Bill En Melinda Gates: "Waarom Het Weggeven Van Onze Rijkdom Het Meest Bevredigende Is Dat Wij Gedaan Hebben"

 

Chris Anderson: Dit interview is anders. Met als basis dat een foto meer zegt dan duizend woorden. Ik heb het volgende gedaan: ik vroeg Bill en Melinda wat foto's uit hun archieven te halen. Foto's die duidelijk maken wat zij hebben gedaan. We doen het op die manier.

We beginnen hiermee. Melinda, wanneer en waar was dit? Wie is die knappe man naast je?

Melinda Gates: Met die grote bril op? Dit is onze eerste keer in Afrika, de eerste keer dat we daar waren, in de herfst van 1993. We waren al verloofd. We trouwden een paar maanden later en op deze reis wilden we graag de wilde dieren en de savanne zien. Het was fantastisch. Bill was nog nooit zo lang vrij van zijn werk. Maar wat ons echt raakte, waren de mensen en de extreme armoede. We begonnen onszelf dingen af te vragen. Moet het echt zo zijn? Het einde van de reis was op Zanzibar. We maakten strandwandelingen. Dat deden we vaak toen we verkering hadden. We hadden het er al eerder over gehad dat de rijkdom die voortkomt uit Microsoft terug moest naar de maatschappij. Tijdens die bewuste wandeling praatten we over wat en hoe we het zouden gaan doen.

CA: Dus deze vakantie leidde tot de creatie van 's werelds grootste privé-stichting. Dat is wel een erg dure vakantie. (Gelach)

MG: Ik denk het, maar we hebben ervan genoten.

CA: Wie van jullie nam het voortouw of waren jullie beiden even gemotiveerd? Bill Gates: Ik denk dat we ons beiden verheugden op die fase van ons leven waarin we zouden gaan samenwerken en uitzoeken hoe we dat geld terug konden geven aan de maatschappij. In dat stadium praatten we over de armste mensen en hoe we een grote invloed op hen konden hebben. Welke dingen waren er nog niet? We wisten niet veel. Onze naïviteit was tamelijk groot, als we nu terugkijken. Maar we waren enthousiast over die fase: in de post-Microsoft fase zouden we filantropen worden.

MG: Bill dacht altijd dat die fase zou komen na zijn zestigste. Maar hij is nog geen 60, dus hebben we tussentijds wat dingen aangepast.

CA: Dus toen begon het, maar het ging wat sneller. Dat was in '93, en in '97 werd de stichting opgericht.

MA: In '97 lazen we een artikel over diarree-ziekten waaraan wereldwijd zoveel kinderen doodgaan. We bleven tegen onszelf zeggen: "Dit kan niet waar zijn. In de VS ga je gewoon naar de apotheek." We praatten met wetenschappers en we leerden over de bevolking en over vaccinaties. We leerden over wat wel en niet werkte en op dat moment gingen we ervoor. Dat was eind 1998, 1999.

CA: Je hebt een grote pot met geld en een wereld met zoveel verschillende problemen. Hoe beslis je dan waar je je op gaat richten?

BG: We besloten ons te richten op twee zaken. Het grootste onrecht ter wereld, wat dat ook was. En dat was kindersterfte, kinderen die te ondervoed zijn om zich te ontwikkelen. Landen die het moeilijk hadden vanwege het aantal doden, en ouders met zoveel kinderen, en dus een enorme bevolkingsgroei. De kinderen waren zo ziek dat ze echt geen onderwijs konden volgen en niet verder kwamen. Dat was ons doel wereldwijd. In de VS hebben wij beiden een geweldige opleiding genoten. Wij dachten dat de VS daarom de belofte van gelijke kansen kon waarmaken: door zijn fantastische onderwijssysteem. Maar hoe meer we leerden, des te meer we beseften dat we die belofte niet echt nakomen. Dus we kozen deze twee dingen uit en de stichting richt zich voornamelijk daarop.

CA: Ik vroeg jullie beiden een foto uit te zoeken die je werk in beeld brengt. Jij zocht deze uit, Melinda. Waar gaat dit over?

