Flow, Het Geheim Van Geluk

Mihaly Csikszentmihalyi vraagt: "Wat maakt een leven de moeite waard om te leven?" Terwijl hij opmerkt dat geld ons niet gelukkig kan maken, kijkt hij naar diegenen die plezier en blijvende voldoening vinden in activiteiten die een staat van "flow" oproepen.

"Ik groeide op in Europa, en de Tweede Wereldoorlog overviel me toen ik tussen 7 en 10 jaar oud was. En ik realiseerde me hoe weinig van de volwassenen die ik kende in staat waren weerstand te bieden aan de tragedies die de oorlog hen toebracht -- hoe weinig van hen een normaal, tevreden, gelukkig leven leken te hebben zodra hun baan, hun huis, hun veiligheid was vernietigd door de oorlog. Dus ik raakte geïnteresseerd in het begrijpen van wat bijdraagt aan een leven dat het waard is geleefd te worden. En ik probeerde, als kind, als tiener, om filosofie te lezen en om betrokken te raken in kunst en religie en vele andere manieren die ik kon zien als mogelijk antwoord op die vraag. En uiteindelijk kwam ik door toeval terecht bij de psychologie.

Ik was in een ski-oord in Zwitserland zonder geld om mezelf te vermaken, want de sneeuw was gesmolten en er was -- ik had geen geld voor de bioscoop, maar ik zag dat op de -- ik las in de krant dat er een presentatie zou zijn door iemand in het centrum van Zürich, en hij zou gaan vertellen over vliegende schotels. En ik dacht, nou, als ik niet naar de film kan gaan, kan ik tenminste gratis luisteren naar vliegende schotels. En de man die de lezing gaf die avond was zeer interessant. In plaats van te praten over kleine groene mannetjes, sprak hij over hoe de psyche van Europeanen getraumatiseerd was door de oorlog en nu projecteren ze vliegende schotels in de lucht, als een soort van -- hij sprak over hoe de mandala's van klassieke Hindoereligie als het ware in de lucht werden geprojecteerd in een poging enig begrip van orde te herwinnen na de chaos van de oorlog. En dit kwam mij zeer interessant over. En ik begon met het lezen van zijn boeken na die lezing. En dat was Carl Jung, van wiens naam of werk ik geen idee had.

Toen kwam ik naar dit land om psychologie te studeren en ik probeerde deze wortels van geluk te begrijpen. Dit is een typisch resultaat dat veel mensen gepresenteerd hebben, en er zijn vele variaties op. Maar dit laat zien dat ongeveer 30 procent van de mensen die onderzocht zijn in de Verenigde Staten sinds 1956 zeggen dat zij een erg gelukkig leven hebben. En dat is helemaal niet veranderd. Terwijl het persoonlijk inkomen, op een schaal die constant is gehouden voor inflatie, meer dan verdubbelde, bijna verdrievoudigde, in die periode. Maar je vindt in wezen dezelfde resultaten, namelijk, dat na een bepaald basispunt dat min of meer correspondeert met een paar 1.000 dollar boven de armoedegrens, toename in materieel welzijn niet van invloed lijkt te zijn op hoe gelukkig mensen zijn. En je kunt zien dat een gebrek aan basisbehoeften, materiële bronnen, bijdraagt aan ongelukkig zijn, maar de toename in materiële bronnen het geluk niet verhogen.

Dus mijn onderzoek was meer gericht op -- na deze bevindingen die eigenlijk correspondeerden met mijn eigen ervaring, probeerde ik te begrijpen, waar in het dagelijks leven, in onze normale ervaring, voelen we ons echt gelukkig. En om te starten met die studies ongeveer 40 jaar geleden, begon ik te kijken naar creatieve mensen -- eerst kunstenaars en wetenschappers enzovoort -- ik probeerde te begrijpen wat het hun waard maakte om hun leven te wijden aan dingen waarvoor velen van hen geen roem of rijkdom verwachtten, maar die hun leven zinvol maakten.

Dit was een van de vooraanstaande componisten van Amerikaanse muziek in de jaren '70. En het interview was 40 pagina's lang. Maar dit kleine uittreksel is een zeer goede samenvatting van wat hij zei tijdens het interview. En het beschrijft hoe hij zich voelt wanneer het componeren goed gaat. En hij beschrijft het als een extatische toestand.

Extase betekende in het Grieks simpelweg om naast iets te staan. En toen werd het in wezen een analogie voor een mentale toestand waarbij je voelt dat je niet je alledaagse routine aan het doen bent. Dus extase is in feite een stap in een alternatieve realiteit. En het is interessant, als je erover nadenkt, hoe, wanneer we eraan denken de beschavingen waarnaar we opkijken als toppunt van menselijke prestatie -- of het nou gaat om Chinese, Griekse, Hindoe-beschaving, of de Maya's, of Egyptenaren -- wat we van hen weten gaat over hun extases, niet over hun dagelijks leven. We kennen de tempels die ze bouwden -- waar mensen kwamen om een andere realiteit te ervaren. We kennen de circussen, de arena's, de theaters -- dit zijn de overblijfselen van beschavingen en het zijn de plaatsen waar mensen naartoe gingen om het leven te ervaren in een meer geconcentreerde, meer geordende vorm.

