Wat Betreft Geluk Leggen We De Lat Als Ouders Erg Hoog

De opvoedkundige afdeling in de boekenwinkel is overweldigend. Schrijfster Jennifer Senior omschrijft het als "een enorm snoepkleurig monument voor onze collectieve paniek". Waarom is het ouderschap zo vervuld van angst? Omdat het doel van de moderne middenklasse ouders - om hun kinderen gelukkig te maken - zo ongrijpbaar is. In deze openhartige talk reikt ze vriendelijker en haalbaarder doelen aan.

"Toen ik werd geboren bestond er eigenlijk maar één boek over hoe je je kinderen moest opvoeden en dat was geschreven door Dr. Spock. (Gelach) Ja sorry hoor, maar dat heb ik altijd al een keer willen doen.

Nee, het was Benjamin Spock, en het boek heette 'Baby- en kinderverzorging'. Toen hij overleed waren er al 50 miljoen exemplaren van verkocht. Tegenwoordig loop ik, als moeder van een zesjarige, een boekhandel binnen en zie ik dit. Het is echt niet te geloven wat je allemaal in de schappen vindt. Er zijn handboeken over het opvoeden van een ecovriendelijk kind, een glutenvrij kind, een ziektebestendig kind, wat mij persoonlijk wel heel eng klinkt. Er zijn er ook voor tweetalige kinderen, zelfs als je thuis maar één taal spreekt. Er zijn boeken voor het grootbrengen van een financieel slim kind of voor een wetenschappelijke bolleboos of voor een kind wat uitblinkt in yoga. Afgezien van hoe je je kind moet leren een atoombom te ontmantelen is er zo ongeveer overal wel een handboek voor.

Al die boeken zijn goed bedoeld en er zitten vast hele goede tussen. Maar als geheel zo, als ik eerlijk ben, zie ik geen hulp als ik naar die schappen kijk, ik zie angst. Ik zie een gigantisch snoepkleurig monument voor onze collectieve paniek. De vraag dringt zich bij me op waarom het grootbrengen van onze kinderen zorgt voor zoveel benauwdheid en zoveel verwarring. Waarom worstelen we zo met dat ene ding dat mensen al eeuwenlang met succes hebben gedaan, lang voor het ontstaan van fora over ouderschap en collegiaal getoetste studies? Waarom is het toch dat zo veel vaders en moeders het ouderschap ervaren als een soort crisis?

Crisis lijkt misschien een groot woord maar er zijn genoeg gegevens die dat woord ondersteunen. Er was trouwens een rapport met precies die naam, "Ouderschap als Crisis", gepubliceerd in 1957. In de meer dan vijftig jaar sindsdien hebben meer dan genoeg wetenschappers een duidelijk patroon gedocumenteerd over de angst van ouders. Ouders ervaren meer stress dan niet-ouders. Ze zijn minder tevreden over hun huwelijk. Er zijn onderzoeken geweest naar hoe ouders zich voelen wanneer ze tijd besteden met hun kinderen en het antwoord is vaak: niet geweldig. Vorig jaar sprak ik met een onderzoeker, Matthew Killingsworth, die een heel creatief project aan het doen is dat het geluksgevoel van mensen peilt. Hij vertelde me dat hij dit had vastgesteld: "Interactie met je vrienden is leuker dan interactie met je partner, wat weer leuker is dan interactie met andere familiegenoten, wat leuker is dan interactie met bekenden, wat weer leuker is dan interactie met ouders, wat leuker is dan interactie met kinderen. Die scoren ongeveer gelijk met vreemden." (Gelach)

Maar weet je wat het is, ik heb drie jaar lang gezocht naar wat hier achter zit en kinderen zijn niet het probleem. Er zit gewoon op dit moment iets niet goed met het ouderschap. Om precies te zijn denk ik dat we niet weten wat het ouderschap hoort te zijn. In het Engels werd 'parent' als werkwoord pas in 1970 algemeen gebruikt. Onze rollen als moeders en vaders zijn veranderd. De rollen van onze kinderen zijn veranderd. We improviseren ons nu allemaal door een situatie heen waar geen draaiboek voor is. Als je een geweldige jazzmuzikant bent, is improviseren prachtig maar voor de rest van ons voelt het als een soort crisis.