MG: Wat ik echt leuk vind tijdens mijn reizen, is om met plattelandsvrouwen te praten, of dat nu in Bangladesh, India of Afrika is. Ik kom ze tegemoet als een naamloze westerse vrouw. Ik vertel ze niet wie ik ben. Ik draag een kaki-broek. En ik hoorde steeds weer, overal waar ik kwam: "Ik wil die inenting." Ik was daar om over kindervaccins te praten. Ze veranderden van onderwerp: "Maar hoe zit het met mijn inenting?" Ze hadden het over de inenting: Depo-Provera. Dat is een voorbehoedmiddel. Ik kwam terug en sprak met gezondheidsdeskundigen. Die zeiden: "Anticonceptie is voorradig in ontwikkelingslanden." Je moest wat dieper in de rapporten duiken. Het team liet me dit zien. Het voorbehoedmiddel dat de vrouwen in Afrika graag willen is 200 dagen per jaar niet op voorraad. Dat verklaart waarom vrouwen mij zeiden: "Ik liep 10 km zonder dat mijn man het weet. Kom ik bij de kliniek, is er niets." Er waren voorraden condooms in Afrika vanwege al het aids-werk dat de VS en anderen ondersteunen. Maar vrouwen blijven je vertellen: "Ik kan niet over condooms praten met mijn man. Dan suggereer ik dat hij aids heeft of dat ik het heb. Ik heb iets nodig voor geboorteplanning want dan kan ik mijn kinderen te eten geven en hebben ze kans op een opleiding.

CA: Melinda, jij bent katholiek en je bent vaak verwikkeld in controversie over deze zaak en over abortus, aan beide kanten eigenlijk. Hoe ga je daarmee om?

MG: Dat is een heel belangrijk punt. Als wereldgemeenschap zijn we weggebleven van voorbehoedsmiddelen. We wisten dat 210 miljoen vrouwen toegang wilden tot anticonceptie, zelfs de anticonceptie die we hier in de VS hebben, en we gaven ze niet vanwege politieke controverse in ons land. Ik vond dat een misdaad en ik bleef zoeken naar de persoon die dit terug kon brengen op het wereldpodium. Uiteindelijk kwam ik erachter dat ik dat was. Hoewel ik katholiek ben, geloof ik in anticonceptie net zoals de meeste katholieke vrouwen in de VS die anticonceptie gebruiken. Dat het omstreden is, zou ons niet tegen mogen houden. We hadden een consensus in de VS over anticonceptie. We kwamen terug op deze wereldwijde consensus en hebben in feite 2,6 miljard dollar ingezameld alleen voor deze zaak voor vrouwen. (Applaus)

CA: Bill, dit is jouw grafiek. Waar gaat het over?

BG: (Lacht) Mijn grafiek heeft getallen. (Gelach) Ik vind deze grafiek echt mooi. Het laat zien hoeveel kinderen elk jaar sterven voordat ze vijf jaar oud zijn. Wat je ziet, is een ongelooflijk succesverhaal. Niet veel mensen weten dat we een ongelooflijke vooruitgang doormaken. We beginnen met 20 miljoen, niet lang nadat ik was geboren, en nu is dat nog maar zes miljoen. Dit verhaal gaat grotendeels over vaccinaties. Een paar miljoen kinderen per jaar ging dood aan pokken. Dat werd uitgeroeid en is nu nul. Mazelen: een paar miljoen doden per jaar. Nu nog maar een paar honderdduizend. Dit is een tabel waarvan je wilt dat dat zo doorgaat. Dat zal kunnen, door de wetenschap van nieuwe vaccinaties, en door ze bij die kinderen te krijgen. We kunnen deze vooruitgang versnellen. In de laatste tien jaar zijn de aantallen sneller gedaald dan ooit in in de geschiedenis. Ik hou er gewoon van dat je kunt zeggen: als we nieuwe vaccinaties uitvinden, en ze op de juiste plek krijgen, we op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen, en de levering goed verloopt, dan kunnen we een wonder verrichten.

CA: Als je dit uitrekent, zie je letterlijk dat er elke dag duizenden kinderlevens worden gered vergeleken met het voorgaande jaar. Daarover wordt nooit bericht. Een vliegtuigongeluk met meer dan 200 doden is een veel interessanter verhaal. Word je daar niet gek van?

