De Verrassende Wetenschap Van Geluk

Dan Gilbert, auteur van 'Struikelen op geluk', daagt het idee uit dat we ons ellendig voelen als we niet krijgen wat we willen. Ons 'psychologische immuunsysteem' laat ons echt gelukkig voelen, zelfs als de dingen niet volgens plan verlopen.

"Wanneer je 21 minuten spreektijd hebt, lijken 2 miljoen jaar een hele lange tijd. Maar evolutionair gezien is twee miljoen jaar niets. En toch is in 2 miljoen jaar het menselijk brein bijna verdrievoudigd in gewicht, van een hersengewicht van 550 gram van onze voorouder, Habilis naar de klomp gehakt van 1,3 kilo die iedereen hier tussen zijn oren heeft. Wat is het toch met een groot brein, dat de natuur het ons zo graag wil laten hebben?

Het blijkt dat als onze hersenen verdrievoudigen in grootte, ze niet alleen drie keer groter worden, maar dat ze ook nieuwe onderdelen krijgen. Een van de hoofdredenen dat ons brein zo groot is geworden, is dat het een nieuw deel heeft gekregen, genaamd de frontaalkwab. In het bijzonder een deel dat de prefrontale cortex heet. Wat doet de prefrontale cortex voor jou, dat het de totale herziening rechtvaardigt van de architectuur van de menselijke schedel in een oogwenk van de evolutionaire tijd?

Het blijkt dat de prefrontale cortex veel dingen doet, maar een van de belangrijkste dingen is dat het een 'ervaringsvoorspeller' is. Piloten oefenen in vliegsimulatoren, zodat ze geen fouten maken in echte vliegtuigen. Mensen hebben de geweldige aanpassing dat ze reële ervaringen in hun hoofd kunnen hebben voordat ze deze in het echte leven gaan uitproberen. Dit is een truc die geen van onze voorouders kon, en dat geen enkel ander dier kan doen zoals wij dat kunnen. Het is een geweldige aanpassing. Het staat bovenaan in de lijst met de opponeerbare duim, rechtop staan en taal als een van de dingen die onze soort uit de bomen heeft gekregen en de winkelcentra in.

(Gelach) Jullie doen dit allemaal. Ik bedoel... Ben en Jerry's heeft geen lever-en-ui-ijs. Dat is niet omdat ze daarvan wat hebben opgeklopt, proefden en "Bah" zeiden. Dat is omdat, zonder uit je luie stoel te hoeven opstaan, je de smaak kunt simuleren en "bah" zegt voordat je het maakt.

Laten we eens kijken hoe je ervaringsvoorspellers werken. Laten we een snelle diagnose stellen voordat ik verder ga met de rest van het gesprek. Hier zijn twee verschillende toekomstbeelden. Ik nodig jullie uit ze te beschouwen. Probeer ze je voor te stellen en me te vertellen welke je denkt dat je voorkeur heeft. De ene is het winnen van de loterij. Dit is ongeveer 250 miljoen euro. En de ander is het krijgen van een dwarslaesie. Denk er maar even over na. Je hebt waarschijnlijk niet het idee dat je hier over na hoeft te denken.

Interessant genoeg, zijn er gegevens over deze twee groepen mensen, gegevens over hoe gelukkig ze zijn. En dit is precies wat je had verwacht, niet waar? Maar dit zijn niet de gegevens. Ik heb deze verzonnen!

Dit zijn de gegevens. Je bent niet geslaagd, en de lezing is nog maar vijf minuten bezig. Want het is een feit dat na een jaar na het verlies van het gebruik van hun benen, en een jaar na het winnen van de lotto, de lottowinnaars en mensen met een dwarslaesie even gelukkig zijn met hun leven.

Nou, maak je niet al te druk dat je de eerste quizvraag verkeerd had, want iedereen heeft alle quizvragen altijd verkeerd. Het onderzoek dat mijn laboratorium heeft gedaan, dat economen en psychologen in heel het land hebben gedaan, heeft iets ontdekt dat echt verrassend voor ons is. Iets wat we impactvooroordeel noemen, dat is de neiging van de voorspeller om slecht te functioneren. Want de simulator laat je geloven dat de verschillende toekomstige situaties meer van elkaar verschillen dan ze in feite echt doen.