Hoe komen we hier zo verzeild? Waarom moeten we zelf zo de weg zoeken op het gebied van ouderschap zonder dat we enige leidraad hebben? Nou, om te beginnen heeft er een grote verandering plaatsgevonden. Tot niet zo lang geleden werkten onze kinderen, voornamelijk op onze boerderijen maar ook in fabrieken en in mijnen. Kinderen werden gezien als economische activa. Aan het begin van de vorige eeuw zijn we daarmee gestopt. We realiseerden ons dat kinderen rechten hebben. We verboden kinderarbeid, we gingen ons richten op de ontwikkeling en de school werd hun nieuwe werkplek. God zij dank. Dat maakte de rol van de ouder wel verwarrender. De oude rolverdeling was misschien niet zo ethisch maar hij was wel wederkerig. Wij zorgden voor eten, kleren, onderdak, en morele vorming van onze kinderen, en zij zorgden voor inkomen.

Toen onze kinderen stopten met werken, veranderden de economische regels van het ouderschap. Kinderen werden, volgens een briljante maar meedogenloze socioloog, "economisch waardeloos maar emotioneel onbetaalbaar". In plaats van dat zij voor ons werkten, gingen wij voor hen werken, want binnen een paar decennia werd het wel duidelijk: als we wilden dat onze kinderen slaagden, was alleen school niet genoeg.

Vandaag zijn buitenschoolse activiteiten het nieuwe werk van kinderen, maar dat betekent ook werk voor ons, want wij moeten ze naar de training brengen. Enorme hoeveelheden huiswerk is het nieuwe werk van kinderen, maar dat is ook werk voor ons, want wij moeten het nakijken. Een jaar of drie geleden zij een vrouw uit Texas iets tegen me waar ik echt stuk van was. Ze zei, bijna terloops: "Huiswerk is het nieuwe avondeten." De middenklasse steekt nu al haar tijd, energie en middelen in haar kinderen en dat terwijl ze daar steeds minder van te vergeven hebben. Moeders besteden nu meer tijd met hun kinderen dan ze deden in 1965, terwijl moeders toen amper nog werkten.

Die nieuwe rol zou de ouders waarschijnlijk beter afgaan als ze wisten waar ze hun kinderen voor klaarstoomden. Dat is ook nog eens iets wat het moderne ouderschap zo lastig maakt. We hebben geen idee of, en welk deel van, onze wijsheid onze kinderen van pas zal komen. De wereld verandert zo snel, het is haast niet te zeggen. Dat was al zo toen ik jong was. Op de middelbare school werd me verteld dat ik in de nieuwe wereldeconomie geen schijn van kans had als ik geen Japans sprak. En met alle respect voor Japan, zo is het niet gelopen.

Op dit moment zijn er ouders uit de middenklasse die zijn geobsedeerd met het onderwijzen van Chinees. Misschien hebben ze wel een punt, we weten het niet. Dus zolang we de toekomst niet kunnen voorspellen, proberen we als verantwoordelijke ouders onze kinderen maar voor te bereiden op welke toekomst dan ook, hopende dat één van onze inspanningen dan toch resultaat oplevert. We leren onze kinderen schaken, want misschien hebben ze analytisch vermogen nodig. We doen ze op een sportvereniging, om hun samenwerkingsvaardigheden verder te ontwikkelen voor als ze misschien op Harvard gaan studeren.

