De Leugens Over Seks Die We Zwangere Vrouwen Vertellen

 

"Wanneer we vrouwen vertellen dat seks het risico niet waard is tijdens de zwangerschap, is wat we haar vertellen dat haar seksuele genot er niet toe doet... dat ze er feitelijk niet toe doet," zegt seksonderzoeker Sofia Jawed-Wessel. Jawed-Wessel bespreekt in deze openhartige TED-talk de meningen die wij hebben over zwangerschap en plezier om de relatie tussen vrouwen, seks en machtssystemen bloot te leggen.

"Wij gaan vandaag heel wat geheimen delen en door dat te doen, hoop ik dat we wat van de schaamte kunnen wegnemen die velen van ons hebben rond seks.

Wie van jullie is ooit al eens nagefloten door een vreemde? Veel vrouwen. Ik herinner me vooral die keer toen die vreemde een student van me was. Hij kwam die avond na de les naar me toe en zijn woorden bevestigden wat ik al wist:

"Het spijt me zo, professor. Als ik geweten had dat u het was, dan had ik die dingen nooit gezegd."

(Gelach)

Ik was geen persoon voor hem, totdat ik zijn professor bleek te zijn. Dit concept, objectificatie genoemd, is het fundament van seksisme en we zien het versterkt worden in elk aspect van ons leven. We zien het bij de overheid die weigert om mannen te bestraffen voor vrouwenverkrachting. We zien het in advertenties. Wie heeft al eens een advertentie gezien waarin een vrouwenborst gebruikt wordt om iets totaal anders te verkopen? Of film na film na film die vrouwen louter afbeeldt als potentiële partners? Deze voorbeelden lijken misschien bijkomstig en onschuldig, maar ze zijn verraderlijk: ze verworden langzaam tot een cultuur die weigert om vrouwen als mensen te zien. We merken het wanneer een school een tienjarig meisje naar huis stuurt omdat haar kledij de jongens afleidde van de les; of wanneer de overheid weigert om mannen te bestraffen voor verkrachting, telkens opnieuw; of wanneer een vrouw wordt gedood omdat ze een man vroeg om te stoppen tegen haar aan te schuren op de dansvloer.

De media houden die objectificatie van vrouwen mee in stand. Laat ons eens kijken naar de klassieke romantische komedie. We krijgen meestal twee soorten vrouwen voorgeschoteld in deze films, twee soorten aantrekkelijke vrouwen. De eerste is de sexy stoot. Dit is de ongelooflijk knappe vrouw met het perfecte lichaam. Het kost de hoofdrolspeler geen moeite om haar te herkennen en nog minder moeite om met haar in bed te duiken. De tweede is de leading lady, de mooie maar ingetogen vrouw waarop de hoofdrolspeler verliefd wordt, hoewel hij haar eerst niet opmerkte of alleszins geen interesse in haar had. De eerste is de slet. Zij mag gebruikt en vergeten worden. Zij is veel te gewillig. De tweede is knap maar bescheiden en dus de toekomstige baby's van onze hoofdrolspeler waardig. Huwbaar materiaal. Er wordt ons eigenlijk verteld dat vrouwen twee rollen hebben, maar deze twee rollen zijn moeilijk verenigbaar in één vrouw.

De zeldzame keer dat ik aan nieuwe kennissen vertel dat ik seksonderzoek doe, beëindigen ze het gesprek onmiddellijk of zijn ze meteen geïntrigeerd.

"O! Vertel verder."

En dat doe ik dan.

"Ik ben geïnteresseerd in de studie van het seksuele gedrag van zwangere en post partum-koppels." Dan krijg ik plots een andere reactie.

(Gelach)

"O. Huh. Hebben zwangere mensen dan seks? Heb je al eens overwogen om seksueel verlangen te bestuderen? Of orgasmes? Dat zou pas interessant zijn, en sexy."

Vertel eens, wat is het eerste wat je te binnen schiet als je je een zwangere vrouw voorstelt? Die vraag stelde ik in een bevraging aan meer dan 500 volwassenen en de meeste antwoordden 'buik' of 'rond' en 'schattig'. Dat verwonderde me niet al te veel. Wat vinden we nog zoal schattig? Baby's. Puppy's. Katjes. Oudjes. Toch?