Uit veldonderzoek tot laboratorium onderzoeken blijkt dat we het winnen of verliezen van een verkiezing, het krijgen of verliezen van een geliefde, het krijgen of niet krijgen van promotie, het slagen of niet slagen voor een examen, enzovoorts, enzovoorts, veel minder impact en kracht hebben en korter duren dan mensen verwachten. Sterker nog, een recent onderzoek -- hiervan sloeg ik bijna achterover -- een recent onderzoek over het effect van grote traumatische ervaringen op mensen suggereert dat als het meer dan drie maanden in het verleden ligt, met slechts een paar uitzonderingen, het helemaal geen effect heeft op je geluk.

Waarom? Omdat geluk kan worden nagemaakt. Sir Thomas Brown schreef in 1642: "Ik ben de gelukkigste man op aarde. Ik heb dat in mij dat armoede in rijkdom kan veranderen, tegenspoed in voorspoed. Ik ben onkwetsbaarder dan Achilles; het lot heeft geen een plek om me te raken." Wat voor een opmerkelijk mechanisme heeft deze man in zijn hoofd?

Het blijkt precies hetzelfde opmerkelijke mechanisme te zijn dat iedereen van ons heeft. Mensen hebben iets wat we kunnen zien als een psychologisch immuunsysteem. Een systeem van cognitieve processen, grotendeels onbewust, dat hen helpt hun kijk op de wereld te veranderen zodat ze zich beter kunnen voelen over de wereld waar ze zich in bevinden. Net zoals Sir Thomas heb jij dit mechanisme. Anders dan Sir Thomas, lijk jij het niet te beseffen.

Wij creëren geluk, maar denken dat geluk iets is dat gevonden kan worden. Nou, het is niet nodig dat ik je veel voorbeelden geef van mensen die geluk creëren. En toch ga ik je experimenteel bewijs tonen, waarvoor je niet ver hoeft te zoeken.

Als uitdaging voor mijzelf, omdat ik dit soms zeg tijdens colleges, nam ik een kopie van de New York Times en probeerde voorbeelden te vinden van mensen die geluk creëerden En daar waren drie mannen die geluk creëerden. "Ik ben zo veel beter af, fysiek, financieel, emotioneel en geestelijk gezien, en op bijna elke andere manier." "Ik heb geen seconde spijt. Het was een glorieuze ervaring." "Ik geloof dat dit de best mogelijke uitkomst is."

Wie zijn deze figuren die zo verdomd gelukkig zijn? De eerste is Jim Wright. Sommigen van jullie zijn oud genoeg om het zich te herinneren: hij was de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden en hij trad eerloos af toen de jonge Republikein Newt Gingrich achter een schimmige weddenschap kwam die hij gemaakt had. Hij verloor alles. De meest machtige Democraat van het land, hij verloor alles. Hij verloor zijn geld, hij verloor zijn macht. Wat heeft hij er al die jaren later over te zeggen? "Ik ben zo veel beter af, fysiek, financieel, emotioneel en geestelijk gezien, en op bijna elke andere manier." Op welke andere manier kan je nog beter af zijn? Plantaardig? Mineraal? Dierlijk? Hij heeft ze wel zo goed als allemaal benoemd volgens mij.

Moreese Bickham is iemand van wie je nog nooit hebt gehoord. Moreese Bickham sprak deze woorden bij zijn vrijlating. Hij was 78 jaar oud. Hij zat 37 jaar in een Staatsgevangenis van Louisiana voor een misdrijf dat hij niet had gepleegd. Hij werd uiteindelijk vrijgesproken op 78-jarige leeftijd, door het gebruik van DNA-bewijs. En wat had hij te zeggen over zijn ervaring? "Ik heb geen seconde spijt. Het was een glorieuze ervaring." Glorieus! Deze man zegt niet, "Nou, weet je, een paar kerels waren best aardig. Ze hadden een fitnessruimte." Het is "glorieus", een woord dat we normaliter voorbehouden aan religieuze ervaringen en dergelijke.

Harry S. Langerman heeft dit gezegd, en hij is iemand die je gekend had kunnen hebben, maar je kent hem niet, want in 1949 las hij in een klein krantenartikel over een hamburgertent in het bezit van twee broers genaamd McDonalds. Hij dacht: "Dat is echt een heel goed idee!" Dus hij zocht ze op. Ze zeiden: "We kunnen je het idee in franchise geven voor 3000 dollar." Harry ging terug naar New York, vroeg zijn broer, een zakenbankier, om hem de 3000 dollar te lenen, en zijn broers onsterfelijke woorden waren: "Idioot, niemand eet hamburgers." Hij wilde hem het geld niet lenen, en zes maanden later had Ray Croc natuurlijk precies hetzelfde idee. Het bleek dat mensen wel hamburgers eten, en Ray Croc werd, voor een tijdje, de rijkste man van Amerika.