BG: Ja, maar dit gebeurt langzaam. Het gaat om een kind, één kind tegelijk. 98 procent hiervan heeft niets te maken met natuurrampen. Liefdadigheid is groot als mensen een natuurramp zien. Het is ongelooflijk hoe mensen denken: "Dat zou mij kunnen overkomen", en het geld blijft stromen. Deze zaken zijn minder zichtbaar. Nu met de Millenniumdoelstellingen en wat andere zaken zien we een toenemende vrijgevigheid. Het doel is om dit tot ruim onder een miljoen terug te brengen en dat moet mogelijk zijn gedurende ons leven.

CA: Misschien was er nood aan iemand die kickt op cijfers en grafieken eerder dan op een droevig gezicht om hier werk van te maken. Je schreef dit in je brief dit jaar. Je gebruikte dit argument om te zeggen dat, in tegenstelling tot de gangbare mening, dat steun waardeloos is en niet werkt, eigenlijk wel effectief is.

BG: Ja, je kunt zeggen dat er goedbedoelde steun was die fout afliep. Er waren wat durfkapitaalinvesteringen die goedbedoeld waren, maar niet goed liepen. Je kunt niet zomaar zeggen, omdat het niet perfect verloopt, dat het een slechte inspanning is. Je moet kijken naar je doelstellingen. Hoe probeer je voeding, overlevingskansen en geletterdheid te verbeteren, zodat die landen voor zichzelf kunnen zorgen, zien dat het goed gaat en daarvan slimmer worden. We kunnen op een slimmere manier steun geven. Het zijn niet alleen maar wonderen. We kunnen meer dan alleen durfkapitaal, inclusief grote successen zoals deze.

CA: De volkswijsheid wil dat het moeilijk is voor getrouwde stellen om samen te werken. Hoe doen jullie dat? MG: Veel vrouwen zeiden me: "Ik zou echt niet met m'n man kunnen werken. Dat zou niet goed zijn." Wij genieten ervan en we -- Deze stichting geeft ons beiden veel goeds, het is een voortdurend leerproces en we reizen niet veel samen voor de stichting. Niet zoveel als we deden toen Bill bij Microsoft werkte. We reizen vaker, maar apart. Als ik thuiskom, is Bill altijd geïnteresseerd in wat ik geleerd heb of dat nu over vrouwen of meisjes gaat, of iets nieuws over de leveringen van de vaccinaties, of over een fantastische leider. Hij luistert en is oprecht geïnteresseerd. Hij weet dat als hij thuiskomt, ook al praat hij over zijn toespraak of over wat hij geleerd heeft, dat ik echt geïnteresseerd ben. Ik denk dat we een collaboratieve relatie hebben. We zijn niet elke minuut samen, dat zeker niet. (Gelach)

CA: Nu wel, en daar zijn we blij om. Melinda, in het begin was jij eigenlijk de baas. Zes jaar geleden ongeveer kwam Bill er fulltime bij, hij kwam van Microsoft fulltime hierheen. Dat was vast moeilijk. Niet?

MG: Ja. Ik denk eigenlijk dat de werknemers van de stichting veel angstiger waren dan ik dat Bill zou komen. Ik was juist blij. Want Bill nam deze beslissing al voor de aankondiging in 2006. Het was echt zijn beslissing. Nogmaals, op vakantie tijdens een strandwandeling begon hij over dit idee na te denken. Die opgewondenheid van Bill, zijn hersenen en zijn hart die zich tegen deze enorme wereldproblemen en onrecht verzetten, dat vond ik geweldig. Ja, de werknemers vonden het wel eng. (Applaus)

CA: Dat is cool.

MG: Dat verdween binnen drie maanden, zodra hij er was.

BG: Inclusief een paar werknemers.

MG: Precies, de werknemers. Dat verdween binnen drie maanden na je komst.

BG: Grapje. MG: Je bedoelt dat de werknemers verdwenen?

BG: Een paar wel, ja. Maar -- (Gelach)

CA: Waar discussiëren jullie over? Zondagmorgen 11 uur, je bent niet op het werk, waar gaat het dan over?

