Waarom Zit Er Een ‘B’ In ‘Doubt’?

Zeg 'doubt' eens hardop. Waarom zit die 'b' erin? Heeft dat zin? Gina Cooke legt de lange, kronkelige geschiedenis uit van 'doubt' en verklaart waarom de spelling, die willekeurig lijkt, een knipoog is naar het legendarische verleden van het woord.

Bekijk hier de volledige les

Men vindt de spelling van 'doubt' (twijfel) vaak vreemd, vanwege de letter 'b'. Omdat ze geen klank weergeeft, begrijpen de meeste mensen niet wat ze daar doet.

Hoewel de meesten het anders hebben geleerd, is klank nooit het belangrijkste aspect bij de spelling van een Engels woord. De betekenis en de geschiedenis gaan voor.

'To doubt' betekent zich afvragen, besluiteloos zijn, of aarzelen. Als zelfstandig naamwoord is het onzekerheid of verwarring. Het hedendaagse Engelse woord 'doubt' stamt af van het Latijnse 'dubitare'. Het ging eerst van het Latijn naar het Frans, waar het zowel zijn 'buh'-klank als zijn letter b kwijtraakte. Toen kwam het in de 13e eeuw in het Engels terecht. Ongeveer 100 jaar later begonnen schriftgeleerden die naast Engels ook Latijn kenden, het woord weer met een 'b' te spellen, hoewel niemand het zo uitsprak. Maar waarom deden ze dat? Waarom zou iemand met gezond verstand een onuitgesproken letter opnieuw in de spelling stoppen?

Nou, omdat ze Latijn kenden, begrepen de schriftgeleerden dat de stam van 'doubt' een 'b' had. Na verloop van tijd kenden steeds minder mensen Latijn, maar hield men de 'b', omdat deze belangrijke connecties had met aanverwante woorden, zoals 'dubious' (twijfelachtig) en 'indubitably' (ongetwijfeld), die zijn overgenomen in het Engels vanuit dezelfde Latijnse stam: 'dubitare'.

Het begrijpen van deze oude connecties hielp ons niet alleen bij het spellen van 'doubt', maar ook bij het begrijpen van deze verfijnde woorden.

Hier stopt het verhaal niet. Als we nog beter kijken, zien we ongetwijfeld hoe onthullend die 'b' kan zijn. Er zijn in het Engels maar twee grondwoorden die de letters 'd-o-u-b' hebben: de ene is 'doubt', en de andere is 'double'. We kunnen heel wat woorden maken met deze twee grondwoorden, zoals 'doubtful' en 'doubtless', of 'doublet' en 'redouble' en 'doubloon'.

Als je naar hun geschiedenis kijkt, blijken ze beide af te stammen van dezelfde Latijnse vormen. De betekenis van 'double', twee, wordt weerspiegeld in een dieper begrip van 'doubt'. Als we twijfelen, als we aarzelen, dan vragen we onszelf iets tweemaal af. Als we ergens over twijfelen, of als we vragen hebben of verward zijn, hebben we twee meningen.

Voordat het Engels Franse woorden begon te lenen had het al een woord voor twijfel: het oud-Engelse woord 'tweogan', waarvan de relatie met 'two' (twee) duidelijk in de spelling te zien is.

Als je weer eens twijfelt over het waarom van de Engelse spelling, kijk dan nog een keer. Wat je vindt, zorgt wellicht dat je twee keer kijkt.

 

Bron: TED.com