En dan tenslotte -- je weet, het beste van alle mogelijke werelden -- herkennen sommigen van jullie deze foto van een jonge Pete Best. Hij was de oorspronkelijke drummer van de Beatles, totdat ze hem om een boodschap stuurden en wegslopen en Ringo oppikten tijdens een tournee. In 1994 toen Pete Best werd geïnterviewd -- ja, hij is nog steeds drummer; ja, hij is studiomuzikant -- had hij dit te zeggen: "Ik ben gelukkiger dan ik zou zijn geweest met de Beatles."

Er is iets belangrijks dat we kunnen leren van deze mensen, en dat is het geheim van geluk. Hier is het, om eindelijk ontrafeld te worden. Ten eerste: word rijk, machtig en krijg veel aanzien, en verlies het dan. (Gelach) Ten tweede: verblijf een zo lang mogelijk gedeelte van je leven in de gevangenis. (Gelach) Ten derde: maak iemand anders heel, heel erg rijk. (Gelach) En tenslotte: ga nooit, maar dan ook nooit bij de Beatles.

Nu kan ik, zoals Ze Frank, je volgende gedachte voorspellen, namelijk: "Ja, tuurlijk." Want wanneer mensen geluk creëren, zoals deze heren lijken te hebben gedaan, glimlachen we naar hen, maar we kijken bedenkelijk en zeggen: "Ja tuurlijk, je wilde eigenlijk nooit echt die baan." "Oh ja natuurlijk. Je had toch niet zo veel gemeen met haar, en je kwam daar precies achter op het moment dat ze de verlovingsring in je gezicht smeet."

We glimlachen omdat we geloven dat zelf gecreëerd geluk niet van dezelfde kwaliteit is als dat wat we natuurlijk geluk kunnen noemen. Wat betekenen deze termen? Natuurlijk geluk is dat wat we krijgen als we krijgen wat we wilden, en gecreëerd geluk is wat we maken als we niet krijgen wat we wilden. In onze maatschappij geloven we heel sterk dat gecreëerd geluk inferieur is. Waarom geloven we dit? Het is heel simpel. Welke economische motor zou blijven draaien als we geloofden dat niet krijgen wat we willen, ons even gelukkig maakt als het wel krijgen?

Met mijn excuses aan mijn vriend Matthieu Ricard, een winkelcentrum vol met zen-monniken zal niet echt winstgevend zijn omdat ze niet graag genoeg dingen willen hebben. Ik wil beweren dat gecreëerd geluk net zo realistisch en duurzaam is als het type geluk dat je krijgt wanneer je precies dat krijgt wat je wilde. Nu, ik ben wetenschapper, dus ik ga dit niet met retoriek doen, maar door je in een paar gegevens te laten marineren.

Laat me je eerst een experimenteel paradigma tonen dat is toegepast om de synthese van geluk te demonstreren onder gewone oude mensen. En dit is niet van mij. Dit is een 50-jaar oud paradigma dat het 'vrije keuze'-paradigma heet. Het is erg simpel. Je introduceert 6 objecten, en je vraagt een proefpersoon om ze te rangschikken van de meest naar minst gewaardeerde. In dit geval, omdat het experiment waarover ik je ga vertellen ze gebruikt, zijn het posters van Monet. Iedereen kan deze Monetposters rangschikken van degene die ze het mooist vinden, tot degene die ze het minst mooi vinden. Nu geven we je een keuze: "We hebben toevallig een paar extra drukken in de kast liggen. We zullen je er een aan je meegeven als jouw trofee voor thuis. We hebben toevallig nummer 3 en 4." Dit zeggen we tegen de proefpersoon. Dit is een beetje een moeilijke keuze, omdat je er niet een veel mooier vindt dan de ander, maar natuurlijk, mensen hebben de neiging om nummer 3 te kiezen omdat ze die een beetje beter waardeerden dan nummer 4.

