Geluk Naar Ontwerp





Grafisch ontwerper Stefan Sagmeister neemt het publiek in deze TED-talk mee op een meeslepende reis langs momenten in zijn leven waar hij blij van werd - en merkt op hoeveel van deze momenten te maken hebben met goed ontwerp.


"Ongeveer 15 jaar geleden ging ik een vriend in Hong Kong bezoeken. Ik was toen erg bijgelovig. Dus, bij de landing - dit was nog op de oude luchthaven van Hong Kong, Kai Tak, toen precies in het midden van de stad - - dacht ik: als ik iets goeds zie, dan ga ik hier een geweldige tijd hebben tijdens mijn twee weken. En als ik iets negatiefs zie, zal het slecht met me gaan.

Het vliegtuig landde tussen de gebouwen en kwam tot stilstand voor dit kleine reclamebord. (Gelach) Ik ging eigenlijk om aantal designbedrijven te zien in Hong Kong tijdens mijn verblijf daar. Het bleek dat - Ik ging gewoon om te zien wat ze doen in Hong Kong,

maar ik ging naar huis met een geweldige jobaanbieding. Ik vloog terug naar Oostenrijk en pakte mijn bagage. Nog een week later was ik weer op weg naar Hong Kong, nog steeds bijgelovig, en ik dacht: nou, als dat "Winner" billboard er nog is, ga ik hier goed kunnen werken. (Gelach) Maar als het weg is, zal het echt ellendig en stressvol zijn. Niet alleen hing het billboard er nog, ze hadden dit ernaast gehangen. (Gelach) Aan de andere kant leerde het me ook waar bijgeloof toe leidt, want ik had echt een verschrikkelijke tijd in Hong Kong. (Gelach)

Maar ik had wel een aantal echte momenten van geluk in mijn leven - - ik denk dat de brochure van de conferentie ernaar verwijst als momenten die je de adem benemen. En aangezien ik een grote lijstjesmaker ben, vermeld ik ze allemaal. (Gelach) Nu hoef je niet de moeite te nemen ze te lezen, en ik zal ze niet je voorlezen. Ik weet dat het ongelooflijk saai is om te horen over andermans geluk. (Gelach)

Wat ik deed, is dat ik ze bekeek vanuit een ontwerpstandpunt. Ik elimineerde gewoon al wat niets met design te maken had. Heel verrassend, meer dan de helft had inderdaad iets te maken met design.

Er zijn twee verschillende mogelijkheden. Er is er een vanuit het standpunt van de consument bekeken - - waar ik gelukkig was tijdens het ervaren van design. Ik geef je slechts een voorbeeld. Ik had mijn eerste Walkman gekregen. Dit is in 1983. Mijn broer had een grote Yamaha motorfiets die hij mij gratis uitleende. 'Synchronicity' van The Police was pas uit op cassette en in mijn woonplaats Bregenz moest je geen helm dragen. Dus je kon rijden in de bergen en The Police luidkeels laten klinken op de nieuwe Sony Walkman. (Gelach) Ik herinner me dat als een echt moment van geluk. Dit houdt natuurlijk verband met de combinatie van het feit dat ten minste twee ervan designobjecten zijn. Er is een schaal van geluk als je erover praat in verband met design maar het motorincident zou zeker ergens hier liggen - midden in er tussen Verrukt en In Vervoering.

Er is een ander deel, vanuit het oogpunt van een ontwerper - - als je gelukkig bent terwijl je het zelf doet. Een manier om te zien hoe blij ontwerpers zijn bij het ontwerpen, zou kunnen zijn om te kijken de foto's van de auteurs op de achterflap van hun monografieën. (Gelach) Volgens dit criterium zijn Australiërs, Japanners evenals Mexicanen erg blij. (Gelach) Terwijl Spanjaarden in zekere zin, ... en, denk ik, in het bijzonder, Zwitsers (Gelach) het niet zo goed doen. (Gelach)

Afgelopen november werd een museum geopend in Tokyo, het Mori Museum, in een wolkenkrabber, op de 56e verdieping. Hun openingstentoonstelling heette 'Geluk'. Ik ging ze heel gretig bekijken, omdat - nou, ook, met het oog op deze conferentie. Interessant: ze deelden de tentoonstelling op in vier verschillende gebieden. Onder 'Arcadia' lieten ze dit soort dingen zien, uit de Edo-periode - - honderd manieren om 'geluk' te schrijven. Of ze hadden deze appel door Yoko Ono - die, uiteraard, later het label van The Beatles werd.