We proberen ze financieel slim te maken, wetenschappelijk en ecovriendelijk en glutenvrij, al ik moet nu wel even eerlijk zeggen dat ik zelf geen ecovriendelijk of glutenvrij kind was. Ik at gepureerde macaroni met rundvlees. En weet je wat? Het gaat best goed. Ik betaal belasting. Ik heb een vaste baan. Ze laten me zelfs bij TED spreken! Maar men gaat er nu van uit dat wat goed genoeg was voor mij, of voor mijn ouders, nu niet goed genoeg meer is. Dus sprinten we als wilden naar die boekenplank want we hebben het gevoel dat als we er niet alles aan doen, dat we er dan eigenlijk niks aan doen en dat we tekort schieten in onze verantwoordelijkheid.

Het is dus moeilijk genoeg om onze weg te vinden als vaders en moeders. Bovenop dit probleem komt nog iets anders: we proberen ook nieuwe wegen te vinden als echtgenoten omdat er tegenwoordig zoveel vrouwen zijn gaan werken. Dit is denk ik nog een reden waarom het ouderschap aanvoelt als een crisis. We hebben geen regels, geen draaiboek, geen normen, voor hoe we voor een kind moeten zorgen, nu zowel man als vrouw een baan hebben.

Schrijver Michael Lewis zei het ooit heel treffend. Hij zei dat als een stel ruzie wil dat ze maar één ding hoeven te doen en dat is uit gaan eten met een ander stel dat een werkverdeling heeft dat maar een klein beetje afwijkt van het hunne, want het gesprek in de auto op de weg terug naar huis gaat dan ongeveer zo: "Hoorde je dat Dave degene is die de kinderen 's ochtends naar school brengt?"

(Gelach)

Zonder draaiboek voor wie wat doet maken stellen ruzie en zowel vaders als moeders hebben soms goede redenen om te mopperen. Moeders hebben eerder de neiging om thuis meerdere dingen tegelijk te doen. Vaders zijn, wanneer ze thuis zijn, eerder aan het mono-tasken. Als een man thuis is vind je hem meestal maar met één ding tegelijk bezig. De universiteit UCLA deed onlangs een onderzoek naar de meest voorkomende vorm van familieleden in middenklassehuishoudens. En wat denk je? Vader in een kamer apart. Volgens het Amerikaanse Tijdsgebruiksonderzoek zorgen moeders nog twee keer zoveel voor kinderen als vaders. Dat is beter dan in de tijd van Erma Bombeck maar toch denk ik dat iets wat zij schreef nog steeds heel relevant is: "Ik ben sinds oktober niet meer alleen in de badkamer geweest." (Gelach)

Begrijp me niet verkeerd: mannen doen een hoop. Ze besteden meer tijd met hun kinderen dan hun vaders ooit met hen deden. Ze maken gemiddeld meer betaalde uren dan hun vrouwen, en ze willen echt wel goede, betrokken vaders zijn. Vandaag de dag zijn het vaders, niet moeders, die de meeste conflicten melden tussen thuis en werk.

Trouwens, als die rolverdeling al zo lastig is in traditionele gezinnen stel je eens voor hoe het nu is voor niet-traditionele gezinnen: gezinnen met twee vaders of twee moeders, éénoudergezinnen. Die moeten echt gaandeweg improviseren.

In een wat progressiever land, en vergeef me als ik in clichés verval maar het is niet anders: Zweden, kunnen ouders terugvallen op de overheid voor ondersteuning. Er zijn landen die de onrust onderkennen van de veranderende rollen van vaders en moeders. Helaas behoort de Verenigde Staten niet tot die landen, dus mocht je je afvragen wat de VS gemeen heeft met Papoea-Nieuw-Guinea en Liberia, dan is dat het volgende: We hebben hier geen betaald zwangerschapsverlof. We zijn een van slechts acht landen waarvan bekend is dat ze dat niet doen.