Enige tijd later -- het kan 15 minuten zijn, het kan 15 dagen zijn -- worden dezelfde posters aan de proefpersoon voorgelegd, en de proefpersoon wordt gevraagd de posters opnieuw te rangschikken. "Vertel ons hoeveel je ze nu waardeert." Wat gebeurt er? Kijk hoe geluk wordt gecreëerd. Dit resultaat wordt keer op keer behaald. Je ziet hoe geluk gecreëerd wordt. Wil je het nog een keer zien? Geluk! Degene die ik kreeg is veel beter dan dat ik dacht! Die andere die ik niet kreeg is klote!" (Gelach) Zo wordt geluk gecreëerd.

En wat is de correcte reactie daarop? "Ja, tuurlijk!" Nou, hier is het experiment dat wij gedaan hebben, en ik hoop dat dit je gaat overtuigen dat "Ja, tuurlijk!" niet de correcte reactie was.

We hebben dit experiment met een groep patiënten gedaan die leden aan anterograad geheugenverlies. Ze zijn opgenomen. De meesten van hen hebben het syndroom van Korsakoff, een polyneuritische psychose die -- ze dronken veel te veel, en ze kunnen geen nieuwe herinneringen aanmaken. Ze herinneren zich hun kindertijd, maar als je naar binnen loopt en jezelf voorstelt, en dan de kamer verlaat, weten ze niet wie je ben als je weer terug komt.

We namen onze Monet posters mee naar het ziekenhuis. We vroegen deze patiënten om ze te rangschikken van degene die ze het meest waarderen, tot degene die ze het minst waarderen. We gaven ze daarna de keuze tussen nummer 3 en 4. Net zoals alle anderen zeiden ze "Hé, bedankt dokter! Dat is fantastisch! Ik kan wel een nieuw plaatje gebruiken. Ik neem nummer drie." We legden ze uit dat nummer drie met de post zou worden toegestuurd. We pakten onze biezen en verlieten de kamer, en telden tot een half uur. Terug in de kamer zeiden we: "Hoi, we zijn terug." De patiënten, alle goeds voor hen, zeiden, "Oh dokter, het spijt me, ik heb een geheugenprobleem, daarom ben ik hier ook. Als ik je al eerder hebt ontmoet, kan ik het me niet herinneren." "Echt waar Jim, weet je het niet meer? Ik was hier zojuist met de Monet posters?" "Sorry dokter, ik heb echt geen idee." "Geen probleem Jim. Het enige dat ik van je vraag is dat je deze rangschikt van degene die je het meest waardeert, tot degene die je het minst waardeert."

Wat doen ze? Nou, laat me eerst controleren en bevestigen dat ze echt geheugenverlies hebben. We vroegen deze patiënten met geheugenverlies om ons te vertellen welke in hun bezit is, welke ze de afgelopen keer hadden gekozen, welke van hen is. Het bleek dat patiënten met geheugenverlies gewoon gokken. Dit zijn reguliere controles, wanneer ik dit met jullie zou doen, dan zouden jullie allemaal weten welke afdruk jullie moeten kiezen. Maar als ik dit doe met patiënten met geheugenverlies, dan hebben ze geen idee. Ze kunnen hun poster niet uit het rijtje pikken.

Dit is wat normale controles doen: ze creëren geluk. Dit is de verschuiving in waarderingscijfer, de verschuiving van de eerste keer waarderen ten opzichte van de tweede keer. Reguliere controles tonen -- dat was de magie die ik jullie toonde, nou toon ik het jullie in grafische vorm -- "Degene die ik bezit is beter dan ik dacht. Degene die ik niet bezit, degene die ik achterliet, is niet zo goed als ik dacht." Patiënten met geheugenverlies doen precies hetzelfde. Denk eens na over dit resultaat.

Deze mensen waarderen datgene dat ze bezitten meer, maar ze weten niet dat ze het bezitten. "Ja, tuurlijk" is niet de juiste reactie! Wat deze mensen deden toen ze geluk creëerden, is dat ze wis en waarachtig hun affectieve, hedonistische, esthetische reacties op de afdruk veranderden. Ze zeggen het niet alleen maar omdat ze het bezitten, want ze weten niet dat ze het bezitten.

Nu, als psychologen je grafieken laten zien, dan weet je dat ze gemiddelden van vele mensen tonen. En toch, heeft iedereen dit psychologische immuunsysteem. dit vermogen tot het creëren van geluk, maar sommigen zijn beter in deze truc dan anderen. Sommige situaties geven meer ruimte om dit effectief te doen dan andere situaties. Het blijkt dat vrijheid -- de mogelijkheid om zelf te kiezen en van gedachte te veranderen -- de vriend is van natuurlijk geluk, omdat het je de mogelijkheid geeft om te kiezen tussen al die prachtige toekomsten en diegene te vinden die je het liefste wilt. Maar vrijheid om te kiezen -- om je mening bij te stellen en zelf te kiezen -- is de vijand van gecreëerd geluk. En ik ga jullie laten zien waarom.