Onder 'Nirvana' toonden ze aan dit schilderij van Constable. Ze hadden een interessante theorie over abstractie. Dit is een blauw veld - het is eigenlijk een schilderij van Yves Kline. De theorie was dat als je een afbeelding abstraheert, je evenveel ruimte opent voor wat je niet kan voorstellen - - waardoor je in staat bent om de kijker meer te betrekken.

Vervolgens, onder 'Verlangen', lieten ze deze Shunsho-schilderijen zien - - ook uit de Edo-periode - inkt op zijde. Ten slotte, onder 'Harmonie', hadden ze deze 13de-eeuwse mandala uit Tibet.

Wat ik onthield van de tentoonstelling was dat misschien met uitzondering van de mandala het merendeel van de stukken eigenlijk gingen over de visualisatie van het geluk en niet over geluk. Ik voelde me een beetje bedrogen, want visualisatie - - dat is een heel eenvoudig ding om te doen. Mijn atelier heeft dat altijd gedaan. Dit is een boek. Een gelukkig hond - je haalt hem eruit en het is een agressieve hond. Het is een gelukkige David Byrne en een boze David Byrne. Of een jazz-poster met een blij gezicht en een agressiever gezicht. Dat is een makkie.

Het heeft het punt bereikt waarop binnen de reclame of binnen de filmindustrie, 'gelukkig' zo'n slechte reputatie heeft gekregen dat als je echt iets wilt doen met het onderwerp en nog authentiek wil lijken, je het bijna zou moeten doen vanuit een cynisch oogpunt. Dit is de filmposter. Een paar weken geleden ontwierp we een boxset voor The Talking Heads waar het geluk dat is gevisualiseerd op de cover absoluut een erg donkere kant heeft.

Veel, veel moeilijker is dit, waar de ontwerpen daadwerkelijk geluk kunnen oproepen. Ik ga jullie er drie tonen die dat echt bereikten voor mij. Dit is een campagne gedaan door een jonge kunstenaar in New York, die zichzelf True noemt. Iedereen die in New York de metro heeft genomen, kent wellicht deze tekens. True drukte zijn eigen versie van deze tekens. Sprak elke woensdag op een metrostation af met 20 van zijn vrienden. Ze verdeelden de verschillende metrolijnen en voegden er hun eigen versie aan toe. (Gelach) Dus dit is een. (Gelach)

Nu, de manier waarop dit systeem werkt, is dat niemand ooit kijkt naar deze borden. Dus je gaat (Gelach) je echt vervelen in de metro, en je staart ergens naar. Het duurt een tijdje totdat - Je beseft dat dit iets anders is dan wat er normaal staat. (Gelach) Ik bedoel, dat is in ieder geval hoe het me gelukkig maakte. (Gelach)

Nu, True is een echte menslievende man. Hij wilde niet dat een van zijn vrienden werd gearresteerd. Dus gaf hij iedereen deze nep-vrijwilligerskaart. (Gelach) Hij gaf deze deze nep-brief van de MTA aan iedereen - hij deed een beetje alsof dat het een kunstproject was, gefinancierd door de Metropolitan Transit Authority. (Gelach)

Een ander project in New York. Dit is op PS 1 - een beeld dat in principe een vierkante kamer is, door James Turrell, met een intrekbaar plafond. Opent elke dag bij zonsopgang en zonsondergang. Je ziet de horizon niet. Je bent gewoon daar, en kijkt naar de ongelooflijke, subtiele veranderingen van kleur in de lucht. De kamer is echt iets om te zien. De houding van mensen verandert wanneer ze naar binnen gaan. Ik heb alleszins niet meer naar de hemel gekeken op dezelfde manier sinds ik er een uur in doorbracht.