In deze tijd van intense verwarring is er maar één doel waar alle ouders het over eens zijn, of ze nou tijgermoeders zijn, hippiemoeders, of helikoptermoeders,

het geluk van onze kinderen staat voorop. Zo is het om kinderen groot te brengen in een tijd waarin ze economisch waardeloos maar emotioneel onbetaalbaar zijn. We zijn allemaal de hoeders van hun gevoel van eigenwaarde. Het enige mantra waar geen enkele ouder vraagtekens bij zet, is: "Ik wil alleen maar dat mijn kind gelukkig is." Begrijp me niet verkeerd, ik denk dat geluk een prachtig doel is voor een kind. Maar het is wel een heel ongrijpbaar doel. Geluk en zelfvertrouwen, het zijn geen dingen die je leert zoals je leert ploegen. Het niet zoals je ze leert fietsen. Er bestaat geen handleiding voor. Geluk en zelfvertrouwen kunnen het neveneffect zijn van andere dingen, ze kunnen geen doel op zich zijn. Een kind gelukkig maken is een onredelijke opdracht voor een ouder. En gelukkig zijn is een nog onredelijker opdracht voor een kind zelf.

Ik denk zelfs dat het tot vreemde excessen leidt. We proberen inmiddels zo verkrampt onze kinderen in bescherming te nemen dat we ze niet meer naar Sesamstraat laten kijken. Ik zou graag zeggen dat het een grapje was maar als je de dvd koopt met de eerste afleveringen van Sesamstraat, zoals ik uit pure nostalgie heb gedaan, zie je in het begin een waarschuwing dat het programma niet geschikt is voor kinderen. (Gelach) Mag ik dat even herhalen? De oorspronkelijke afleveringen van Sesamstraat zijn niet geschikt voor kinderen. Toen de producer ernaar gevraagd werd door de New York Times, gaf hij daar een aantal verklaringen voor. Een ervan was dat in een van de sketches het koekjesmonster een pijp inslikte. Gaf hij het slechte voorbeeld? Maar wat mij het meeste bijbleef, was dat ze zei dat volgens haar Oscar Mopperkont vandaag de dag niet zou worden verzonnen omdat hij te depressief zou zijn. Ja nou, dat vind ik ook heel zorgelijk! (Gelach) Hier staat een vrouw die in haar kantoor een overzicht van de Muppets aan de muur heeft hangen. De gewraakte muppet, daarzo.

Dat is mijn zoon op zijn geboortedag. Ik was compleet high van de morfine. Ik had een ongeplande keizersnede ondergaan. Maar zelfs door die opium-nevel heen had ik toch een hele heldere gedachte toen ik hem het voor het eerst vasthield. Ik fluisterde het in zijn oor. Ik zei: "Ik zal zo goed mijn best doen om je niet pijn te doen." De Eed van Hippocrates, niet dat ik dat wist, trouwens. Maar het komt me nu zo voor dat die Eed van Hippocrates een veel realistischer doel is dan geluk. En iedere ouder zal je vertellen hoe moeilijk dat nog is.

Iedereen van ons heeft wel eens dingen gezegd of gedaan die pijn doen. Dingen die we maar wát graag ongedaan zouden maken. Ik denk dat we vroeger niet zulke hoge eisen stelde aan onszelf. Iets waar we onszelf maar aan moeten herinneren wanneer we weer eens radeloos voor die boekenplanken staan. Ik weet niet hoe we ons nieuwe normen moeten stellen voor in de huidige wereld maar ik denk wel dat, in onze wanhopige pogingen om onze kinderen gelukkig te maken, we onszelf misschien de verkeerde morele last opleggen.

Het lijkt me een beter doel, en misschien wel een deugdzamer doel, ons best te doen voor productieve kinderen en moreel sterke kinderen, en te hopen dat ze gelukkig zullen worden door het goed dat ze doen en hun prestaties en de liefde die ze van ons voelen. Dat is in ieder geval één manier om zonder script te werken. Zonder nieuwe regels volgen we gewoon de oudste die er zijn: fatsoen, een arbeidsethos, liefde. Laat geluk en een gevoel van eigenwaarde daar dan het resultaat van zijn. Ik denk dat, als we dat zouden doen, het prima zou gaan met onze kinderen, en ook met hun ouders, misschien nog wel beter.

Dank jullie wel."

(Applaus)

 

Bron: TED.com