Waarom Het Metriek Stelsel Belangrijk Is

Tijdens het grootste deel van de geschiedenis van de mens gebruikte men eenheden als het gewicht van een graankorrel of de lengte van een hand. Ze waren niet nauwkeurig en varieerden van plaats tot plaats. Tegenwoordig zijn consistente maten een zodanig integraal onderdeel van ons dagelijks leven dat het moeilijk te beseffen is hoe belangrijk de totstandkoming ervan voor de mensheid is geweest. Matt Anticole neemt ons mee door de turbulente geschiedenis van het metriek stelsel.

Bekijk hier de volledige les

Wat heeft de Franse Revolutie te maken met het feit dat de NASA een satelliet van 200 miljoen dollar per ongeluk liet neerstorten op het oppervlak van Mars? Eigenlijk alles. Die crash gebeurde als gevolg van een fout bij het omzetten van data tussen twee meetmethodes: eenheden uit de VS en hun SI, of metrische, equivalenten.

Wat heeft dat te maken met de Franse Revolutie? We leggen het uit. Tijdens het grootste deel van de geschiedenis waren eenheden als het gewicht van graankorrels of de lengte van handen, niet exact en varieerden van plaats tot plaats. Verschillende regio's gebruikten niet alleen verschillende eenheden. Ook hadden ze heel verschillende getallensystemen.

Aan het eind van de middeleeuwen verving het Hindoe-Arabische decimale stelsel bijna overal de Romeinse cijfers en breuken in Europa, maar pogingen van geleerden als John Wilkins om standaard-decimale metingen te introduceren, waren minder succesvol. Alleen al Frankrijk had een kwart miljoen verschillende eenheden. Elke wijdverspreide verandering zou een enorme omwenteling vereisen.

In 1789 kwam die omwenteling. De leiders van de Franse Revolutie wierpen niet alleen de monarchie omver. Zij wilden de samenleving compleet veranderen volgens de rationele principes van de Verlichting. Met de nieuwe regering werd de Academie van Wetenschappen bijeengeroepen om het meetsysteem te hervormen. Oude normen op basis van willekeurige autoriteit of lokale tradities werden vervangen door wiskundige en natuurlijke verhoudingen.

Zo werd de meter, van het Griekse woord voor meting, gedefinieerd als één tienmiljoenste van de afstand tussen de evenaar en de Noordpool. Het nieuwe metrieke stelsel was volgens Marquis de Condorcet: "Voor alle mensen, voor altijd.”

Het standaardiseren van metingen had ook politieke voordelen voor de Revolutionairen. Edelen konden niet meer met lokale eenheden sjoemelen om meer huur aan de burgers te vragen, en de regering kon de belastingen efficiënter innen.

Overschakelen naar een nieuwe republikeinse kalender met weken van tien dagen verminderde de macht van de Kerk door de zondag te schrappen.

Goedkeuring van dit nieuwe systeem was moeilijk. Het werd een beetje een puinhoop. In het begin gebruikte men de nieuwe eenheden naast de oude en de republikeinse kalender werd uiteindelijk verlaten.

Toen Napoleon Bonaparte aan de macht kwam, liet hij kleine bedrijven toe de traditionele eenheden te gebruiken, maar geherdefinieerd in metrische termen. Maar het metrieke stelsel bleef standaard voor formeel gebruik en verspreidde zich over het continent samen met de grenzen van Frankrijk.

Napoleons imperium duurde acht jaar, maar zijn erfenis hield ​​veel langer stand. Sommige Europese landen keerden na de onafhankelijkheid terug naar de oude eenheden. Anderen beseften de waarde van de normalisatie in een tijdperk van internationale handel.

Nadat Portugal en Nederland vrijwillig overstapten op metrische maten, volgden andere landen, en koloniale rijken verspreidden het systeem over de hele wereld. Als Frankrijk's belangrijkste rivaal hield Groot-Brittannië de revolutionaire ideeën tegen ​​ en behield zijn traditionele eenheden. Maar in de volgende twee eeuwen stapte het Britse Rijk langzaam over, en keurde het metrieke stelsel eerst goed als een mogelijk alternatief waarna het geleidelijk officieel werd.

Maar deze ommezwaai kwam te laat voor dertien voormalige koloniën die net hun onafhankelijkheid hadden bevochten. De Verenigde Staten van Amerika bleven vastzitten aan de koloniale Engelse eenheden en blijft tot nu toe een van de slechts drie landen die het metrieke stelsel niet volledig hebben omarmd.

Ondanks vele pogingen om het metrieke stelsel in te voeren, beschouwen veel Amerikanen eenheden zoals voeten en ponden intuïtiever. En ironisch genoeg zien sommigen het ooit revolutionaire metrieke stelsel als een symbool van mondiale conformiteit.

Toch wordt het metrieke stelsel bijna universeel gebruikt in wetenschap en geneeskunde en blijft het evolueren volgens zijn oorspronkelijke principes.

Lang werden de standaardeenheden bepaald door zorgvuldig onderhouden fysieke prototypes. Maar dankzij de verbetering van techniek en precisie, worden deze objecten met beperkte toegang en onbetrouwbare levensduur nu vervangen door standaarden op basis van universele constanten, zoals de snelheid van het licht.

Consistente metingen zijn zo'n integraal onderdeel van ons leven geworden dat het moeilijk te beseffen is wat een belangrijke verwezenlijking ze voor de mensheid zijn geweest. Net zoals het ontstond uit een politieke revolutie, blijft het metrieke stelsel van cruciaal belang voor de komende wetenschappelijke revoluties.

 

Bron: TED.com