Waarom Onbekwame Mensen Zichzelf Zo Overschatten

Hoe goed kun jij met geld omgaan? En kun je de emoties van mensen aflezen? Hoe gezond ben je vergeleken met anderen? Hoe goed je bent in vergelijking met anderen is vaak om vele redenen handig om te weten. Maar psychologisch onderzoek suggereert dat we niet zo'n accurate kijk op onszelf hebben. Sterker nog, we overschatten vaak onze vermogens. Bekijk deze TED-talk, waarin David Dunning het Dunning-Kruger-effect beschrijft.

Bekijk hier de volledige les

"Ben je zo goed in dingen als je denkt dat je bent? Hoe goed kun jij met geld omgaan? En de emoties van mensen van mensen lezen? Hoe gezond ben jij vergeleken met anderen? Is jouw grammatica beter dan gemiddeld?

Weten hoe competent we zijn en hoe onze vaardigheden zich kunnen meten met die van anderen sterkt niet alleen je gevoel van eigenwaarde. Het vertelt ons wanneer we gerust op ons eigen gevoel af kunnen gaan en wanneer we beter advies kunnen vragen.

Maar psychologisch onderzoek suggereert dat onze zelfkennis te wensen overlaat. In de praktijk overschatten we onze vaardigheden regelmatig. Onderzoekers hebben een naam voor dit fenomeen: het Dunning-Kruger-effect. Dit effect verklaart waarom meer dan 100 onderzoeken laten zien dat mensen zich superieur wanen. We achten onszelf beter dan anderen in een mate die statistisch gewoon onmogelijk is.

Toen programmeurs in twee bedrijven werd gevraagd hoe goed ze waren, plaatsten 32% van de programmeurs van het ene bedrijf en 42% van het andere zichzelf in de top 5%. In een ander onderzoek beschreef 88% van de Amerikaanse bestuurders zichzelf als iemand met bovengemiddelde bestuurderskwaliteiten.

En dit zijn geen uitzonderingen. Meestal schatten mensen zichzelf hoger in dan de meesten in dingen die variëren van gezondheid, leiderschapsvaardigheden, moraal, en zo meer. Interessant is dat vaak juist de minst begaafden geneigd zijn hun kwaliteiten in de grootste mate te overschatten. Mensen die aantoonbaar slecht zijn in logisch redeneren, grammatica, financiële kennis, wiskunde, emotionele intelligentie, het doen van medische labotesten en schaken neigen zichzelf net zo hoog in te schatten als de daadwerkelijke experts.

Wie is het meest vatbaar voor dit soort waanvoorstellingen? Wij allemaal, helaas. we hebben namelijk allemaal zwakke kanten die we zelf niet herkennen. Waarom?

Toen psychologen Dunning en Kruger het effect in 1999 voor het eerst beschreven, stelden zij dat mensen die kennis en kunde op een bepaald gebied tekortkomen, dubbel worden getroffen. Ten eerste maken ze fouten en nemen ze slechte beslissingen. Vervolgens verhinderen die tekortkomingen dat ze hun fouten herkennen. Oftewel, wie iets niet kan, mist juist de expertise om te kunnen zien dat hij het fout doet.

Toen de onderzoekers bijvoorbeeld mensen bestudeerden in een debatwedstrijd op een universiteit, verloor de slechtste 25% van de teams in de voorronden bijna vier van de vijf wedstrijden. Maar ze dachten zelf 60% ervan te hebben gewonnen. Zonder een goed besef van de regels inzake debatteren, konden de studenten gewoon niet herkennen wanneer en hoe vaak ze de discussie verloren.

Het Dunning-Kruger-effect is geen kwestie van ons ego dat onze zwakte niet wil zien. Mensen geven hun zwakte vaak wel toe zodra ze haar kunnen zien. Studenten die in een onderzoek eerst slecht hadden gescoord in een logicakwis en daarna een korte logicacursus deden, waren best bereid in te zien hoe slecht hun initiële antwoorden waren.

Daarom hebben misschien mensen met een beperkte ervaring of expertise vaak minder vertrouwen in hun vaardigheden. Ze weten genoeg om te weten hoeveel ze nog niet weten. Daarentegen beseffen experts meestal wel hoeveel verstand ze ergens van hebben. Maar die maken vaak een andere fout: die nemen aan dat alle anderen net zoveel weten als zij. Het resultaat is dat mensen, of ze iets nu niet of juist heel goed kunnen, vaak gevangen zitten in de bubbel van een foutief zelfbeeld.

Kunnen ze iets niet, dan zien ze hun eigen gebreken niet. Als ze ergens heel erg goed in zijn, zien ze niet hoe zeldzaam hun eigen vaardigheden zijn.

Dus als het Dunning-Kruger-effect onzichtbaar is voor hen die eraan lijden, hoe kom je er dan achter hoe goed je ergens in bent?

Ten eerste: vraag feedback van anderen en sta ervoor open, zelfs als het niet leuk is om te horen.

Ten tweede, en belangrijker: blijf leren. Hoe meer kennis we vergaren, hoe kleiner de kans op onzichtbare hiaten in onze kennis.

Misschien komt het neer op dat oude gezegde: als je debatteert met een domoor, zorg er dan eerst voor dat die ander niet hetzelfde aan het doen is."

 

Bron: TED.com