(Gelach)

Maar noemen we een volwassene schattig, dan doen we af aan hun intelligentie, hun complexiteit. We reduceren hen tot infantiele kenmerken. Ik vroeg heteroseksuele mannen om zich voor te stellen dat hun partner zwanger was, en vrouwen om zich voor te stellen dat ze zwanger waren, en me dan te vertellen welke woorden hen te binnen schoten bij de gedachte aan seks. De meeste antwoorden waren negatief. 'Vies'. 'Gênant'. 'Niet sexy'. 'Raar'. 'Ongemakkelijk'. 'Hoe?'.

(Gelach)

'De moeite niet waard'. 'Het risico niet waard'.

Die laatste bleef echt hangen bij mij. Door zwangere vrouwen en mama's te ontdoen van hun seksualiteit, denken we misschien dat we de belemmering wegnemen van seksuele objectificatie. Ze ervaren minder seksisme, toch? Niet bepaald. Er ontstaat een andere vorm van objectificatie. In mijn pogingen om dit uit te leggen aan anderen,

leidde een gesprek naar de Venus van Willendorf, een Paleolithisch beeldje wat een godin van liefde en schoonheid zou uitbeelden; vandaar de naam Venus. Die theorie werd echter herzien toen geleerden vaststelden dat de beeldhouwer duidelijk was gefocust op de voorplantingskenmerken: grote borsten, uitermate geschikt voor borstvoeding; een ronde, mogelijk zwangere buik; overblijfselen van rode verf, alluderend op menstruatie of bevalling. Ze namen ook aan dat ze liggend vastgehouden of geplaatst moest worden, omdat ze door haar kleine voetjes niet alleen rechtop kan staan. Ze had ook geen gezicht. Daarom werd aangenomen dat ze de uitbeelding van vruchtbaarheid was en geen beeltenis van een persoon. Ze was een voorwerp. In de geschiedenis van haar interpretatie evolueerde ze van symbool van ideale schoonheid en liefde tot voortplantingsobject.

Volgens mij zegt deze evolutie meer over de geleerden die haar geïnterpreteerd hebben, dan over wat het beeldje echt representeert. Als een vrouw zwanger wordt, dan valt ze buiten de grenzen van het mannelijke seksuele verlangen en glijdt ze in haar voortplanters- en opvoedersrol. Daardoor verwordt ze ook tot eigendom van de gemeenschap; ze is waardevol, maar louter omdat ze zwanger is. Dit is wat ik het Willendorfeffect noem, en eens te meer zien we dit bevestigd in vele aspecten van haar leven.

Is één van jullie ooit al zichtbaar zwanger geweest?

(Gelach)

Velen van jullie, nee? En wiens zwangere buik werd ooit al door een vreemde aangeraakt, misschien zelfs zonder dat je daarvoor vooraf je toestemming gaf? Wie kreeg al eens te horen wat wel of niet te eten door iemand die niet je dokter is, je medische zorgverstrekker? Of kreeg persoonlijke vragen over haar bevallingsplan? Wie kreeg toen te horen dat die keuzes allemaal verkeerd waren? Ja, ik ook. Of wie is er door een ober al eens een glas wijn ontzegd? Die laatste doet je misschien fronsen, maar volg nog even mee. Dit is een goed bewaard geheim. Het is helemaal oké om met mate te drinken tijdens de zwangerschap. Velen van ons weten dit niet, omdat dokters dit geheim niet willen delen met zwangere vrouwen --

(Gelach)

vooral als ze minder hoog opgeleid is of een andere huidskleur heeft.

Wat we hieruit leren, is dat het Willendorfeffect ook elitair en racistisch is. Het is voelbaar wanneer vrouwen er door de overheid aan herinnerd worden, met elke nieuwe anti-keuze wet, dat de inhoud van hun baarmoeders niet aan henzelf toebehoort, of als een gynaecoloog zegt: "Seks tijdens de zwangerschap mag dan wel veilig zijn, helemaal zeker ben je nooit. Beter op veilig spelen, toch?" Ze wordt haar basisprivacy en haar lichamelijke autonomie ontzegd onder het mom van 'goed moederschap'. We vertrouwen haar geen eigen beslissingsrecht toe. Want ze is schattig, weet je nog? Als we aan vrouwen zeggen dat seksueel genot -- excuseer.

Als we een vrouw zeggen dat seks tijdens de zwangerschap het risico niet waard is, dan zeggen we haar eigenlijk dat haar seksuele genot er niet toe doet. En dus dat zij er eigenlijk niet toe doet, hoewel de noden van haar foetus niet botsen met haar eigen behoeftes.