Er zijn natuurlijk meer dan die drie projecten die ik hier laat zien. Ik zou zeker zeggen dat het observeren van Vik Muniz' 'Cloud', een paar jaar geleden in Manhattan, me ook blij maakte. Maar mijn laatste project is, opnieuw, van een jonge ontwerper in New York. Hij komt oorspronkelijk uit Korea. Hij nam het initiatief om 55.000 tekstballonnetjes te printen - - lege tekstballonnen stickers, grote en kleine. Hij gaat rond in New York en zet ze gewoon, leeg als ze zijn, op affiches. (Gelach) Andere mensen vullen ze in. (Gelach)

Hier staat: laat me sterven in vrede. (Gelach) Ik denk dat dat - het meest verrassende voor mezelf was dat de teksten zo goed waren. Dit is op een muzikantenposter. Er staat: "Ik ben bang dat mijn cd niet meer dan 200.000 stuks zal verkopen. En dat me dat mijn terugvorderbaar voorschot van mijn label zal kosten. Daarna zal mijn contract worden geannuleerd, en ik zal terug Journey covers moeten maken op Bleecker Street. (Gelach)

Ik denk dat de reden waarom dit zo goed werkt, is omdat alle betrokkenen winnen. Jee krijgt zijn project. Het publiek krijgt een aangenamer omgeving. Een ander publiek krijgt een plek om zichzelf te uiten. De adverteerders krijgen eindelijk iemand die naar hun advertenties kijkt. (Gelach)

Er was een kwestie die mijn gedachten een tijdlang beheerste: kan ik meer doen van de dingen die ik leuk vind in design, en minder van de dingen die ik niet graag doe? Die bracht me terug naar mijn lijstjesmaken - - gewoon om te zien wat ik eigenlijk leuk vind aan mijn werk.

Een is: gewoon werken zonder druk. Dan: geconcentreerd werken, zonder op te zijn. Of, zoals Nancy al zei, je er echt in onderdompelen. Probeer niet vast te roesten in hetzelfde doen - - of probeer niet de hele dag achter de computer vast te zitten. Dit is wat daarmee verband houdt: het verlaten van de studio. Dan proberen te werken aan de dingen met een inhoud die belangrijk is voor mij. Van de eindresultaten kunnen genieten.

Toen vond ik nog een lijst in een van mijn dagboeken met alle dingen die ik dacht dat ik geleerd in mijn leven tot nu toe. Zo ongeveer in die tijd belde een Oostenrijks tijdschrift en vroeg of we zes spreads zouden willen doen - zes spreads ontwerpen die de pagina's van de verschillende hoofdstukken in het magazine moesten verdelen. De puzzel viel in elkaar. Ik pakte een van de dingen die volgens mij had geleerd - - in dit geval: 'Alles wat ik doe komt altijd terug naar mij' - - en we maakten deze spreads rechtstreeks daarmee. Dus het was: Alles wat ik doe komt altijd terug naar mij!

Een paar weken geleden (Gelach) vroeg een Frans bedrijf ons om vijf billboards te ontwerpen voor hen. Nogmaals, we hadden er de inhoud voor. Dus ik pakte een andere. Dit was twee weken geleden. We vlogen naar Arizona - de ontwerper die met mij werkte, en ikzelf - - we maakten deze foto. Dus het is: proberen om er goed uit te zien beperkt mijn leven.

Toen deden we er nog zo een. Dit is, opnieuw, voor een tijdschrift, paginaverdeling. Dit is: hebben - Dit is hetzelfde - - Het is gewoon gefotografeerd vanaf de zijkant. Dit is vanaf de voorzijde. Dan is het: lef Nogmaals, het is hetzelfde - 'lef' is gewoon dezelfde kamer, herwerkt. Dan is het: zal altijd werken Dan is het 'voor', met het licht aan (Gelach) en het is 'mij'.

Dank je wel.

(Applaus)

 

Bron: TED.com
Reactie plaatsen