BG: Omdat we hier vanaf het begin samen aan gewerkt hebben, zijn we geweldige partners. Dat had ik met Paul Allen in de begindagen van Microsoft. Ik had het met Steve Ballmer toen Microsoft groter werd, en nu is Melinda op een zelfs sterkere, gelijke manier, de partner. Dus bespreken we waaraan we meer zouden moeten geven. Welke groepen werken goed? Zij heeft veel inzicht. Ze praat veel met de werknemers. We maken reizen, zoals ze al vertelde. We werken veel samen. Ik kan niet even bedenken dat een van ons een heel uitgesproken mening over iets had.

CA: En jij Melinda? Kun jij iets bedenken? Je weet nooit.

MG: Oké, daar komt ie. We bekijken dingen vanuit verschillende invalshoeken, dat is heel goed. Bill kijkt naar de massa cijfergegevens en zegt: "Ik wil iets doen op basis van deze wereldcijfers." Ik werk vanuit mijn intuïtie. Ik praat met mensen op de werkvloer. Bill leerde me dat samen te zien met de wereldwijde statistieken - komen ze overeen? Ik leerde hem de gegevens er bij te nemen en met mensen te praten om na te gaan of je die vaccinatie werkelijk kunt leveren. Kun je ervoor zorgen dat die vrouw de poliodruppels in de mond van haar kind stopt? Want het leveringsgedeelte is net zo belangrijk als de wetenschap. In de loop van de tijd komen we steeds dichter bij elkaars standpunten en eerlijk gezegd wordt ons werk daar steeds beter door.

CA: Met vaccinaties voor polio enzovoort hebben jullie enorme successen geboekt. Gaat er ook weleens iets mis? Kun je iets vertellen over een mislukking en wat je ervan geleerd hebt?

BG: Ja. Gelukkig kunnen we ons dat veroorloven, want we hebben ze zeker gehad. We doen veel werk met medicijnen en vaccinaties en je weet dat het weleens kan mislukken. Bijvoorbeeld, en dit kreeg veel publiciteit, vragen over betere condooms. We kregen honderden ideeën. Misschien dat een paar ervan werkten. We waren erg naïef over een medicijn tegen een ziekte in India: viscerale leishmaniasis. Ik dacht dat we die ziekte konden bestrijden als we de medicijnen hadden. Maar er moest 10 dagen lang elke dag een injectie worden gegeven. De ontwikkeling duurde drie jaar langer dan verwacht en toen was er geen mogelijkheid om het daar te krijgen. Gelukkig ontdekten we dat als je de zandvliegen doodt, je daar succes mee kunt hebben. Maar we besteedden vijf jaar, we verspilden vijf jaar en 60 miljoen aan iets dat weinig baat bleek te hebben toen we daar aankwamen.

CA: Jullie besteden een miljard dollar per jaar aan onderwijs, ongeveer. Het verhaal over wat hier goed ging, is erg lang en complex. Zijn hier mislukkingen geweest?

MG: Een belangrijke les voor ons, vroeger dachten we dat kleine scholen het antwoord waren en kleine scholen helpen zeker. De uitval wordt minder. Er is minder geweld en criminaliteit op die scholen. Maar iets dat we geleerd hebben van dat werk en wat het belangrijkste blijkt te zijn, is een fantastische leraar voor de klas. Als je geen goede leraar voor de klas hebt, dan maakt het niet uit hoe klein het gebouw is. Je zult het studietraject van de leerling niet veranderen. (Applaus)

CA: Melinda, dit ben jij met jullie oudste dochter Jenn. Deze is drie of vier weken geleden genomen. Waar was dit?

MG: We waren in Tanzania. Jenn is in Tanzania geweest. Al onze kinderen zijn vaak in Afrika geweest. We deden het heel anders dit keer. We besloten twee nachten en drie dagen bij een familie te logeren. Anna en Sanare zijn de ouders. Ze nodigden ons uit in hun 'boma'. De geiten waren daar en woonden in die kleine hut op hun kleine erf voordat we aankwamen. We logeerden bij de familie en we leerden echt hoe het plattelandsleven is in Tanzania. Het verschil met een halve dag of driekwart dag op bezoek gaan en ook de nacht verblijven, was enorm. Ik zal dat uitleggen. Ze hadden zes kinderen. Ik praatte met Anna in de kookhut. We kookten die dag vijf uur. Ze vertelde me dat zij en haar man de geboortes van haar kinderen zeker hebben gepland. Ze hadden een liefdevolle relatie. Dit waren een Masaai-strijder en zijn vrouw. Ze besloten zelf dat ze wilden trouwen. Er was duidelijk respect en liefde in deze relatie. Hun zes kinderen, de twee in het midden zijn een tweeling van 13: een jongen en een meisje, dat Grace heet. We gingen houthakken. We deden de dingen die Grace en haar moeder doen. Grace was geen kind, ze was een puber maar ze was nog niet volwassen. Ze was erg verlegen. Ze wilde met mij en Jenn praten. We probeerden met haar te praten, maar ze was verlegen. Maar 's avonds gingen alle lichten uit in Tanzania. Onze eerste nacht zagen we geen maan en sterren. Jenn stapte uit onze hut met haar REI-lamp op haar hoofd. Grace sprong meteen op en haalde de vertaler erbij. Ze stapte direct op mijn Jenn af en zei: "Als je naar huis gaat, mag ik dan die hoofdlamp zodat ik 's avonds kan studeren?"