Medische dienstverleners, zoals het American College of Obstetricians and Gynecologists, hebben de kans om voorlichting te geven over veilig vrijen tijdens zwangerschap. Wat zeggen de experten? ACOG heeft helemaal geen officiële publieke verklaring over veilig vrijen tijdens de zwangerschap. De richtlijn van de Mayo Clinic is hoofdzakelijk positief, maar heeft een kanttekening: "Al kunnen de meeste vrouwen zonder risico seks hebben tijdens de zwangerschap, toch blijft voorzichtigheid geboden."

Sommige vrouwen willen geen seks tijdens de zwangerschap en dat is prima. Sommige vrouwen willen wel seks tijdens de zwangerschap en dat is ook prima. Wat moet stoppen, is dat onze samenleving vrouwen vertelt wat ze wel en niet mogen doen met hun lichaam.

(Applaus)

Zwangere vrouwen zijn geen gezichtsloze, identiteitsloze voortplantingsmachines die niet op eigen benen kunnen staan. Maar de waarheid -- het echte geheim -- is dat we alle vrouwen wijsmaken dat hun seksuele genot er niet toe doet. We weigeren te erkennen dat vrouwen die seks hebben met vrouwen of vrouwen die geen kinderen willen zelfs maar bestaan.

"Het is maar een fase ...

Ze moet gewoon de juiste man tegenkomen."

Elke keer dat een vrouw seks heeft gewoonweg omdat het fijn is, is dat revolutionair. Zij is revolutionair. Ze vecht terug tegen de maatschappelijke aandrang dat ze louter bestaat ter wille van het mannelijke genot of de voortplanting. Een vrouw die haar seksuele noden voorop zet, is angstwekkend, want een vrouw die haar seksuele noden voorop zet, zet zichzelf voorop.

(Applaus)

Dat is een vrouw die eist om als een gelijke behandeld te worden. Dat is een vrouw die erop aandringt dat je plaats maakt voor haar aan de machtstafel. En dat is het meest beangstigende, want we kunnen geen plaats voor haar maken zonder dat sommigen van ons wat van hun extra ruimte afgeven.

(Applaus)

Ik heb nog een laatste geheim voor jullie. Ik ben de moeder van twee zonen en wij kunnen jullie hulp gebruiken. Al horen mijn zoons me regelmatig zeggen dat het belangrijk is dat mannen vrouwen erkennen als gelijken en al geeft hun vader het goede voorbeeld, we moeten ervoor zorgen dat de wereld een afspiegeling is van onze huiskamers. Dit is niet een probleem van de mannen of een probleem van de vrouwen. Dit is ieders probleem. En we spelen allemaal een rol in het ontmantelen van ongelijkheden. Om te beginnen moeten we ophouden met vrouwen te vertellen wat ze wel en niet mogen doen met hun lichaam.

(Applaus)

Dat betekent ook: zwangere vrouwen niet behandelen als gemeengoed. Als je haar niet kent, vraag dan niet of je haar buik mag aanraken. Dat doe je ook niet bij iemand anders. Zeg haar niet wat ze wel of niet mag eten. Vraag haar geen persoonlijke details over haar medische keuzes. Dit betekent ook dat je moet begrijpen dat zelfs wanneer je persoonlijk tegen abortus bent, je toch ook kan vechten voor haar recht om te kiezen. Als het gaat over vrouwelijke gelijkheid, dan staan die twee elkaar niet in de weg. Ben jij iemand die seks heeft met vrouwen, maak van haar genot dan een prioriteit. Als je niet weet hoe, vraag het. Als je kinderen hebt --

(Gelach)

praat dan over seks van zodra het kan, want kinderen zoeken s-e-k-s niet meer op in het woordenboek. Ze zoeken het op op het internet. En als je die gesprekken over seks voert, focus dan niet enkel op de voortplanting. Mensen hebben seks om velerlei redenen: sommigen omdat ze een kind willen, maar de meesten van ons hebben seks omdat het fijn is. Geef maar toe.

En ongeacht of je kinderen hebt of niet, ondersteun seksuele voorlichting die onze tieners niet veroordeelt.

(Applaus)

Er komt niks positiefs voort uit het veroordelen van tieners om hun seksuele verlangens, gedrag, behalve positieve soa- en zwangerschapstests.

Elke dag opnieuw krijgen we de kans om patronen van ongelijkheid te verstoren. Ik denk dat we het erover eens kunnen zijn dat het de moeite loont om dat te doen.

Dankjewel."

(Applaus)

 

Bron: TED.com