Welnu, deze man hoeft niet naar een plaats als deze te gaan, die ook -- deze plaats, deze arena, die gebouwd is als een Grieks amfitheater, is ook een plek voor extase. We nemen deel aan een realiteit die anders is dan die van het alledaagse leven waaraan we gewend zijn. Maar deze man hoeft daar niet naartoe te gaan. Hij heeft slechts een stuk papier nodig waar hij kleine notities op kan maken, en terwijl hij dat doet, kan hij zich geluiden inbeelden die daarvoor nog niet bestaan hebben in die bepaalde combinatie. Dus zodra hij op dat punt belandt van beginnen te creëren -- zoals Jennifer deed in haar improvisatie -- een nieuwe realiteit, dat is een moment van extase. Hij betreedt die andere realiteit. Nu zegt hij ook dat dit zo'n intense ervaring is dat het bijna voelt alsof hij niet bestond. En dat klinkt als een soort romantische overdrijving. Maar eigenlijk is ons zenuwstelsel niet in staat om meer dan ongeveer 110 stukjes informatie per seconde te verwerken. En om mij te kunnen horen en begrijpen wat ik zeg, moet je ongeveer 60 stukjes informatie per seconde verwerken. Dat is waarom je niet meer dan twee mensen kunt horen. Je kunt niet meer dan twee mensen die tegen je praten begrijpen.

Wanneer je volledig in beslag genomen wordt door dit proces van iets nieuws creëren, zoals deze man doet, heeft hij niet genoeg aandacht over om te controleren hoe zijn lichaam aanvoelt, of zijn problemen thuis. Hij kan zelfs niet voelen dat hij hongerig of moe is. Zijn lichaam verdwijnt, zijn identiteit verdwijnt van zijn bewustzijn, omdat hij niet genoeg aandacht heeft, zoals niemand van ons, om iets dat een hoop concentratie vergt goed te doen en tegelijkertijd te voelen dat hij bestaat. Dus het bestaan is tijdelijk opgeschort. En hij zegt dat zijn hand schijnbaar vanzelf beweegt. Welnu, ik zou twee weken naar mijn hand kunnen kijken, zonder enig ontzag of verwondering te voelen, want ik kan niet componeren.

Dus wat zegt dit ons, maar in andere gedeeltes van het interview blijkt dat dit automatische, spontane proces dat hij beschrijft alleen kan gebeuren bij iemand die zeer goed getraind is en die techniek ontwikkeld heeft. En het is een soort dooddoener geworden in het onderzoek naar creativiteit dat je niets kunt creëren met minder dan 10 jaar technische kennis in een bepaald vakgebied. Of het nou wiskunde of muziek is -- het duurt zo lang om in staat te zijn om iets zodanig te veranderen dat het beter is dan wat er daarvoor was. Wanneer dat gebeurt, zegt hij dat de muziek er gewoon uit stroomt. En vanwege al deze mensen die ik interviewde -- dit was een interview van meer dan 30 jaar oud -- zo veel mensen beschreven dit als een spontane flow dat ik dit type ervaring de "flow-ervaring" noemde. En ze vindt plaats in verschillende gebieden.

Bijvoorbeeld, een dichter beschrijft het in deze vorm. Dit is door een student van mij die sommige van de belangrijkste schrijvers en dichters in de Verenigde Staten interviewde. En het beschrijft hetzelfde moeiteloze, spontane gevoel dat je krijgt wanneer je deze extatische toestand betreedt. Deze dichter beschrijft het als het openen van een deur die in de lucht zweeft -- Een soortgelijke beschrijving aan die van Albert Einstein over hoe hij de krachten van relativiteit voorstelde wanneer hij worstelde met het begrijpen van hoe het werkte. Maar het gebeurt in andere activiteiten. Bijvoorbeeld, dit is een andere student van mij, Susan Jackson uit Australië, die werkte met sommige van de belangrijkste atleten in de wereld. En u ziet hier in deze beschrijving van een Olympische skater, dezelfde essentiële beschrijving van de fenomenologie van de innerlijke toestand van de persoon. Je denkt niet dat het automatisch gaat als je samensmelt met de muziek, enzovoort.

Het gebeurt ook, eigenlijk, in het meest recente boek dat ik schreef, genaamd "Good Business," waarin ik sommige CEO's interviewde die door hun gelijken genomineerd waren als zowel zeer succesvol als zeer ethisch, zeer sociaal verantwoordelijk. Je ziet dat deze mensen succes definiëren als iets dat anderen helpt en waar je tegelijkertijd gelukkig van wordt als je eraan werkt. En zoals al deze succesvolle en verantwoordelijke CEO's zeggen, je kunt niet slechts een van deze dingen hebben om succesvol te zijn. Als je een zinvolle en succesvolle baan wilt -- Anita Roddick is een van deze CEO's die we interviewden. Ze is de grondlegger van Body Shop, de cosmetica, soort van natuurlijke cosmetische koning. Het is een soort passie die voortkomt uit het beste doen en flow hebben terwijl je werkt.