CA: Oh, wow.

MG: Haar vader vertelde hoe bang hij was dat zij, anders dan de zoon, die geslaagd was op school, door haar huisklussen achterbleef op haar studie. Ze zat nog niet op de publieke school. Hij zei: "Ik kan haar opleiding niet betalen. Ik heb geen geld voor een privéschool. Ze zal eindigen op deze boerderij net als mijn vrouw." Ze weten dat onderwijs een gigantisch verschil kan maken.

CA: Dit is een foto van je andere kinderen, Rory en Phoebe, samen met Paul Farmer. Drie kinderen opvoeden als je de rijkste familie van de wereld bent, lijkt op een sociaal experiment waar niet veel mensen ervaring mee hebben. Hoe hebben jullie het aangepakt? Hoe gaan jullie er mee om?

BG: In het algemeen krijgen de kinderen een uitstekende opleiding. We moeten ervoor zorgen dat ze zelf beseffen wat ze kunnen en wat ze willen. Onze filosofie is dat we duidelijk tegen hen zijn -- het meeste geld gaat naar de stichting -- en we helpen ze bij het vinden naar iets waar ze plezier in hebben. We streven naar een balans waar ze de vrijheid hebben om te doen wat ze willen, maar we overspoelen ze niet met geld om te gaan zitten nietsnutten. Tot op heden zijn ze erg ijverig en blij dat ze hun eigen koers mogen varen.

CA: Jullie bewaken hun privacy om duidelijke redenen. Ik ben benieuwd waarom jullie instemden om deze foto bij TED te laten zien. MG: Goeie vraag. Nu ze ouder worden, weten ze goed dat verantwoordelijkheid belangrijk is in ons gezin, dat we in een ongelooflijke positie verkeren alleen door in de VS te wonen, en fantastisch onderwijs genieten. Het is onze verantwoordelijkheid om terug te geven. Ze worden ouder en we leren hen -- ze zijn in zoveel landen geweest -- Ze zeggen: "We willen dat mensen weten dat we geloven in wat jullie doen, pap en mam. Jullie mogen ons vaker laten zien. We hebben toestemming om deze foto te laten zien en Paul Farmer gaat hem waarschijnlijk gebruiken in zijn werk. Maar zij zijn ook echt begaan met de missie van de stichting.

CA: Jullie hebben vast genoeg geld, ondanks jullie royale bijdragen aan de stichting, om hen miljardair te maken. Is dat jullie plan?

BG: Nee. Dat doen we niet. Ze moeten voelen dat hun eigen werk betekenis heeft en belangrijk is. We lazen een artikel voordat we trouwden waarin Warren Buffett daarover praatte en we zijn ervan overtuigd dat het geen gunst is voor de maatschappij of voor de kinderen.

CA: We hebben het nu over Warren Buffett. Er gebeurde iets verbazingwekkends in 2006. Op de een of andere manier gaf je enige rivaal als rijkste persoon van Amerika 80 procent van zijn fortuin aan jullie stichting. Waarom deed hij dat? Er is een lange en een korte versie. We hebben tijd voor de korte versie.

BG: Warren was een goede vriend en hij zou zijn vrouw Suzie alles laten weggeven. Het was tragisch dat ze vóór hem stierf. Hij houdt nogal van delegeren en -- (Gelach) -- hij zei:

CA: Tweet dat.