Dilbert weet het natuurlijk al. Jullie lezen de strip terwijl ik praat. "Dogbert's technische ondersteuning. Hoe mag ik u misbruiken?" "Mijn printer print een leeg vel na elk document." "Waarom zou u klagen over het krijgen van gratis papier?" "Gratis? Geef je me niet gewoon mijn eigen papier?" "Hmmm, joh! Kijk naar de kwaliteit van het gratis papier vergeleken met je eigen slechte normale papier! Alleen een sul of een leugenaar zou zeggen dat ze er hetzelfde uit zien!" "Ah! Nu je het zegt, het lijkt inderdaad iets meer zijde-achtig!" "Wat doe je?" "Ik help mensen dingen te accepteren die ze niet kunnen veranderen." Inderdaad.

Het psychologische immuunsysteem werkt het best wanneer we totaal vast zitten, als we in de val zitten. Dit is het verschil tussen een afspraakje en getrouwd zijn, toch? Ik bedoel, wanneer je een afspraakje hebt met een kerel, en hij peutert in zijn neus, dan ga je geen tweede keer op stap. En als je getrouwd bent met een man en hij peutert in zijn neus? Ach, hij heeft een hart van goud, kom niet aan de bruidstaart! Toch? (Gelach) Je vindt een manier om gelukkig te zijn met wat er is gebeurd. Wat ik je wil laten zien, is dat mensen dit niet over zichzelf weten, en omdat we dit niet weten kan het uitermate sterk in ons nadeel werken.

Hier is een experiment dat we in Harvard hebben gedaan. We creërden een cursus zwart-wit-fotografie, en we leerden studenten hoe ze een donkere kamer konden gebruiken. Eerst gaven we ze camera's. Zij liepen rond op de campus, ze schoten 12 foto's van hun favoriete hoogleraar en hun studentenkamer en hun hond, en alle andere dingen waaraan ze herinneringen van Harvard wilde hebben. Ze brachten ons de camera. Wij maakten een proefafdruk. Zij kozen welke twee foto's de beste waren. We gebruikten 6 uur om hun alles over doka's te leren. Zij vergrootten 2 van de foto's. Ze hebben twee prachtige 20 bij 25 hoogglanzende foto's van dingen die veel voor hun betekenen, en wij zeggen: "Welke wil je aan ons geven?" Zij zeggen: "Moet ik er eentje weggeven?" "Oh, ja. We hebben er eentje nodig als bewijs voor het studieproject. Dus je moet me er eentje geven. Je moet een keuze maken. Jij mag er eentje houden, en ik krijg er een om te bewaren."

Nu zijn er 2 varianten bij dit experiment. Bij een deel werden de student verteld: "Maar weet je, als je van gedachten verandert, dan heb ik hier altijd nog de andere, en in de aankomende 4 dagen, voordat ik het daadwerkelijk naar het hoofdkwartier verstuur, dan kun je altijd" -- (Gelach) -- ja, "hoofdkwartier" -- "dan kun je altijd nog omruilen. Sterker nog, ik zal naar je studentenkamer gaan en het je geven -- stuur me gewoon een email. Beter nog, ik zal contact opnemen met jou. Als je ooit van gedachten verandert, het is 100% omwisselbaar." De andere helft van de studenten krijgt precies het tegenovergestelde te horen: "Maak een keuze. En trouwens, de post gaat zo weg, tjonge, al over twee minuten, naar Engeland. Jouw foto zal over de Atlantische oceaan vliegen. Je zult ze nooit meer zien." De helft van de studenten in elk van deze groepen wordt gevraagd om een voorspelling te maken over in hoeverre ze de foto die ze behouden, zullen gaan waarderen en ook van de foto die ze achterlaten. Andere studenten worden gewoon naar hun kleine studentenkamers teruggestuurd. Er wordt na drie tot zes dagen gevraagd om hun waardering, tevredenheid over de foto's te geven. En kijk wat we ontdekken.

Ten eerste, hier is wat studenten denken dat er gaat gebeuren. Ze denken dat ze misschien de foto die ze hebben gekozen een beetje meer leuk gaan vinden dan degene die ze achter hebben gelaten, maar dit zijn statistisch geen significante verschillen. Het is een heel kleine toename, en het maakt niet veel uit of ze in de omkeerbare of onomkeerbare groep zaten.