Dit is een interessant klein citaat van Masaru Ibuka, die, toentertijd, zonder geld Sony opzette, zonder product -- ze hadden geen product, ze hadden niets, maar ze hadden een idee. En het idee dat hij had was om een werkplaats op te richten waar ingenieurs het genot kunnen voelen van technologische innovatie, zich bewust kunnen zijn van hun maatschappelijke missie en naar hartenlust werken. Ik zou geen beter voorbeeld kunnen verzinnen van hoe flow de werkvloer betreedt.

Welnu, als we onderzoeken doen, hebben we, met andere collega's rondom de wereld, meer dan 8.000 interviews gedaan met mensen -- van Dominicaanse monniken, tot blinde nonnen, tot Himalayaanse bergbeklimmers, tot Navajo-herders -- die van hun werk genieten. En ongeacht de cultuur, ongeacht opleiding of wat dan ook, zijn er deze zeven condities die aanwezig lijken te zijn wanneer iemand in flow is. Er is deze focus die eenmaal hij intens is, leidt tot een gevoel van extase, een gevoel van helderheid, je weet precies wat je wilt doen van het ene moment tot het andere. Je krijgt onmiddellijk feedback. Je weet dat wat je moet doen mogelijk is, hoewel moeilijk, en besef van tijd verdwijnt, je vergeet jezelf, je voelt je deel van iets groters. En als deze condities aanwezig zijn, wordt wat je aan het doen bent waardevol op zichzelf.

In onze studies, representeren we het alledaagse leven van mensen in dit eenvoudige schema. En we kunnen dit zeer nauwkeurig meten, omdat we mensen elektronische piepers geven die 10 keer per dag af gaan, en wanneer zij af gaan zeg je wat je aan het doen bent, hoe je je voelt, waar je bent, waar je aan denkt. En twee dingen die we meten zijn de grootte van uitdaging die mensen ervaren op dat moment en de grootte van hun vaardigheden waarover zij op dat moment beschikken. Dus voor elk persoon kunnen we een gemiddelde opstellen, dat het middelpunt van het diagram is. Dat zou je gemiddelde niveau van uitdaging en vaardigheid zijn, dat anders is dan dat van ieder ander. Maar je hebt een soort vaststaand punt daar dat in het midden staat.

Als weten wat dat vaststaande punt is, kunnen we vrij accuraat voorspellen wanneer je in flow zult zijn, en dat zal zijn wanneer je uitdagingen hoger dan gemiddeld zijn en vaardigheden hoger dan gemiddeld zijn. En misschien doe je dingen heel anders dan andere mensen, maar voor iedereen zal dat flowkanaal, dat gebied daar, er zijn wanneer je doet wat je echt leuk vindt om te doen -- piano spelen, waarschijnlijk, bij je beste vrienden zijn, misschien werk, als werk je voorziet van flow. En dan zullen de andere gebieden minder en minder positief worden.

Opwinding is nog steeds goed omdat je te zeer uitgedaagd wordt daar. Je vaardigheden zijn niet zo hoog als ze zouden moeten zijn, maar je kunt je vrij gemakkelijk naar flow begeven door iets meer vaardigheden te ontwikkelen. Dus, opgewondenheid is het gebied waar de meeste mensen van leren, want dat is waar ze buiten hun comfortzone geduwd worden en om te betreden -- teruggaan naar flow -- dan ontwikkelen ze betere vaardigheden. Controle is ook een goed gebied, omdat je je daar comfortabel voelt, maar niet erg opgewonden. Het is niet erg uitdagend meer. En als je vanuit controle flow wilt betreden, moet je de uitdaging verhogen. Dus die twee zijn ideale en complementaire gebieden van waaruit je gemakkelijk flow kunt betreden.

De andere combinaties van uitdaging en vaardigheid worden toenemend minder optimaal. Ontspanning is goed -- je voelt je nog steeds OK. Saaiheid begint zeer aversief te worden en apathie wordt zeer negatief -- je hebt niet het gevoel dat je iets aan het doen bent, je gebruikt je vaardigheden niet, er is geen uitdaging. Helaas, de ervaring van een hoop mensen is in apathie. De grootste bijdrager aan die ervaring is televisie kijken, de volgende is in de badkamer zijn, zitten. Hoewel televisie kijken soms zo'n zeven tot acht procent van de tijd in flow is, maar dat is wanneer je een programma kiest dat je echt graag wilt zien en je er feedback van krijgt.

Dus de vraag die we proberen aan te kaarten -- en ik ben ruim over m'n tijd heen -- is hoe we meer en meer van het alledaagse leven in dat flowkanaal kunnen stoppen. Dat is de uitdaging die we proberen te begrijpen. En sommigen van jullie weten uiteraard hoe je dat spontaan doet zonder enig advies, maar veel mensen helaas niet. En dat is wat in zekere zin onze opdracht is. OK.

Dank u."

(Applaus)

 

Bron: TED.com