BG: Als hij iemand heeft die iets goed doet en diegene bereid is het zonder kosten te doen zal het wel oké zijn. Wij waren overdonderd. MG: Verbijsterd. BG: We verwachtten dit niet, het was ongelooflijk. Hierdoor konden we op een gigantische manier onze ambities voor de stichting aanpassen. De helft van onze middelen is afkomstig van Warrens fantastische vrijgevigheid.

CA: Je hebt een belofte afgelegd, dat als je klaar bent je meer dan 95 procent van je rijkdom aan de stichting zult geven.

BG: Ja.

CA: Sinds deze relatie -- Het is geweldig! (Applaus) Sinds kort gaan jij en Warren op pad om andere miljardairs en succesvolle mensen ervan te overtuigen een geefbelofte te doen. Dit betekent dat ze meer dan de helft van hun bezit aan liefdadigheid schenken. Hoe gaat het daarmee? BG: We hebben nu ongeveer 120 mensen die de geefbelofte hebben gedaan. Het is fantastisch dat we elk jaar samenkomen en erover praten. Neem je mensen aan? Wat geef je ze? We zijn niet uit op eenheidsworst. De schoonheid van liefdadigheid is die geweldige diversiteit. Mensen geven aan sommige dingen. Wij zeggen: "Wow." Dat is mooi." Dat is de rol van liefdadigheid: verschillende benaderingen kiezen, zelfs op één gebied, zoals onderwijs. We moeten meer experimenteren. Het is geweldig die mensen te ontmoeten, dat ze hun pad naar liefdadigheid delen, hoe zij hun kinderen erin betrekken, wat ze anders doen, en het gaat veel beter dan we hadden verwacht. Het ziet ernaar uit dat het zal groeien de komende jaren.

MG: Mensen zien dat andere mensen verschil maken met liefdadigheid. Dit zijn mensen die eigen bedrijven hebben opgezet, hun eigen vindingrijkheid in geweldige ideeën stoppen. Als zij hun ideeën en brein in liefdadigheid stoppen, kunnen ze de wereld veranderen. Ze zien dat anderen het doen en zeggen: "Wow, dat wil ik doen met mijn geld." Dat vind ik belangrijk.

CA: Het lijkt mij ontzettend moeilijk, vele mensen hebben er geen idee van hoe ze zoveel geld aan iets anders kunnen besteden. We hebben hier wellicht een paar miljardairs en zeker wat succesvolle mensen. Ik ben nieuwsgierig. Wat is jullie pitch?

BG: Het is zeker het meest bevredigende wat we ooit hebben gedaan. Je kunt het niet meenemen. Als het niet goed is voor de kinderen laten we dan brainstormen over wat we kunnen doen. De wereld is een veel betere plek door de filantropen van het verleden en de Amerikaanse traditie hier, die de sterkste is, is wat de wereld ons benijdt. Ik ben zo optimistisch omdat ik denk dat liefdadigheid zal toenemen en dingen zal overnemen waarin de overheid niet goed is, die ze niet ziet. Dat zal in de juiste richting worden gestuurd.

CA: De wereld kent deze verschrikkelijke ongelijkheid, een groeiend probleem dat structureel lijkt. Het lijkt mij dat als meer van je maatjes hetzelfde zouden doen als jullie, het een grote impact zal hebben, voor dat probleem en zeker voor de perceptie ervan. Is dat een terechte opmerking?

BG: Ja, als je wegneemt van de rijksten om aan de armsten te geven, is dat goed. Probeer het in evenwicht te brengen.

MG: Je verandert systemen. In de VS proberen we het onderwijssysteem te veranderen, dat voor iedereen mogelijk te maken en voor alle studenten. Ik vind dat dat echt de balans in ongelijkheid verandert.

BG: Dat is het belangrijkste. (Applaus)

CA: Ik denk dat de meeste mensen hier en miljoenen over de wereld ontzag hebben voor jullie en het traject dat jullie hebben gekozen, en de spectaculaire wijze waarop jullie de toekomst vormen. Heel erg bedankt voor jullie komst, en alles wat jullie doen.

BG: Dank je wel. MG: Dank je wel. (Applaus)

BG: Dank jullie wel. MG: Heel erg bedankt. BG: Goed gedaan. (Applaus)

 

Bron: TED.com