Verkeerd! Slechte voorspellers. Want dit is wat er echt gebeurt. zowel vlak voor de inruil en vijf dagen laten, geld voor mensen die vastzitten aan die foto, die geen keuze hebben, die nooit meer hun keuze kunnen wijzigen, dat ze die heel erg waarderen! En de mensen die aan het soebatten zijn -- "Zal ik het omwisselen? Heb ik wel de goede? Misschien is dit niet de mooiste? Misschien heb ik de goede achtergelaten?" -- hebben het zelf om zeep geholpen. Ze waarderen hun foto niet, en sterker nog zelfs nadat de mogelijkheid tot omruil al verlopen was, waardeerden ze hun foto nog steeds slecht. Waarom? Omdat de omkeerbaarheid niet bevorderlijk is voor het creëren van geluk.

Hier is het sluitstuk van dit experiment. We nemen een hele nieuwe groep van naïeve Harvard-studenten en we zeggen: "Weet je wat, we zijn bezig met een cursus fotografie, en we kunnen het op twee manieren doen. We kunnen het zo doen, dat als je twee foto's hebt gekozen, dat je vier dagen hebt om van gedachten te veranderen, of we doen een cursus waarin je twee foto's neemt en je zult direct moeten beslissen en je kan het nooit meer veranderen. Aan welke cursus wil je deelnemen? "Duh! 66 procent van de studenten, twee-derde, heeft de voorkeur om in de cursusgroep te zitten waarbij ze de mogelijkheid hebben om van gedachten te veranderen. Hallo? 66 procent van de studenten kiest om in de cursusgroep te zitten, waarin ze uiteindelijk uitermate ontevreden zullen zijn met de foto. Omdat ze niet weten onder welke omstandigheden gecreëerd geluk groeit.

Shakespeare heeft natuurlijk alles het beste gezegd, en hij geeft me hier gelijk alhoewel hij het enigszins overdrijft: "Niets is op zichzelf goed of kwaad, doch het denken maakt het zo." Het is mooie poëzie, maar dat kan niet helemaal kloppen. Is er echt niets goed of slecht? Is het echt zo dat een galblaas-operatie en een reis naar Parijs gewoon hetzelfde is? Dat lijkt op een IQ-test bestaande uit 1 vraag. Ze kunnen niet precies hetzelfde zijn.

In meer bombastisch proza, maar dichter bij de waarheid, zei de vader van het moderne kapitalisme, Adam Smith, het volgende. Dit is het overdenken waard: "De grote bron van zowel de ellende als de janboel van het menselijk leven lijkt te komen uit het overschatten van het verschil tussen de ene permanente situatie en de andere... Sommige van deze situaties kunnen, zonder twijfel, verkozen worden boven andere, maar geen van hen kan het verdienen om nagestreefd te worden met die passionele vasthoudenheid die ons de regels laat schenden zij het uit gezond verstand of rechtvaardigheid, of het verzieken van onze toekomstige zielerust, zij het door schaamte uit de herinnering van ons eigen verdwaasdheid, of door de spijt voor de afschuw van onze eigen onrechtvaardigheid." In andere woorden: ja, sommige dingen zijn beter dan andere.

We zouden voorkeuren moeten hebben die ons eerder naar de ene toekomst leiden dan naar de andere. Maar wanneer deze voorkeuren ons te hard en te snel leiden omdat we het verschil tussen deze verschillende toekomstbeelden overwaarderen, zijn we in gevaar. Wanneer onze ambitie begrensd is, helpt het ons gelukkig te werken. Wanneer onze ambitie onbegrensd is, leidt dit ons tot liegen, bedriegen, stelen, het pijn doen van anderen, tot het opofferen van dingen van echte waarde. Wanneer onze angsten zijn begrensd, zijn we verstandig, zijn we voorzichtig, zijn we bezonnen. Wanneer onze angsten onbegrensd zijn en opgeblazen, zijn we roekeloos, en zijn we laf.

De les uit deze gegevens, waarmee ik afsluit, is dat onze begeertes en onze zorgen beide tot enogzins onredelijk hoogte zijn opgeblazen, omdat we in ons zelf het vermogen hebben om het gevoel aan te maken die we continu najagen, als we ervoor kiezen deze ervaring te gebruiken.

Dankjewel."

 

Bron: TED.com