in uitvoering die ten onrechte denken dat ze afgewerkt zijn. De persoon die je nu bent is even vluchtig, vergankelijk en tijdelijk als alle mensen die je ooit was. De enige constante in ons leven is verandering.

Dank je."

(Applaus)

 

Bron: TED.com